nieren en urinewegen

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Nieren en urinewegen

Urinewegstelsel

doel: 

zorgt ervoor dat afvalstoffen het lichaam via de urine kunnen verlaten

uit welke organen bestaat het urinewegstelsel?

De organen zijn:

Nieren

Urineleiders

Blaas 

Urinebuis

De nieren in detail

Nieren

het filteren van het bloed --> schadelijke stoffen en afvalstoffen worden eruit gehaald

Overtollig water en zout wordt uit het lichaam afgevoerd

deze afvalstoffen worden URINE

Per 24 uur wordt 180 liter urine geproduceerd

1. Waar
2. Niet waar

1 tot anderhalve liter

Afhankelijk van de vloeistoftoevoer produceert een gezond persoon in 24 uur ongeveer 1000 tot 1500 ml urine, die twee tot zesmaal per dag wordt uitgescheiden. Daarbij is de urineproductie niet op ieder moment van de dag even groot. De meeste urine produceert de mens om zes uur in de ochtend.

urineleider

Loopt van de nieren naar de blaas. 

Ongeveer 30 cm lang. 

Als de blaas vol is dan dicht zodat urine niet terug kan stromen naar de nieren.

Blaas

verzamelplek voor urine

> halve liter bij volwassenen

ouderen en kinderen minder inhoud

bij 300-400 ml. krijgen de hersenen een signaal dat je moet plassen

urinebuis

Van de blaas naar de plek waar urine lichaam verlaat

Mannen langere urinebuis dan vrouwen

problemen urinewegstelsel

• Incontinentie
• Urinewegontsteking
• Onvoldoende bloedaanvoer naar de nier
  
• Onvoldoende afvoer van urine

Urinewegontsteking (UWI)

• Blaas en urinebuis zijn ontstoken
• Bacterie komt via de urinebuis het lichaam binnen
• Vrouwen --> vaker UWI
• Bacteriën vermenigvuldigen zich in 

       de urine die achterblijft in de blaas

• Klachten:

- vaker en meer plassen

- pijn bij het plassen

- pijn rug / onderbuik

- koorts

 

Ouderen 

• Ouderen hebben vaker last van infecties, vaak zonder de klachten die normaal wel optreden
• Incontinentie/ hygiëne
• Niet goed uitplassen
• Aandrang om te plassen, maar er komt niets
• Sterk ruikende, troebele urine...?

• Vaak is een delier een verschijnsel bij ouderen

Onvoldoende afvoer van urine

• Verstopping in de buisjes in de nier of een steen in het nierbekken of de urineleider 

• Afvoerbelemmering door vernauwing of door reflux
• Blaas- en/of nierstenen
• Vergrote prostaat bij mannen

Prostaataandoeningen

• De urinebuis loopt door de prostaat heen
• 40% van de mannen heeft op oudere leeftijd last van een vergrote prostaat
• Geeft problemen met plassen doordat de prostaat de urinebuis nauwer maakt

Overige aandoeningen

• Ziekte aan het nier weefsel:

- door verschillende oorzaken (infectie, medicatie) gaat nier weefsel kapot; nier werking gaat achteruit  

• Kanker aan de nier of blaas
• Anatomische afwijkingen:

- meestal aangeboren; hoeft geen klachten te geven

Incontinentie

Continent-> het kunnen ophouden van urine / ontlasting

Incontinentie-> het NIET (MEER) op kunnen houden van urine / ontlasting

Urine incontinentie

• urine incontinentie --> ongewenst urineverlies

• heel veel verschillende soorten, meest bekende;

* urge-incontinentie

* inspannings- of stressincontinentie

* overloopincontinentie

* reflexincontinentie

* volledige incontinentie

* functionele incontinentie

-Urge-incontinentie  bij voelen aandrang komt er direct urine

-Inspannings- stressincontinentie  bij hoesten, niezen, inspanning

-Overloopincontinentie  met name bij mannen doordat prostaat vergroot is

-Reflexincontinentie  afwijkingen in het zenuwstelsel

-Volledige incontinentie  incontinent van urine en ontlasting

-Functionele incontinentie  toiletgang niet meer goed zelf kunnen

Oorzaken incontinentie

operatie

verzwakte bekkenbodemspieren

niet (meer) voelen van de prikkel

niet (meer) begrijpen 

Continentie bevorderen

- normale patroon proberen te achterhalen

- regelmatig toilet bezoeken

- zorgvrager laten plassen voordat hij weggaat

- zorgdragen voor een goed toegankelijk toilet

Vochtbalans

Mw. Voorsluijs drinkt 1280 ml. ze urineert 650 ml heeft mw. een positieve of negatieve vochtbalans?

1. Een positieve vochtbalans
2. Een negatieve vochtbalans

Condoomkatheter

Condoomkatheter

Condoomkatheters voeren urine af naar een opvangsysteem. Ze worden gebruikt door mannen met plas problemen.

Een condoomkatheter bestaat uit een wat steviger condoom met een trechtervormig uiteinde.

Deze is met een slangetje verbonden aan een urine-opvangzak.

Suprapubische catheter

SP Katheter

Een suprapubische katheter is een urinekatheter die via een opening in de buikwand in de blaas is gebracht.

Vlak boven het os pubis

Blaaskatheter met of zonder ballon.

De meeste zijn hydrogel of bestaan uit siliconen.

Blaascatheters

- Incontinentie

- Huidproblemen

- Retentie 

Benodigdheden

Katheterzak legen