HAVO 5 14.3 en een beetje herhaling

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Planning 11 dec 

• Bespreken huiswerkopdracht
• Lesson-up: uitleg paragraaf 14.3 en herhaling
• Extra opdrachten kringloop en basisopdracht Lorenz
• Start H18 - opdracht

Wat heb je gedaan met mijn mail over de les die gisteren verviel?

1. niet gezien
2. wel gelezen maar niet gedaan
3. alleen de eerste regel gelezen
4. opdracht uitgevoerd

Inkomen uit arbeid en vermogen + overdrachtsinkomen - belasting en premies heet:

1. Primair inkomen
2. Secundair inkomen
3. Tertiair inkomen

Wat geeft een Lorenz curve aan?

1. Hoeveel geld mensen verdienen.
2. Welk % van de mensen welk % verdient.
3. Hoe gelijk inkomen verdeeld wordt.
4. Hoe eerlijk het inkomen verdeelt wordt.

Wat zijn de 4 productiefactoren?

1. Geld, Arbeid, Natuur, Ondernemersschap
2. Kapitaal, Arbeid, Natuur, Onderwijs
3. Geld, Arbeid, Natuur, Onderwijs
4. Kapitaal, Arbeid, Natuur, Ondernemersschap

14.3 Nivellering en Denivellering

1. De overheid kan de INKOMENS VERHOUDING tussen rijken en armen beinvloeden.

2. Nivellering betekent de verhouding wordt kleiner = gelijker.

3. Denivellering betekent de verhouding wordt groter = ongelijker.

Nivellerend

Denivellerend

BTW

Progressief belasting stelsel

Uitkeringen

Erfbelasting

Huursubsidie

Hypotheekrenteaftrek

Heffingskortingen

€100 voor iedereen

Overheidsingrijpen op primair inkomen

1. Minimumloon
2. Maximumtarieven voor vrije beroepen
3. Algemene wet op gelijke behandeling
4. Subsidiering van onderwijs
5. Koppeling/ontkoppeling ambtenarensalarissen 

Overheid & secundair inkomen

1. Progressief belastingstelsel (als je meer verdient betaal je hoger % belasting; nivellerend)
2. Heffingskorting (bedrag in €, nivellerend)
3. Aftrekposten (denivellerend)
4. Inkomensoverdrachten - (geen tegenprestatie, nivellerend)
5. Sociale premies 
6. Huur en zorgtoeslag (nivellerend)

Inkomen voor belasting en zonder uitkering heet

1. Primair inkomen
2. Secundair inkomen
3. Tertiair inkomen
4. Vrij besteedbaar inkomen

Als de rijkste 10% 40% van het inkomen verdient, en de armste 10% 5% zijn de rijkste 10% .... x zo rijk.

1. 1
2. 4
3. 8
4. 35

De Effectieve Vraag = C + I + O + E - M
C staat voor:

1. Communisme
2. Consumptie
3. Collectieve uitgaven
4. Categoriale inkomensverdeling

De Effectieve Vraag = C + I + O + E - M
E-M staat voor:

1. Particulier spaarsaldo
2. Saldo lopende rekening
3. Saldo overheid
4. Saldo buitenland

De Effectieve Vraag = C + I + O + E - M
O staat voor:

1. Overheidsconsumptie
2. Overheidsinvesteringen
3. Overheidsbestedingen
4. Overheidsonverdrachten

De Effectieve Vraag = C + I + O + E - M
I staat voor:

1. Particuliere investeringen
2. Particuliere inkomsten
3. Financiële instellingen
4. Import

Opgave 13.6 at/m dTips:

• elke sector komt op 0 uit!
• let op de richting van de pijl
• saldo lopende rekening is een andere naam voor saldo buitenland 
• gebruik de formules Y=C+B+S en Y=C+I+O+E-M
• Dus C+B+S = C+I+O+E-M
• (S-I) + (B-O)   = (E-M)

Opgave 14.5

Waar zit het probleem precies?