V4A Fouten met verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen?

- Uitleg

- Zelfstandig werken

Hoe zorg je ervoor dat je op een duidelijke manier verwijst?

Verwijzen

• In een zin kun je verwijzen naar zaken, dieren en dingen

• Antecedent: het woord of de woordgroep waarnaar een verwijswoord terugwijst

6 soorten fouten

1. Mannelijk/Vrouwelijk
2. Die/dat of deze/dit
3. Hen/hun
4. Dat/wat
5. Voornaamwoordlijk bijwoord
6. Slordig verwijzen

1. Mannelijk/Vrouwelijk

• Vrouw = de-woorden --> Zij/ze/haar
• Man = de-woorden --> Hij/hem/zijn
• Onzijdig = Het-woorden --> Het/zijn

Onzijdig: namen van landen, steden, clubs en verkleinwoorden

Hoe weet je of een woord mannelijk of vrouwelijk is?

Vrouw

- Alle vrouwelijke personen: directrice, moeder, secretaresse, enz.

- Woorden met de volgende uitgangen:

meerderheid, ergernis, vereniging, belofte, wetenschap, liefde, tovenarij, muziek, bibliotheek, kwaliteit, cultuur, familie

Man

- Alle mannelijke personen: directeur, conducteur, leraar

2. Die/dat of deze/dit

- Die en deze gebruik je bij de-woorden

- Dat en dit gebruik je bij het-woorden

3. Hen/hun

Hun gebruik je als:

- Bezittelijk voornaamwoord

- meewerkend voorwerp zonder voorzetsel

Voorbeeldzinnen:

1. Hun oma woont bij mij om de hoek
2. Ik | geef | hun | een | kopje | koffie
   

Hen gebruik je als:

- lijdend voorwerp

- als meewerkend voorwerp na een voorzetsel

Voorbeeldzinnen:

- Die jongen | heeft | hen | voorgelogen

- Ik | geef | een kopje | koffie | aan hen

4. Dat/wat

Wat gebruik je in de volgende gevallen:

1. Bij de overtreffende trap: liefste wat, mooiste wat...
2. Onbepaald voornaamwoord (alles, iets, niets, iemand)
3. Hele zin: Op vakantie hebben we spelletjes gespeeld, wat erg leuk was

In deze gevallen gebruik je nooit dat!!

Dat gebruik je als je verwijst naar een onzijdig zelfstandig naamwoord (het-woorden)

- het boek dat...

- het huis dat...

Let dus op bij de overtreffende trap, want je zegt het liefste wat --> leukste is geen zelfstandig naamwoord

Dat/wat leidt tot betekenisverschil:

- De docent gaf mij strafwerk dat ik heel vervelend vond

- De docent gaf mij strafwerk, wat ik heel vervelend vond.

5. Wie of waar..?

- Voornaamwoordelijk bijwoord: er, hier, waar, daar, ergens, nergens, overal + voorzetsel

Bij personen = voorzetsel + wie

De busschauffeur over wie gesproken werd..

Bij zaken: waar+voorzetsel

De bus waarover gesproken werd....

6. Onduidelijk verwijzen

1. Het verwijswoord heeft geen antecedent

Voorbeeldzin:

Alexandra slaat ons altijd om de oren met bijbelse uitspraken, maar ze heeft hem zelf nooit gelezen.

Waar slaat hem op?

2. Er is meer dan één antecedent mogelijk, waardoor het onduidelijk is wat het juiste antecedent is

Voorbeeldzin:

De docenten hebben de leerlingen vandaag meegedeeld dat ze morgen vrij zijn vanwege een voorlichtingsdag.

Wie hebben vrij: de leerlingen of de docenten?

Zelfstandig werken

- Paragraaf 1: Opdracht 2 en 3 afmaken (blz. 131/132)

- Paragraaf 2: Opdracht 4 t/m 10 maken (blz. 136/137)

- Eerst de theorie lezen, daarna pas om hulp vragen.

- Klaar = Nakijken - Oefenen met spelling

Huiswerk

- Woensdag is CKV-dag, dus die les valt uit

- Opdracht 2 t/m 10 afmaken en nakijken voor donderdag 3 oktober