2HVd I Leesvaardigheid opbouw, onderwerp en hoofdgedachte

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom 2HVa

Taalvoutje

Zie je de fout hiernaast? 

Hoe zou jij de zin hiernaast corrigeren?

planning

• een verhaal(tje)
• woordpost
• theorie: leesvaardigheid opbouw, onderwerp, hoofdgedachte
• aan de slag; maken opdrachten lesmethode 

lesdoel

• je weet (weer) de opbouw van een tekst
  
• je kent alinea indeling en verbanden
• je weet onderwerp en hoofdgedachte

een verhaal(tje)

Wat denk jij dat het doel van de schrijver is?

 

Woordpost

Ervaren lezers breiden tijdens het lezen hun woordenschat uit, wij ook.

Wie heeft er een woord?

1. het woord

2. in welke zin ben je het tegengekomen?

3. betekenis woordenboek

4. zin met de nieuwe betekenis

kijkersvragen

1. Hoe ziet de opbouw van de meeste teksten eruit?
2. Wat is de belangrijkste functie van de inleiding?
3. Op welke manier kun je een tekst afsluiten?
4. Wat is het voornaamste verschil tussen onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst?

kijkersvragen

1. Hoe ziet de opbouw van de meeste teksten eruit?
   inleiding - middenstuk/kern - slot
2. Wat is de belangrijkste functie van de inleiding?
   het onderwerp introduceren, kan op verschillende manieren

kijkersvragen

3. Op welke manier kun je een tekst afsluiten? 

met een samenvatting, conclusie, oproep
4. wat is het voornaamste verschil tussen onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst?
onderwerp = 1 woord of woordgroep (waarover gaat de tekst?)
hoofdgedachte = hele zin (wat wordt er verteld over het onderwerp?)

Tekstverbanden

• Verband in een tekst = samenhang tussen woorden, zinnen (zinsverband) en alinea's (alineaverband). 
• Een schrijver maakt gebruik van signaalwoorden of verbindingswoorden om het tekstverband aan te geven. 

Aan de slag

• Ga naar Bruuttaal>Leesvaardigheid>tekst:
  Sale, 2 hale, 1 betale
• maak de standaardvragen

standaardvragen

• Lees de tekst en verdeel deze in alinea's. De originele tekst had 9 alinea's.
  
• Wat is het onderwerp?
  
• Wat is de hoofdgedachte?
  
• Maak de tekst opnieuw op: Plaats de tekst mooi op één of twee pagina’s. Je lettertype mag niet groter zijn dan 12. Voor koppen en tussenkopjes gebruik je de opmaakfunctie van je tekstverwerker.Als je vindt dat illustraties iets toe kunnen voegen, gebruik ze dan.
  
• Wat vind je goed aan deze tekst, welke kwaliteiten heeft deze tekst?
  
• Wat is de mooiste zin uit deze tekst?
  
• Zijn er onduidelijkheden?

keuzevragen

• Past de titel goed bij de inhoud? Is de titel samenvattend of aandachttrekkend? Bedenk een alternatief.
• Wat zou je van deze tekst willen onthouden?
  
• Waar zou je meer over willen weten?

lesdoel

Wat neem jij mee van deze les?  

(figuurlijk taalgebruik)

Bedankt en tot de volgende les

Tekstdelen en hun functies

Inleiding: de aandacht van de lezer trekken, het onderwerp introduceren

Middenstuk: meer informatie over het onderwerp geven (deelonderwerpen uitwerken: uitleg en/of voorbeelden geven, vragen beantwoorden enz.)

Slot: een samenvatting of een conclusie schrijven. Niets nieuws!

Leesstrategieën en functies

Verkennend lezen: je bekijkt de titel, plaatjes, tussenkopjes en evt. bron en leest de 1e alinea (inleiding). Bedenk dan waarover de hele tekst gaat (onderwerp).

Nauwkeurig lezen: je leest de hele tekst om hem te begrijpen. 

Zoekend lezen: je zoekt een bepaald woord, begrip of naam op. Soms verwijst een vraag ook naar een alinea.

Studerend lezen: je leest de hele tekst om hem te kunnen onthouden.

Tekstdoelen

Informeren: je krijgt informatie over een onderwerp (waarover je nog niets/niet veel wist -> iets is nieuw)

Uitleg geven: je krijgt uitleg over hoe iets werkt, in elkaar zit of gebruikt moet/kan worden

Overtuigen: een schrijver wil zijn mening overbrengen op jou als lezer en dat je die zelfde mening hebt

Opiniëren: een schrijver wil je na laten denken over een onderwerp en je zelf een mening laten vormen

Overhalen (activeren): een schrijver wil dat je iets gaat doen, bijvoorbeeld kopen

Amuseren: een schrijver wil je vermaken

Wat is het tekstdoel van de Donald Duck?

1. informeren
2. overtuigen
3. activeren
4. amuseren

Wat is het tekstdoel van een recept voor bananencake?

1. amuseren
2. informeren
3. opiniëren
4. overtuigen

Wat is het tekstdoel van een reclamefolder?

1. amuseren
2. informeren
3. overtuigen
4. opiniëren