1HV 4.7 Grammatica zinsdelen: hoofd- bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Wat leer je?

Zinsdelen benoemen opfrissen 

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Dubbele zinsdeelstreepjes

Hoofd- en bijzinnen

Zou jouw 

hoofdpersoon

een vriend 

van je kunnen

zijn? Waarom 

wel of niet?

Taaluitdaging

Beschrijf aan je buur 

een boek, film, tv-serie, toneelstuk, 

musical of game

in precies vijf woorden! De ander raadt het.

Zinsdelen benoemen, hoe doe je dat? 

Stappenplan blz. 150

1. persoonsvorm 

2. zinsdeelstrepen

3. werkwoordelijk gezegde

4. onderwerp

5. lijdend voorwerp

Zet zinsdeelstreepjes 

en benoem de zinsdelen 

Hij  schopt  de bal  naar zijn nieuwe trainer.

De enkelvoudige zin

De enkelvoudige zin heeft één persoonsvorm.

Deze zin is altijd een hoofdzin.

o en pv staan naast elkaar.

Hij schopt de bal naar zijn nieuwe trainer.

Voetbalt zij sinds kort bij ADO?

Ben je wel eens in een wildpark geweest?
Deden mensen daar vreemde dingen?

ja

nee

De samengestelde zin

Deze bestaat uit twee of meer zinnen.

Dus zijn er twee of meer persoonsvormen.

In wildparken doen mensen vreemde dingen, omdat ze hun kinderen een onvergetelijk moment willen bezorgen.

Ik weet het weer en benoem de zinsdelen!

Let op, er zitten meerdere pv's in deze samengestelde zin.

 Als   mensen   in   natuurparken   rondrijden,   doen   ze   vreemde   dingen.

Ik weet het weer en benoem de zinsdelen!

Let op, er zitten meerdere pv's in deze samengestelde zin.

 Als   mensen   in   natuurparken   rondrijden,   doen   ze   vreemde   dingen.

Als / mensen / in natuurparken / rondrijden  //  doen / ze / vreemde dingen.
   -            o                           -                      pv + wg          pv+wg    o                 lv          

In een samengestelde zin plaats je dubbele zinsdeelstrepen: //

Nog eentje dan, ... en let op het aantal pv's!

Ze gaan uit de auto omdat ze hun kinderen een onvergetelijk moment willen bezorgen. 



Ze / gaan/ uit de auto // omdat / ze / hun kinderen / een onvergetelijk moment / willen 
 o    pv+wg            -                    -             o              mv                                            lv                            pv+wg      

/ bezorgen. 

De hoofdzin en bijzin

De samengestelde zin bestaat uit twee of meer zinnen:

hoofdzin + hoofdzin (pv + o  staan naast elkaar) 

--> en, of, maar, want, dus

In de bijzin staan pv en o niet naast elkaar (alle andere voegwoorden): 

hoofdzin + bijzin 

bijzin + hoofdzin 

Wat weet je van de woordvolgorde in de hoofdzin?

De bijzinsvolgorde

In een bijzin staan alle werkwoorden, aan het eind van de zin. De pv en o staan uit elkaar. Je kunt een ander woord tussen de pv en o zetten. Probeer maar eens met 'niet' of 'vandaag'.

In wildparken doen mensen vreemde dingen, 

omdat ze hun kinderen een onvergetelijk moment willen bezorgen.

Hoofdzin = pv + o  

bijzin: pv en o uit elkaar 

Ik heb morgen een toets, dus ga ik vroeg naar bed.

1. hoofdzin+hoofdzin
2. hoofdzin+bijzin
3. bijzin+hoofdzin

Terwijl de regen met bakken uit de hemel komt, zitten wij lekker binnen.

1. hoofdzin+hoofdzin
2. hoofdzin+bijzin
3. bijzin+hoofdzin

Wat?	§4.7 Grammatica zinsdelen: 1abcde t/m 4abcde en 5 maken
Hoe?	Stil alleen of samen fluisteren
Hulp?	Boek --> klasgenoot --> Straver
Resultaat?	Niet af? Zet als huiswerk in je agenda!
Leerdoel?	Enkelvoudige en samengestelde zinnen, hoofd- en bijzin
Klaar?	taak 12, lezen, leren voor de leestoets

Ik denk, dat het morgen weer droog is.

1. hoofdzin+hoofdzin
2. hoofdzin+bijzin
3. bijzin+hoofdzin

Kahoot met logo's

Kahoot!

Hoe ging het in de klas?

Wat weet je nu?

Wat weet je nu?

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Dubbele zinsdeelstreepjes

Hoofd- en bijzinnen

Einde van de les

Wat werkt het beste, overhoren of navertellen?

1. Noteer in een tweetal vier vragen over 4.3 Lezen. Noteer op een ander blaadje de antwoorden. Geef de vragen aan een ander duo. Welk duo had de meeste vragen goed?

2. Vertel in maximaal 2 minuten aan je klasgenoot wat je geleerd hebt in deze paragraaf. Wissel daarna van rol.

Expertgroepen

Elk groepje bespreekt in 2 minuten de beste antwoorden van één vraag. Daarna presenteren de expertgroepen dit.

1= 3, 2 = 4, 3 = 7, 4 = 8, 5 = 9, 6 = 10, 7 = 11