h8 Een maaltijd samenstellen

• Zorg en Welzijn
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

Startklaar

• Welkom Klas! 
• Ga allemaal op je plek zitten. 

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

Duurzaam

Vandaag:

• Terugblik vorige les
• Doel van vandaag 
• Voedselverspilling
• Seizoensproducten

Doel van vandaag:

Aan het eind van dit hoofdstuk weet je meer over:

• Duurzame voeding
• Verspilling
• Convenience food
• Een maaltijd samenstellen voor een bepaalde doelgroep

Duurzaam eten

Bij duurzame productie probeer je rekening te houden met mens, dier en milieu. 

Seizoensproducten

Groenten en fruit die buiten het seizoen gekocht worden, komen meestal van ver of worden in kassen gekweekt. Kassen verbruiken veel energie, dus als je kiest voor lokaal geteelde seizoensgebonden groenten en fruit help je het milieu. 

Vlees en vis 

• Productie van vlees en zuivel legt een grote druk op milieu en klimaat, daarom stimuleert de overheid mensen om voor duurzaam vlees of vleesvervangers te kiezen.
• Ook is de overheid samen de veehouderij bezig vervuiling tegen te gaan door bijvoorbeeld milieuvriendelijkere stallen te ontwikkelen. (stikstof crisis)
• Regelmatig vis eten is goed voor onze gezondheid, maar visvangst en –kweek schaden natuur en milieu. Sommige vissoorten dreigen uit te sterven. 

Duurzaam eten

Verspilling: Het voedsel dat we geproduceerd hebben, wordt soms zonder dat we het gebruiken weggegooid. Dit noemen we verspilling. 

• Ongeveer 14% van de boodschappen in Nederland belandt ongebruikt in de vuilnisbak.
• Naar schatting wordt 5% tot 10% van het voedsel verspild omdat het uiterlijk van het voedsel afwijkt.
• Ook bij het bereiden van voedsel wordt veel eten weggegooid. 

Voedselafdruk

Voor je voeding moet er grond, water, dieren, groente, vervoer, warmte en energie gebruikt worden. De hoeveelheid daarvan is voor iedereen anders, ze noemen dat ook wel je voedselvoetafdruk. 

Je voetafdruk is de hoeveelheid grond en water die nodig is om jou van voedsel te voorzien

Leg in je eigen woorden uit wat voetafdruk is

Convenience Food

• Gemakkelijke voeding. Het is voedsel dat gemakkelijk en snel klaar is.

Voorbeelden zijn kant-en-klaarmaaltijden, voorgesneden groenten, een zakje gemengde sla i.p.v. een krop sla, of een cake mix. 

In convenience food hoeven niet minder voedingsstoffen te zitten dan in vers voedsel. Er zijn echter ook nadelen, bijvoorbeeld kant-en-klaarmaaltijden. Deze moeten vaak in plastic verpakt en koel bewaard worden en dat geldt ook voor alle groenten in een zakje.

Lang bewaren komt de meeste voedingsmiddelen niet ten goede, daarom worden conserveringsmiddelen en vaak smaakstoffen gebruikt die niet zo veel met gezonde voeding te maken hebben.

Noem 1 voordeel en 1 nadeel over convenience voedsel

Aan het werk:

1) Vragenlijst invullen over duurzaamheid
2) Quiz in groepjes van 3

Gezonde voeding voor verschillende doelgroepen

Borstvoeding is de beste voeding voor een baby. In moedermelk zitten alle voedingsstoffen die een kind nodig heeft, daarnaast zitten er stoffen in die helpen tegen ziekten en infecties. Als borstvoeding geen optie is, kan men overschakelen op flesvoeding. 

Gezonde voeding voor verschillende doelgroepen

In flesvoeding zit vitamine K. Kinderen hebben tot drie maanden na de geboorte extra vitamine K nodig, het is belangrijk voor de bloedstolling. Ook is vitamine D nodig, voor de botontwikkeling. 

Vanaf 6 maanden is vaste voeding nodig naast borstvoeding/flesvoeding. 

Het wennen aan vaste voeding gaat stapje voor stapje. De eerste hapjes zijn vaak groente- en fruithapjes

Gezonde voeding voor verschillende doelgroepen

Peuters en kleuters eten bij voorkeur met de rest van het gezin mee. 

Het is verstandig als zij 3 keer een maaltijd krijgen en max. 4 keer per dag iets tussendoor. 

Gezonde voeding voor verschillende doelgroepen

Sporters Mensen die veel sporten moeten goed op hun voeding letten, gezond eten levert je veel energie en een sneller herstel op. 

Koolhydraten (energie), eiwitten (opbouw en herstel van weefsels) en vocht hebben invloed op prestaties van sporters.

Gezonde voeding voor verschillende doelgroepen

Sporters Mensen die veel sporten moeten goed op hun voeding letten, gezond eten levert je veel energie en een sneller herstel op. 

Koolhydraten (energie), eiwitten (opbouw en herstel van weefsels) en vocht hebben invloed op prestaties van sporters.

Gezonde voeding voor verschillende doelgroepen

Sporters Mensen die veel sporten moeten goed op hun voeding letten, gezond eten levert je veel energie en een sneller herstel op. 

Koolhydraten (energie), eiwitten (opbouw en herstel van weefsels) en vocht hebben invloed op prestaties van sporters.

• Als je sport wordt je lichaam warmer, je begint te transpireren. 
• Dit is een natuurlijke reactie om af te koelen, je lichaam verliest/verdampt vocht. Dat vocht moet je dus aanvullen, het liefst met water.

Gezonde voeding voor verschillende doelgroepen

• In Nederland wordt men steeds ouder en blijft men langer zelfstandig wonen.
• Bij ouderen kan de eetlust verminderen, omdat bijv. de smaak minder wordt. Het blijft wel belangrijk dat ouderen alle voedingsstoffen binnen krijgen.
• Een aantrekkelijke, gevarieerde maaltijd helpt. 
• Het is belangrijk om niet meer zout te gebruiken, dit is slecht voor de bloeddruk.

Gezonde voeding voor verschillende doelgroepen

Ondervoeding

• Steeds vaker zie je bij ouderen die afhankelijk zijn van hulp, dat het misgaat met hun voeding.
• Ze eten en drinken te weinig. Dit leidt tot tekort aan energie en andere voedingstoffen, wat voor lusteloosheid zorgt. 
• Mensen met ondervoeding zijn gebaat aan extra eiwitten en energie. 

Maaltijd samenstellen voor personen met verschillende voedingsgewoontes

Als je een maaltijd gaat samenstellen is het handig om van tevoren een lijstje te maken: 

• Voor wie kook je? 
• Wat kook je? 
• Wat mag niet? (gluten, vlees, dieet bijv.) 
• Wat wel? (wat vindt iemand heel lekker)

Aan het werk:

Stap 1 Opdracht maaltijd samenstellen 
Stap 2 beoordelen (10min)

Rekenen

Opdracht 14 en 15
 blz 25-26 Reader

Begrippen uit deze les
(onthouden leren)

• ...
• ...
• ... 

Leerdoelen: Vertel wat je nu weet over duurzaam eten
Hebben jullie nog vragen?
Voor de volgende les: