4.2.1 - Het Drieslagstelsel

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 1

Ga (zo ver mogelijk) op je plek zitten, pak je laptop en open TijdVoorGeschiedenis.nl

4.2.1 - Het Drieslagstelsel

Een les over hoe horige boeren weer vrije boeren werden.

Wat gaan we doen vandaag?

1. Huiswerk nabespreken.
2. leerdoel + Inleiding.
3. Het leven op het platteland. 
4. Het drieslagstelsel.
5. Tijd voor huiswerk
6. Afsluiting les.

Huiswerk nabespreken.

1. Het huiswerk was 4.1.1 "Leven in steden raakt weer in" opdracht 1 t/m 5. 
2. Open deze vragen op je laptop zodat deze gecontroleerd kunnen worden.
3. Opdracht 1 & 3 bespreken we klassikaal.
4. Toets inkijken

• Waren er opdrachten die onduidelijk of moeilijk waren?
• Waren er begrippen die in de vorige les niet besproken waren?

Leerdoel: Wat gaan we leren vandaag?

• Aan het einde van de les kan jij in eigen woorden uitleggen waardoor de bevolking groeiden in de late middeleeuwen..

1. Aan het einde van de les weet jij wat de ploeg is.
2. Aan het einde van de les weet jij wat het drieslagstelsel is.
3. Aan het einde van de les weet jij wat er gebeurd als er meer voedsel is.

Schrijf deze 2 begrippen op in je aantekeningen. Vul deze aan in de les als ze op het bord staan.

- Ontginnging.

- Drieslagstsel.

Wat waren horige ook al weer?

Het leven op het platteland.

• De meeste mensen in Europa leefden rond het jaar 1000 op het platteland, vaak in kleine dorpjes. Deze dorpjes waren volledig zelfstandig en hadden nog geen handel.
• Boeren werkten op het land van een heer en moesten hem een deel van hun oogst geven.
• Veel boeren waren horigen: ze mochten het domein niet verlaten en moesten klusjes doen voor de heer.

• Omdat de landbouw verbeterde, kwam er meer voedsel. Boeren konden daardoor soms meer zelf houden of verkopen.
• Sommige horigen kregen langzaam meer vrijheid, omdat zij steeds meer en meer gingen produceren.

Het drieslagstelsel.

1. Boeren verdeelden hun akkers nu in drie stukken in plaats van twee, of soms zelfs een.
2. Op één stuk werd wintergraan gezaaid (zoals tarwe), op het tweede stuk zomergraan (zoals haver), en het derde stuk lag braak (rustte uit).
3. Elk jaar wisselden de velden van functie: zo bleef de grond vruchtbaar.

• Dit systeem zorgde voor minder uitputting van de grond en meer oogst per jaar.
• Dankzij het drieslagstelsel konden meer mensen gevoed worden en groeide de bevolking.

Waarom zorgt het drieslagstelsel voor meer voedsel?

Handige hulpmiddelen.

• Boeren gebruikten nu de ijzeren ploeg, die dieper en beter kon graven dan een houten ploeg.
• Deze ploeg werkte goed op de zware kleigronden van West-Europa, waar eerder weinig mee gedaan werd.
• Ook begonnen boeren paarden te gebruiken in plaats van ossen: paarden werkten sneller en langer.

• Dankzij deze hulpmiddelen konden boeren meer land bewerken in minder tijd.
• Daardoor kwam er nog meer voedsel, wat zorgde voor groei van dorpen en steden.

Noem 3 voorbeelden van technologische vooruitgang in de late middeleeuwen.

Samen een opdracht maken.

1. Open tijdvoorgeschiedenis.nl, ga naar tijdvak 4 en open paragraaf 4.2.1. "Meer voedsel, meer mensen".
2. Lees eerst vraag 1A &1B, hierdoor weet je waarop je moet letten in de tekst. (de rest is ook belangrijk!)
3. Lees de tekst, hier krijg je 3 minuten de tijd voor.
4. Lees de vraag nog een keer, wat wilt de vraag nu precies weten?
5. Klassikaal overleggen voor beste antwoord.

Zelfstandig werken.

• Lees eventueel de tekst nog een keer.
• Maak opdracht 1,2,5 &6. Dit is huiswerk voor volgende week, als het niet af is krijg je een overschrijf opdracht. (NIET INLEVEREN!)

1. Lezen en opdrachten maken doe je zelfstandig, dat betekend in je eentje, vragen mag je aan de docent stellen.
2. De eerste 5 minuten werk je alleen, dan beantwoord ik ook geen vragen, als je een vraag niet snapt sla hem over.
3. Na de eerste 5 minuten mag je vragen stellen door, steek je hand op dan kom ik er aan.

Afsluiting les.

• Zorg ervoor dat het huiswerk gemaakt is voor de volgende week, dit zal zoals gewoonlijk in Somtoday komen te staan.

1. Sluit tijd voor geschiedenis af en sluit LessonUp af.

2. Zorg ervoor dat je de opdracht hebt opgeslagen!

3. Doe je laptop op slaapstand en ruim je spullen op.

4. Controleer of jij je plek netjes achterlaat.

5. Als Mr. Oomen zegt dat het tijd is mogen jullie gaan.