Farmacokinetiek

• Geneesmiddelkennis
• MBO
• Studiejaar 1,2

Leerdoelen

1. Je benoemt de 4 fases die een medicijn in het lichaam doorloopt
2. Je legt uit wat er in deze fases gebeurt
3. Je begrijpt
4. Je kent de belangrijkste begrijpen uit de farmacokinetiek

Betekenis

Farmacokinetiek = de studie van hoe het lichaam een geneesmiddel opneemt, verdeelt, metaboliseert en uitscheidt.

-> ADME 

 Farmacodynamiek =  de studie van de mechanismen en effecten die een geneesmiddel teweegbrengt als het eenmaal toegediend is. 

-> wat doet het medicijn in het lichaam?

- 

      

Hoe heet de fase waarin een geneesmiddel wordt opgenomen in het bloed?

1. Absorptie
2. Distributie
3. Metabolisme
4. Eliminatie

Absorptie

= opname van het geneesmiddel

 Kijk je naar snelheid en mate waarin de werkzame stof wordt opgenomen. 

Afhankelijk van: 

-- toedieningsvorm

- toedieningsweg  

- eigenschappen van de werkzame stof zelf. 

Het opnemen van medicijnen in het lichaam kan op meerdere manieren: Enteraal(maag-darm), Parenteraal (injecties, intraveneus) en Lokaal (zalf).

- Absorptie:  

- distributie:  

- metabolisatie:   

- excretie:  

      

\

Enteraal: 

Firstpass effect 

biologische beschikbaarheid

Wat wordt het snelst in het bloed opgenomen?

1. Capsule
2. Gewone tablet
3. Oplossing
4. Tablet met verlengde afgifte

Wanneer werkt een geneesmiddel?

Als deze ...

1. Is toegediend
2. is opgenomen in het bloed
3. op de plaats is waar het moet werken
4. Na de eliminatiefase

Hoe heet de fase waarin een geneesmiddel zich via de bloedbaan verdeeld over het lichaam?

1. Absorptie
2. Distributie
3. Metabolisme
4. Eliminatie

Blijft een geneesmiddel voor altijd in het lichaam?

1. Ja
2. Nee

Welk orgaan zorgt voor de afbraak van geneesmiddelen?

1. Darm
2. Maag
3. Lever
4. Nier

Hoe heet de fase waarin de lever medicijnen afbreekt?

1. Absorptie
2. Distributie
3. Metabolisme
4. Eliminatie

Metabolisme

Is het omzetten van een medicijn 

De lever doet dit! 

Eerst komt de medicijn in de lever: first pass effect, dan gaat wat over is door in de bloedbaan en wordt steeds verspreid.

Doel: medicijn uitscheiden

Door metabolisme maakt de lever geneesmiddelen klaar om uit te scheiden

1. Waar
2. Niet waar

Uitscheiden van medicijnen gebeurt vooral via:

1. Bloed en urine
2. Bloed en ontlasting
3. Urine en Ontlasting
4. Zweet en tranan

Hoe heet de fase waarin geneesmiddelen worden uitgescheiden?

1. Absorptie
2. Distributie
3. Metabolisme
4. Eliminatie

Eliminatie

Medicijn wordt uitgescheiden

Halfwaardetijd bepaalt hoelang het duurt. De halfwaardetijd staat voor de tijdsduur die het lichaam nodig heeft om de hoeveelheid en sterkte van het medicijn in het lichaam te halveren.

Door: lever en nieren

Nieren filteren, lever zet om, zodat medicijn via de gal, de ontlasting of via de nieren het lichaam verlaten

Wat is de juiste volgorde?
Absorptie, Distributie, Eliminatie, Metabolisme

1. ADEM
2. DAME
3. ADME
4. AMDE

Wat is er anders bij orale inname?

1. Geen absorptiefase
2. Na absorptie meteen eliminatie
3. Na absorptie meteen metabolisme
4. Na distributie meteen eliminatie

Begrippen

Resorptiesnelheid: de snelheid waarmee de stof door de darmwand in de bloedbaan kan worden opgenomen. 

Resorptiefractie: de hoeveelheid van het toegediende geneesmiddel wat in het bloed terecht is gekomen.

( De opname kan op oudere leeftijd verminderen doordat de darmwand minder goed toelaatbaar wordt, de bloedvoorziening in de darm slechter en de peristaltiek veranderd is). 

Plasmaconcentratie: De concentratie van een medicijn in het bloed 

Ik ken de volgende begrippen:
1. Bloedspiegel en cumulatie
2. Biologische beschikbaarheid
3. Therapeutische breedte
4. Halfwaardetijd

1. Ja, allemaal
2. Ik ken alleen nr. 1
3. Ik ken er een paar
4. Nee, abacadabra

De verschillende reacties zijn van het lichaam bij een medicijn zijn:

Causale werking

Symptoombestrijders

Tekorten aanvullen

Profylactische werking

Opdracht:

We maken 4 groepen:

Elk groep werk 1 'reactie' door uit te zoeken:

1. Wat betekent deze werking, wat houdt dit in?
2.  Zoek 2 voorbeelden van medicijnen die dit werking hebben en benoem waarvoor ze worden gebruikt en evt ziektbeeld(en) erbij.

Toedieningsvorm

Toedieningsweg

Zetpil

Oogdruppels

Rectaal

Nasaal

Ovule

Transdermaal

'Carbamazepine kan de werking van de pil verminderen.'
Dit is een beschrijving van een ....

1. Bijwerking
2. Contra-indicatie
3. Indicatie
4. Interactie

Farmacodynamiek

De reactie die een farmacon geeft, nadat de wisselwerking heeft plaatsgevonden in het lichaam, wordt farmacodynamiek genoemd. Ofwel: wat doet het medicijn eigenlijk met het lichaam? Dit is voor elk middel verschillend. Zo kun je jezelf bijvoorbeeld afvragen waarom paracetamol een vermindering van pijnklachten geeft.

Welk medicijn heeft een causale werking?

1. Morfine
2. Paracetamol
3. Antibiotica
4. Vitaminetablet

Causale werking

Deze medicijnen hebben een causale werking, aangezien zij de oorzaak ('cause') van een aandoening aanpakken en het middel dus therapeutisch, genezend, werkt.

-> Antibiotica