BS6: Genetische variatie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Planning

-herhalen BS 1 t/m 5

-uitleg BS6

-werken aan HW-opdrachten: 42,43,44,47

RNA wordt afgelezen van de

1. 3'kant naar de 5'kant
2. 5'kant naar de 3'kant

DNA wordt afgelezen van de

1. 3'kant naar de 5'kant
2. 5'kant naar de 3'kant

Wat ontstaat er bij transcriptie?

1. Eiwit
2. Aminozuur
3. DNA
4. mRNA

Door transcriptie ontstaat mRNA. Waar vindt transcriptie plaats?
Transcriptie vindt plaats...

1. aan de coderende streng van het DNA in de celkern
2. aan de matrijsstreng van het DNA in de ribosomen
3. aan de matrijsstreng van het DNA in de celkern
4. aan de coderende streng van het DNA in de ribosomen

Wat gebeurt er tijdens de translatie?

1. er wordt een kopie gemaakt van het DNA
2. DNA wordt vertaald in mRNA
3. de volgorde van de basen in mRNA wordt vertaald in een aminozuurvolgorde
4. het ER leest het mRNA af en vertaalt het in een eiwit

Wat klopt niet over het telomeer?

1. Celdeling is beperkt door de lengte van telomeren
2. De telomeerlengte kan verlengen tijdens het leven.
3. Een telomeer bevat niet-coderend DNA
4. Een telomeer is een deel waarin repetitief DNA ligt.

Wat is een restrictie-enzym?

1. Is gelabeld nucleotide gebruikt bij sequencen
2. Verbreekt waterstoffenbruggen bij replicatie
3. Kan Okazaki-fragementen aan elkaar koppelen
4. Herkent specifieke nucleotidesequentie en knippen DNA daar door

Als een gen tot expressie moet komen, moet..

1. een repressor worden aangebracht
2. een repressor worden weggehaald
3. een co-repressor worden toegevoegd
4. een inductor worden weggehaald

Uit hoeveel nucleotiden bestaat een codon? En waar codeert één codon voor?

1. 2 - eiwit
2. 3 - eiwit
3. 2 - aminozuur
4. 3 - aminozuur

Wat is het anti-codon voor 'AUG' ?

1. UAC
2. ATG
3. AUG
4. CGC

Een coderende streng van het DNA heeft de volgende volgorde: 5'-TTATGGTCAAGCTATAATGCT-3'. Uit welke aminozuren bestaat het gevormde eiwit?

1. met-val-lys-leu
2. leu-trp-ser-ser-tyr-asn-ala
3. met-leu-trp-ser-ser-tyr-asn-ala
4. asn-thr-ser-ser-ile-leu-arg

DNA-methylering houdt in:

1. De allelen worden niet goed gelezen.
2. De allelen worden beter afgelezen.
3. Het aflezen van allelen wordt beter of minder.

BS 6: Genetische variatie

replicatie gaat niet altijd goed --> foutjes in DNA --> mutatie

-substitutie: 1 nucleotide wordt vervangen door 1 andere

-deletie: 1 of meerdere nucleotiden worden verwijderd

-insertie: 1 of meerdere nucleotiden worden extra ingebouwd

*puntmutatie: verandering 1 nucleotidenpaar

*genoommutatie: aantal chromosomen in een cel verandert door non-disjunctie

Hoe kan de hoeveelheid chromosomen in een cel veranderen?

het ontstaan van nieuwe combinaties van allelen/genen

Crossing-over versterkt recombinatie

Verhoging mutaties door:

Foutje in het DNA?

-wordt meestal opgespoord door DNA-polymerase.

-wordt eruit geknipt door nuclease.

-juiste nucleotide wordt ingebouwd (aan de 3'-kant) door DNA-polymerase

-ligase plakt de nieuwe nucleotide in het DNA vast

=DNA-repairsysteem

Wordt het NIET opgespoord: supressorgenen (celcyclus stil)

Ontstaan kanker; P53-gen

mutatie in supressorgen: bij een foute cel wordt de celcylcus niet meer stil gelegd, cel gaat niet in apoptose --> tumor

mutatie in proto-oncogen (stimuleert o.a. celgroei): abnormale celgroei en deling

Goedaardige tumor: trage groei, geen uitzaaiingen

Kwaadaardige tumor: snelle groei, uitzaaiingen --> metastase

Effecten mutaties?

-hoeft niet groot te zijn: genexpressie stond uit, homologe chromosoom werkt nog wel, mutatie codeert voor hetzelfde aminozuur, 

-kan wel groot zijn: als het ingebouwde aminozuur effect heeft op het actieve gedeelte/ander startplek/extra of geen stopcodon én er géén backup is (geen goedwerkend homoloog chromosoom)

Vragen?

ja? altijd stellen --> vinger omhoog

nee? werken aan hw bs6: 42,43,44,47

WERK OPDRACHTEN VAN BS 1T/M 5 BIJ (zie ELO)