4Mdgs - 7 sept

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

4Mdgs - Maandag 7 sept

Nodig:

- Examenboek blz. 26

- Schrift

- Etui

Deze les:

• Uitleg §1.3
  
• Uitleg §1.4

pauze

• Zelfstandig werken
• controle

Laatste vraag ....Wat hoort niet bij de grondwetswijziging van 1848?

1. ministeriële verantwoordelijkheid
2. censuskiesrecht
3. Algemeen kiesrecht
4. De koning is onschendbaar

Ministeriële verantwoordelijkheid betekent:

1. Ministers kunnen niet vervolgd worden
2. Ministers zijn verantwoordelijk voor goed bestuur
3. Ministers hebben geen invloed
4. Ministers zijn verantwoordelijk voor de koning

§1.3 'Liberalen, conservatieven en confessionelen'

Openbare en bijzondere scholen

Openbare scholen:

• Door de overheid gestichte scholen
• Kregen subsidie van de overheid.
• Kinderen moeten logisch leren denken. 

Bijzondere scholen:

• Niet door de overheid gestichte scholen
• Katholieken en protestanten stichtten deze bijzondere scholen om ook godsdienst op school te mogen geven. 
• Krijgen geen subsidie van de overheid.

De schoolstrijd

• De liberale overheid wil bijzondere scholen geen geld geven, omdat zij gelovigen dom vinden. Wonderen bestaan niet. 
• De protestanten richten in 1879 een politieke partij (ARP) op om gelijke bandeling voor alle scholen te eisen. 
• Later gaan de protestanten en katholieke samen werken in deze schoolstrijd. 
• In 1917 kwam er een einde aan de schoolstrijd, de pacificatie.  

§1.4 'Socialisten en feministen'

Industriële Revolutie

• Vanaf 1830 vind in Nederland industrialisatie plaats. Steeds meer producten worden door machines in fabrieken geproduceerd. 
• Dit leidde tot sociaaleconomische veranderingen. 
• De problemen in leef- en werkomstandigheden van de arbeiders = sociale kwestie. 

Sociaaleconomische veranderingen

• MInder werk platteland.
• Mensen verhuizen naar de stad op zoek naar werk. Steden groeien, verstedelijking. 
• In steden ontstaan arbeiderswijken waarin de leefomstandigheden slecht zijn. 
• Veel arbeiders (ook kinderen) werken in slechte, ongezonde omstandigheden in fabrieken en werkplaatsen.
• Geen hulp bij ouderdom, ziekte of invalide. 

Vakbonden en socialisten

• Arbeiders met hetzelfde beroep gingen samen werken voor betere arbeids omstandigheden in vakbonden. 
• Zij onderhandelden met de werkgevers met stakingen als drukmiddel.
• Ook onstond er een politieke stroming die opkwam voor de belangen van arbeiders, de socialisen.
• Socialisen, communisten, sociaaldemocraten. 

Sociale wetgeving

• Mensen waren voor hulp afhankelijk van de kerk of rijken. Alleen voor gelovigen.
• Sociaaldemocraten vonden dat de overheid de arbeiders moesten helpen.
• Liberalen waren tegen bemoeienis van de overheid. Wetten zijn geen vrijheid. 
• Steeds meer liberalen en conservatieven zagen in dat de overheid toch een beetje moest helpen.
• 1854: de Armenwet. Eerst de kerk en dan mag de gemeente bijspringen. 

Andere sociale wetten

• 1874: het Kinderwetje van Van Houten.
• 1901: Ongevallenwet
• 1901: Woningwet

Aan de slag

Huiswerk t/m Ma 7 sept:

• Lezen én arceren §1.1 t/m §1.4
• Maken §1.1 opdr. 1 t/m 10
• Maken §1.2 opdr. 1 t/m 5, 6a, 7 en 8
• Maken §1.3 opdr. 1 t/m 9

Huiswerk

Samenvatten §1.4

Maken §1.4 opdr. 1 t/m 7, 9 en 10

Maandag 7 september - 2e uur