09 - Voorbereidingen toets

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Voorbereidingen op de toets

Lesdoelen

Als het goed is, weet je aan het eind van de les:

- met welke doel een auteur een tekst kan schrijven; 

 - wat je moet doen als je een lastig woord tegenkomt; 

- hoe je het onderwerp en de hoofdgedachte uit een tekst haalt. 

Onderwerp en hoofdgedachte

Wat verstaan we onder het onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst en waar vinden we deze?  

Wat verstaan we onder de kernzin van een alinea?

Tekstdoelen

Voordat een schrijver begint met het schrijven van een tekst, stelt hij zich een doel. Hij bepaalt voor zichzelf wat hij met de tekst wil bereiken. 

Welke vijf tekstdoelen kennen jullie nog en wat zijn de kenmerken?

Van welk tekstdoel is er sprake?

- Word nu lid en ontvang een gratis badhanddoek!

- Oliebollen zijn heerlijk, maar slecht voor je gezondheid. 

- Je kunt beter gitaarspelen, want er zijn meer beroemde gitaristen dan drummers. 

- Wees geen domme gans, steun de Dierenambulance. 

- Toy Story is mijn favoriete film. 

- De ene vindt hem arrogant en overschat; de ander ziet hem als een wereldtalent. 

- Nederland behaalde op de Olympische Spelen in 2018 twintig medailles.

 - Komt een man bij de dokter...

Woordraadstrategieën

Wat doen we op het moment dat we een moeilijk woord tegenkomen in een tekst? Hoe kunnen we zonder woordenboek achter de betekenis van deze woorden komen? 

Wat betekent 'zich distantiëren'?

1. Laura distantieert zich in het restaurant van haar broertje. Ze schaamt zich rot dat omdat hij luidkeels het Wilhelmus begint te zingen. 

2. De minister-president distantieert zich van de hatelijke opmerkingen van zijn collega tegenover vluchtelingen. Volgens hem moet Nederland te allen tijde een veilig onderkomen bieden aan slachtoffers van oorlog. 

3. De coach distantieert zich van het voetbalteam. De spelers hebben er een potje van gemaakt, doordat ze niet naar hem luisterden. 

Wat betekent 'lynchen'?

1. Een grote menigte lynchte de gebroeders De Witt in de zeventiende eeuw. Johan werd neergeschoten en Cornelis doodgeslagen. 

2. In Texas was lynchen begin twintigste eeuw een normale gang van zaken. Veel Afrikaanse Amerikanen werden op die manier door het volk vermoord. 

3. Onlangs werd er in India nog een man door zijn stadgenoten gelyncht, omdat hij een jonge vrouw had verkracht. 

Betekenis

Wat betekenen de dikgedrukte woorden?

- Normaal hou ik niet zo van snelle auto's, maar deze bolide vind ik prachtig. 

- De baan is helemaal in Groningen, maar gelukkig krijg ik reiskostenvergoeding. 

- De schrijver Kader Abdolah gebruikt niet zijn eigen naam, maar een pseudoniem. 

- Is er in deze klas een meerderheidsstandpunt over het gebruik van mobieltjes? 

- Is Amber altijd zo heroïsch of kan ze soms ook een angsthaas zijn? 

- Tom Dumoulin accelereerde tien kilometer voor de finish en liet het peloton ver achter zich. 

- Een gespreksleider noem je tegenwoordig een moderator. 

Verbindingen en verbindingswoorden

In een gestructureerde tekst zorgt de schrijver ervoor dat er verbanden zijn tussen verschillende delen van de tekst. 

Deze tekstverbanden worden aangegeven met verbindingswoorden of signaalwoorden. 

Zorg ervoor dat je de verbanden en de bijbehorende verbindingswoorden uit je hoofd leert. 

Soorten verbindingen

Van welke verbindingen is er sprake?

- Als ik lees, voel ik me ontspannen. 

- Dat gebeurt met name als ik echt geboeid ben door het verhaal. 

- Voordat ik aan mijn huiswerk begin, lees ik vaak even. 

- Omdat ik me beter concentreer als ik uitgerust ben, werkt dit goed. 

- Zo lees ik momenteel Het Gouden Ei van Tim Krabbé. Superspannend!

- Daardoor pak ik na school meteen mijn boek. 

- Met andere woorden: zorg voor een boeiend boek!