V6 Literatuur 23 Vorm of vent 1914-1940 en Literatuur 24 Vernietiging & vernieuwing 1940-1960

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Welkom 

v6ta!

Programma

1. Laatste stukje Literatuur 23: vorm of vent
2. Literatuur 24: vernietiging & vernieuwing (1940-1960)
   
3. Afsluiting (leerdoelcheck)
4. Vooruitblik (naar volgende les)

Op elk nieuw geluid ontstaat vanzelf een tegengeluid.

de vorm- of ventdiscussie

"Vent-fans"

• E. Du Perron en Menno Ter Braak bieden verzet tegen de aandacht voor vorm van de expressionisten en vragen juist meer aandacht voor de mens achter een werk: de vent en diens visie, intellect en persoonlijkheid. 
• De vent-aanhangers zijn tegen mooipraterij en sluiten qua stijl aan bij de in Europa ontstane nieuwe zakelijkheid: functioneel taalgebruik, beschrijvingen van gewone gebeurtenissen en in alledaagse taal (realistische visie).

Lees het fragment uit Kaas (zie p. 229 handboek). Welke kenmerken van de nieuwe zakelijkheid zie je hierin terug? 

Vent-criterium

• Hoe meer de dreiging van het nationaalsocialisme in   Duitsland toeneemt, hoe meer Forum ook                                 gaat dienen om kritiek te dienen op het                                       fascisme. 
• Ook is men kritisch op het kolonialisme,                               slavernij, communisme en christendom. 

Wat houdt de vorm-of-ventdiscussie in?

1. Zijn gedichten zonder inhoud goed?
2. Is een man leuk als hij een leuk uiterlijk heeft?
3. Moeten gedichten voldoen aan vormeisen?
4. Gaat het om het werk of de mens achter het werk?

Vernieuwingsdrift

• Niet iedereen gaat mee met de avant-gardisten of een tegenbeweging. 
• Er zijn ook dichters en schrijvers die zich vasthouden aan de traditie: neoromantiek (Jan Jacob Slauerhoff).
• Sommige schrijvers en dichters blijven ongebonden en gaan hun eigen weg (Martinus Nijhoff).

Waarom ontstond het modernisme?

Lesdoelcheck! 

Noem 2 stromingen binnen het modernisme.

Lesdoelcheck! 

24. Vernietiging en vernieuwing

1940-1960

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zorgde de ..... voor censuur.
Wat moet op de puntjes staan?

Wat volgt er logischerwijs op het oprichten van de Kultuurkamer?

Wat is een voorbeeld van verzetsliteratuur?

1. Geuzenliedboek
2. De avonden
3. De aanslag
4. Gedicht van Jan Campert

Welk boek is het belangrijkste boek met ervaringen uit de Tweede Wereldoorlog?

Existentialisme in de literatuur

• Menselijke relaties zijn gebrekkig 
  
• Personages ervaren sterk gevoel van eenzaamheid 
  
• Mens wordt bedreigd door massale gevaren (honger, techniek, oorlog) 
  
• Het leven is absurd en chaotisch (onlogisch) 
  
• Er is geen perspectief in het menselijk bestaan 
  

Denkvierkant

Nederlands-Indië

• Het duurt tot de jaren '70 tot de kwestie Indonesië in de literatuur wordt verwerkt.
• Zowel de bezetting van de Japanners, het verlies van Indië en de onafhankelijk van Indonesië krijgen een rol in                                                         de Nederlandse literatuur. 

Eerste boekenweekgeschenk in 1949

Waar speelt Oeroeg zich af?

1. Indonesië
2. Nederland
3. Thailand
4. Nederlands-Indië

Wie is de hoofdpersoon in Oeroeg?

1. Oeroeg
2. Johan
3. ik-persoon
4. Deppoh

De Vijftigers zetten zich af tegen...

1. de overheersing van het verstand in de poëzie
2. de overheersing van het gevoel in poëzie
3. de overheersing van het gevoel in de roman
4. de overheersing van het verstand in de roman

Wie is geen belangrijke Vijftiger?

1. Lucebert
2. Gerard van 't Reve
3. Gerrit Kouwenaar
4. Remco Campert

Wat is geen kenmerk van de poëzie van de Vijftigers?

1. Engagement
2. Humor
3. Overdadige beeldspraak
4. Nauwelijks spelling, interpunctie, rijm en metrum

Andere stemmen

M. Vasalis - onderwerpen waar mensen vaak geen woorden voor hebben. Ze gaan over wat mensen ervaren bij liefde, dood, kinderen, ouderdom. Ze gaan kortom over het leven. Haar poëzie wordt door de (mannelijke) literaire kritiek afgedaan als ‘damespoëzie’. 

Annie M.G. Schmidt is misschien wel de meest invloedrijke schrijver uit deze periode. Haar antiburgerlijke dichtbundel Ik ben lekker stout (1953) voor kinderen is de voorbode van de protesten in de jaren ‘60.  

Waarom heet paragraaf 24 'Vernietiging & vernieuwing'?

Lesdoelcheck! 

Noem 2 belangrijke thema's in de literatuur na de Tweede Wereldoorlog.

Lesdoelcheck! 

Welke groep schrijvers zette de avant-garde voort?

Lesdoelcheck! 

Vooruitblik

Volgende les: dinsdag 15 oktober

• Huiswerk: leren LessonUps + p. 224-237
• Meenemen: laptop, leesboek en handboek KERN (die met de harde kaft)
  
• Programma: literatuur 25 en 26