2.4 + 2.5 Cellen + celkern

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

• Telefoon in zakkie
• Boek & schrijfspullen op tafel

• Telefoon in zakkie
• Boek & schrijfspullen op tafel

Klas 1Hb

Log in op lessonup

• Telefoon in zakkie
• Boek & schrijfspullen op tafel

Klas 1Hb

Log in op lessonup

• Telefoon in zakkie
• Boek & schrijfspullen op tafel

Klas 1Ha

Log in op lessonup

Planning

Terugblik vorige les

Basisstof 4 + 5: cellen + celkern

Huiswerk

Toets inzien

Hierboven zie je een torso zoals in het biologielokaal.
Sleep de namen van de organen naar het juiste orgaan.

Nier

Longen

Lever

Luchtpijp

Aorta

het skelet is geen orgaanstelsel

1. niet waar
2. waar

Bij welk organenstelsel hoort dit orgaan?

1. Bloedvatenstelsel
2. Zenuwstelsel
3. Beenderstelsel
4. Spierstelsel

Is deze plant een houtachtige of een kruidachtige plant?

1. Houtachtige plant
2. Kruidachtige plant

Leerdoelen

• Je kunt de delen van dierlijke en plantaardige cellen benoemen met hun kenmerken en functie
• Je kunt de kenmerken van chromosomen noemen.
  
• Je kunt de bouw en functie van DNA beschrijven.

2.4 CELLEN & 2.5 DE CELKERN

In de herhaling

Wat weet je nog van 2.1 en 2.2?

Opperhuidcellen

Cellen met bladgroen

Nerf

Huidmondjes

Organisatie niveaus van klein naar groot

Cellen

Weefsels

Organen

Orgaanstelsels

Oganisme

Noem onderdelen van een plantencel

Organisme

Organisme

Orgaanstelsel

Organisme

Orgaanstelsel

Orgaan

Organisme

Orgaanstelsel

Orgaan

cel 

Cellen

Alle organismen bestaan uit cellen.

Bouwstenen van een organisme

Menselijk lichaam heeft 30.000.000.000 cellen.

Cellen onder de microscoop (foto’s zijn gemaakt met behulp van kleurstof)

verschillende vorm, verschillende functie

Dierlijke Cellen

• cytoplasma: dikke vloeistof; water met opgeloste stoffen en zwevende deeltjes
• celmembraan (vetten en eiwitten): scheidt de inhoud van de cel van zijn omgeving.
• --> semi-doorlaatbaar

• celkern: regelcentrum van de cel
• Kern bevat kernplasma en is omgeven door een membraan: het kernmembraan

Dierlijke Cellen

Niet alles kan door het celmembraan heen (glucose niet, zuurstof wel). Voor sommige stoffen zitten er speciale eiwitten in het celmembraan.

Nuttige stoffen worden opgenomen, afvalstoffen kunnen naar buiten

Dierlijke Cellen

Cellen van dieren bevatten een dikke vloeistof: cytoplasma (water met opgeloste stoffen en zwevende deeltjes)

Daaromheen zit een dun vlies: celmembraan (vetten en eiwitten)

In het cytoplasma ligt het regelcentrum van de cel: de celkern

Kern bevat kernplasma en is omgeven door een membraan: het kernmembraan

Plantaardige 

Cellen

Hebben extra celonderdelen:

• Vacuole: blaasje gevuld met vocht, opslag van stoffen en stevigheid
• Celwand: laag om celmembraan, zorgt voor stevigheid. Is eigenlijk geen onderdeel van de cel maar tussencelstof!
• Plastiden: korrels met speciale functie (bladgroenkorrels, kleurstofkorrels, zetmeelkorrels) in celplasma

Plastiden

• Bladgroenkorrels: in groene delen van plant, fotosynthese
• Kleurstofkorrels: geven bloemen en vruchten een gele, oranje of rode kleur
• Zetmeelkorrels: opslag van zetmeel

Korrels kunnen van ene type overgaan in het andere type!

Plastiden

• Bladgroenkorrels: in groene delen van plant, fotosynthese
• Kleurstofkorrels: geven bloemen en vruchten een gele, oranje of rode kleur
• Zetmeelkorrels: opslag van zetmeel

Korrels kunnen van ene type overgaan in het andere type!

Bladgroenkorrels: in groene delen van plant, fotosynthese

Kleurstofkorrels: geven bloemen en vruchten een gele, oranje of rode kleur

Zetmeelkorrels: opslag van zetmeel

Korrels kunnen van ene type overgaan in het andere type!

Plastiden

Celorganellen

Delen van een cel die een eigen functie hebben, noem je celorganellen

Bijvoorbeeld: celkern, vacuole, plastiden

Organellen

- Celkern

- Ribosomen

- Mitochondriën

Celkern

Mitochondriën hebben een functie in de energievoorziening van de cel.

Ribosomen helpen met het maken van eiwitten.

De celkern

Alle genetische informatie ligt in je celkern.

Elke celkern heeft dezelfde informatie.

Celkern

In de celkern zitten chromosomen: regelen wat er in de cel gebeurt

Chromosomen

23 paar chromosomen, oftewel 46 chromosomen

Andere organismen hebben een ander aantal chromosomen

DNA

Bestaat uit de basen A, T, C en G

A wil alleen met T

C wil alleen met G

De volgorde van de basen bepaalt

de eigenschap.

Basenpaar

DNA

Een code voor een specifieke 

eigenschap heet een gen.

Een erfelijke eigenschap is een 

eigenschap in je DNA die je van je 

ouders gekregen hebt.

Opdracht 8, blz 120

Code voor een gen is:

A C G A C T C A

Welke code hoort bij de bijbehorende streng?

Opdracht 8, blz 120

code voor een gen is:

A C G A C T C A

T G C T G A G T

Huiswerk

basisstof 4

opdracht 1, 3, 5 tm 7

blz. 112 tm 114

basisstof 5

opdracht 1 tm 5, 7, 8 en 9

Vragen over het huiswerk van vorige keer

Wat is waar?

1. Cel 1: Plantaardige cel Cel 2: Dierlijke cel
2. Cel 1: Bacterie cel Cel 2: Dierlijke cel
3. Cel 1: Dierlijke cel Cel 2: Plantaardige cel
4. Cel 1: Schimmel cel Cel 2: Plantaardige cel

Deze cel heeft een celkern en een celwand. Wat voor cel kan het zijn?

1. dierlijke cel
2. plantaardige cel
3. prokaryote cel
4. virus cel

Welke cel heeft cytoplasma?

1. Plantaardige cel
2. Dierlijke cel
3. Plantaardige en dierlijke cellen
4. Geen van beiden

Welke cel heeft bladgroenkorrels?

1. Plantaardige cel
2. Dierlijke cel
3. Plantaardige en dierlijke cellen
4. Schimmelcel

Mitochondrien hebben de volgende functie in een cel:

1. Maken van eiwitten
2. Energievoorziening
3. Transport van water
4. Transport van glucose

Evaluatie Leerdoelen

• Je kunt de delen van dierlijke cellen benoemen met hun kenmerken en functies

• Je kunt de delen van plantaardige cellen benoemen met hun kenmerken en functies
  

Leren flitskaarten BS 1, 2, 3 en 4 en de organen van de mens

Hierboven zie je een torso zoals in het biologielokaal. Een aantal organen zijn ernaast neergelegd.Sleep de namen van de organen naar het juiste orgaan.

Nier

Longen

Lever

Luchtpijp

Aorta

Cellen van hetzelfde type liggen vaak bij elkaar. Een groep cellen met dezelfde vorm en functie noem je een weefsel.