8. Mictie

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Terugblik op de vorige keer

Wat heb je geleerd?

Wat heb je meegenomen naar de werkvloer?

Heb je geoefend?

8. mictie

Planning van vandaag

• Theorie Mictie
• Vragen...?
• Oefentoets theorie

Urinewegstelsel

1; 2 nieren

2; 2 urineleiders

3; blaas

4; urethra

1. Nier

2. Urineleider (ureter)

3. Blaas

4. Urinebuis (urethra)

De nieren

• 12 cm lang, 7 cm breed en 3 cm     dik
  
• Vorm van een boon
  
• ± 150 gram
  
• Rechts lager vanwege de lever
  
• Bijnieren --> maken hormonen aan
  

4 belangrijkste functies van de nieren

• Filteren/zuiveren van (schadelijke) stoffen uit het bloed
  
• Voeren overtollig water af --> regelen zo de vocht en zoutbalans
  
• Regelen de  bloeddruk
  
• aanmaak van hormonen

• Maken per dag ± 1500 ml urine
  

de nieren

De nieren in detail

Blaas

• Gespierde holte
• Er kan geen urine terugvloeien naar de nieren
• Onderin de blaas zitten zenuwen die de vulling van de blaas registreren --> geven bij een volle blaas een sein naar de hersenen
• Max. 1500ml in de blaas

Blaas

bij ongeveer 200 ml  ontstaat er een lichte aandrang om te urineren.

Bij 500 ml is de aandrang groot.

Overige onderdelen

• urineleider of ureter

- buisje van +/- 30 cm

- vanuit de nier naar de blaas

• urinebuis of urethra

- loopt vanuit de blaas naar buiten

- overgang vanuit de blaas is een kringspier

- vrouwen 3-5 cm /  mannen 20-25cm 

problemen urinewegstelsel

• Incontinentie
• Urinewegontsteking
• Onvoldoende bloedaanvoer naar de nier
  
• Onvoldoende afvoer van urine

Opdracht urine incontinentie

Lees  op blz 170 de verschillende soorten incontinentie en bespreek ze met je buurvrouw. Begrijp je wat er bedoelt wordt? Welke soorten van incontinentie kom je tegen op je werk?

Neem hier 10 minuten de tijd voor.

Urine incontinentie

• urine incontinentie --> ongewenst urineverlies

• heel veel verschillende soorten, meest bekende;

* urge-incontinentie

* inspannings- of stressincontinentie

* overloopincontinentie

* reflexincontinentie

* volledige incontinentie

* functionele incontinentie

-Urge-incontinentie  bij voelen aandrang komt er direct urine

-Inspannings- stressincontinentie  bij hoesten, niezen, inspanning

-Overloopincontinentie  met name bij mannen doordat prostaat vergroot is

-Reflexincontinentie  afwijkingen in het zenuwstelsel

-Volledige incontinentie  incontinent van urine en ontlasting

-Functionele incontinentie  toiletgang niet meer goed zelf kunnen

Urinewegontsteking (UWI)

• Blaas en urinebuis zijn ontstoken
• Bacterie komt via de urinebuis het lichaam binnen
• Vrouwen --> vaker UWI
• Bacteriën vermenigvuldigen zich in 

       de urine die achterblijft in de blaas

• Klachten:

- vaker en meer plassen

- pijn bij het plassen

- pijn rug / onderbuik

- koorts

 

Ouderen 

• Ouderen hebben vaker last van infecties, vaak zonder de klachten die normaal wel optreden
• Incontinentie
• Aandrang om te plassen, maar er komt niets
• Minder eetlust
• Sterk ruikende, troebele urine

• Vaak is een delier een verschijnsel bij ouderen

Onvoldoende afvoer van urine

• Verstopping in de buisjes in de nier of een steen in het nierbekken of de urineleider 

• Afvoerbelemmering door vernauwing of door reflux
• Blaas- en/of nierstenen
• Vergrote prostaat bij mannen

Prostaataandoeningen

• De urinebuis loopt door de prostaat heen
• 40% van de mannen heeft op oudere leeftijd last van een vergrote prostaat
• Geeft problemen met plassen doordat de prostaat de urinebuis nauwer maakt

Overige aandoeningen

• Ziekte aan het nier weefsel:

- door verschillende oorzaken (infectie, medicatie) gaat nier weefsel kapot; nier werking gaat achteruit  

• Kanker aan de nier of blaas
• Anatomische afwijkingen:

- meestal aangeboren; hoeft geen klachten te geven

incontinentie materiaal

Opdracht;

maak opdracht 2 uit het boek.

Wat voor soorten incontinentiematerialen zijn er?

Wat gebruikt je wanneer?

Wat weet je van de kosten?

Externe katheters

• condoomkatheter: om de penis

Interne katheters 

• verblijfskatheter: via de urinebuis
• eenmalige katheter; via de urinebuis
• suprapubische katheter; via de buikwand naar de blaas

Vervang een urineopvangzak 1 maal per week of volgens voorschrift van de leverancier. Vervang een urineopvangzak ook wanneer deze lekt, ruikt of wanneer neerslag ontstaat in de urineopvangzak

Katheters

Complicatie bij een katheter

• Urineweginfectie --> door open verbinding en/of onvoldoende hygiëne
• Blaaskrampen --> te grote balloninhoud / prikkeling van de blaas  alsof de blaas vol is,  dit maakt dat de blaas samentrekt
• Lekkage langs de katheterslang --> te kleine maat katheter / te weinig inhoud van de ballon
• Verstopping van de katheter --> bezinksel / aanslag
• Bloed in de urine --> bij een ontsteking of net na inbrengen katheter
• Lekke ballon --> valt de katheter er spontaan uit

• Belangrijk voor mensen met een katheter is voldoende drinken

Opdracht

Zoek de protocollen op van het verzorgen van een verblijfskatheter en het verzorgen van een supra pubisch katheter.

Bespreek ze samen met je buurvrouw.

Wat vind jij belangrijk om te weten als je de zorg gaat bieden?

Zoek een filmpje op over het aanbrengen van een condoomkatheter

Opdracht

Lees het protocol van het verwisselen van een urinezak.

Wat zie jij op de werkvloer?

Hoe staat het daar met de hygiëne?

Hoe vaak gaat het urine over de vloer? Wordt er gedruppeld op de grond? Ligt er incontinentiemateriaal op de grond? Hoe wordt de katheterzak geleegd? Bespreek dit met elkaar

vaardigheid uitvoeren

• Blaaskatheter urethraal --> externe katheter aanbrengen en verwijderen = werkwijze condoomkatheter verwijderen en aanbrengen
• Urineopvangzak verwisselen bij verblijfskatheter. Lees eerst goed het Vilansprotocol

Vervang een urineopvangzak 1 maal per week of volgens voorschrift van de leverancier. Vervang een urineopvangzak ook wanneer deze lekt, ruikt of wanneer neerslag ontstaat in de urineopvangzak