Beeldmanipulatie

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 3

Beeldmanipulatie

Vandaag gaan we kijken naar beeldmanipulatie. Aan het einde van de les weet je wat beeldmanipulatie is en hoe je het kan herkennen.

• Vraag: Wat zie je?
• Foto 2. Per foto het verschil bespreken. Waarom heeft de fotograaf de foto zo bewerkt?  
• Deze foto is van Brian Walski die in 2003 Britse soldaten in Irak fotografeerde die de burgers vertelden dat ze dekking moesten gaan zoeken. Hij combineerde twee van zijn foto’s tot één beeld.
• Pas na publicatie van de foto werd de manipulatie ontdekt en werd hij ontslagen door LA Times.

Wat zag je op de vorige slide?

Wat zag je op de vorige slide? Welke verschillen zie je?

•  bezoekersaantallen bij de inauguratie van Donald Trump op 20 januari. Een fotograaf die officiële foto's van het evenement maakte, heeft nu toegegeven dat hij de foto's heeft bewerkt na een persoonlijke bemoeienis van Trump. Dat meldt The Guardian op basis van onderzoeksdocumenten.
• De fotograaf sneed de foto's af waar de menigte eindigde op de foto, zodat het leek alsof het drukker was. Dat deed hij nadat Trump een nieuwe serie foto's vroeg op de eerste ochtend van zijn presidentschap. De president was erg boos omdat hij het met eerder gepubliceerde foto's niet eens was. Daarop was te zien dat minder mensen naar zijn inauguratie waren gekomen dan naar de inauguratie van voormalig president Obama in 2009.
• Trump en zijn voormalige woordvoerder Sean Spicer claimden namelijk dat Trumps inauguratie de drukst bezochte inauguratie ooit was. Op de foto's was duidelijk te zien dat dit niet waar was. Vooral de stelligheid van Spicer, die maar bleef volhouden dat het nog nooit zo druk was geweest, leidde vorig jaar wereldwijd tot verbijstering.
• Bron: https://nos.nl/artikel/2249603-fotograaf-ik-heb-foto-s-inauguratie-trump-bewerkt-na-telefoontjes-spicer.html

Wat zie je

En nu?

A photo of U.S. Marines giving water to a captured Iraqi soldier generated anger from readers who felt the picture made U.S. forces look bad. But editors felt the photo pointed to the truths of war.

http://the.honoluluadvertiser.com/article/2003/Mar/30/op/op12a.html

Manipulatie

Je hebt nu gezien dat niet alles is wat het lijkt. Foto's worden bewerkt of er wordt maar een deel van een foto laten zien zodat de foto niet overeenkomt met de werkelijkheid. Dit noemen we manipulatie. Tegenwoordig is het steeds makkelijke om filmpjes te bewerken en te manipuleren. Dit soort filmpjes worden dan 'deepfake' genoemd. Kijk maar eens naar het filmpje op de volgende slide. De kunst is om je bewust te zijn van deze beïnvloeding.

Wat zijn de gevaren van deepfake?

Wat zijn de gevaren van deepfake?

Hoe weet je nog wat echt of nep is?
We niet meer kunnen vertrouwen op feiten. Dat leidt tot ongeloofwaardigheid van media, politici en de democratie.

Deepfake kan mensen allerlei uitspraken in de mond leggen die ze nooit hebben gedaan.

‘Zien is geloven’ is niet meer vanzelfsprekend.

Deepfakes en nepnieuws zorgen ervoor dat je mensen kunt overtuigen van iets dat nooit heeft plaatsgevonden of iemand nooit heeft gezegd.

Media, politiek en democratie zijn in Nederland gebaseerd op hun geloofwaardigheid. Daarom is het belangrijk om te weten hoe je deepfake en nepnieuws kunt herkennen.

Zijn dit echt misvormde bloemen in Fukushima?

1. Ja
2. Nee
3. Twijfel

Echt nieuws of nepnieuws?

De jongeren moesten uitleggen of de post krachtig bewijs bevat over de omstandigheden nabij de kerncentrale.

Conclusie: bijna veertig procent antwoordde positief. Slechts twintig procent van jongeren stelde vraagtekens bij de bron van de post en de foto.

Conclusie

Landelijke studies zien dat mensen moeite hebben bronnen op waarde te schatten, zegt communicatiewetenschapper Judith Möller van de UvA. ‘Uit onderzoek naar het onderscheid dat mensen maken tussen advertorials en krantenartikelen komt vrij consistent naar voren dat mensen van alle leeftijden dat niet erg goed kunnen. Uit onderzoek van Benjamin Johnson van de VU blijkt bijvoorbeeld dat ongeveer een kwart van de deelnemers in zijn experimenten sponsored content herkent.’

Bron: De Volkskrant, 2018

Wat doet de journalistiek?

De journalistiek biedt een tegenwicht aan nepnieuws. Oftewel de journalisten proberen nepnieuws te bestrijden. Kijk het filmpje op de volgende slide en beantwoord onderstaande vraag.

Kijkvraag: op welke manieren controleert de journalist een nieuwsbericht?

Kijk het filmpje op de vorige slide.
Op welke manieren controleert een journalist een nieuwsbericht?

                           De journalistieke werkwijze

Gebruik meerdere bronnen

Controleren

Scheiden van feiten en meningen

Zorg voor een zo volledig mogelijk verhaal

Hoor en wederhoor

Bronbescherming

Als twee mensen verschillend denken over één onderwerp, laat je ze allebei aan het woord.

Sommige bronnen vertellen in vertrouwen iets aan journalisten en willen anoniem blijven. Je mag ze dan niet bij naam noemen in je nieuwsitem.

Lees meerdere sites en/of spreek meerdere mensen om zo goed geïnformeerd mogelijk te zijn.

Feiten die je in je nieuwsitem opneemt, moeten kloppen. Check ze dus altijd.

Vertel wat er is gebeurd, wanneer, waarom, wie wat zegt en hoe het is gebeurd.

Vertel in je nieuwsitem duidelijk wat feiten en wat meningen zijn. Meningen mogen niet als feiten worden gepresenteerd.

Tot slot....

Er valt een onderscheid te maken tussen bewust nepnieuws of nepnieuws dat per ongeluk is geproduceerd.

Expres geproduceerd nepnieuws wordt desinformatie genoemd.

Nieuws dat per ongeluk een fout bevat noemt men misinformatie. Misinformatie kan worden rechtgezet met een rectificatie (een bericht waarin verkeerde informatie gecorrigeerd wordt).