Rouwproces

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Rouw

Fasen van rouwproces

'Verwerken

 is niet loslaten

 maar

 anders 

leren vasthouden' 

-Manu Keirse-

Leerdoelen

• Je vertelt in eigen woorden wat het model van Kübler-Ross en het model van William Worden inhoudt
• Je vertelt in eigen woorden hoe je een zorgvrager en zijn omgeving kunt ondersteunen tijdens zijn rouwfase

Wat is rouw

In het leven van iedere mens komen situaties en gebeurtenissen voor die een verlies betekenen. Het omgaan met dit verlies wordt rouw genoemd 

Rouwproces / verwerken

- verlies van een dierbare

- verlies van werk

- verlies van je gezondheid

- verlies van een relatie

- verlies van je toekomstbeeld.

Wat is volgens jouw belangrijk
in het begeleiden van een zorgvrager
tijdens
het rouwproces?

Hoe gaan mensen met verlies om?

Een rouwproces is heel persoonlijk. Iedereen gaat anders om met rouw. 

Hoewel iedereen anders is, zijn er ook overeenkomsten tussen mensen die rouwen. De meeste mensen doorlopen een aantal fases in hun rouwproces.

weg stoppen verdriet

Boos

ontroostbaar

vermijden contact

Modellen bij rouwverwerking

1. Rouwtaken model van William Worden;

2. Fases van het rouwproces volgens Kubler-Ross;

Rouwtakenmodel van William Worden

Taak 1. De realiteit van het verlies inzien en laten doordringen.

Taak 2. De pijn en het verdriet doorleven.

Taak 3. Het leven aanpassen.

Taak 4. Het verlies een plek geven en het leven opnieuw oppakken.

Fasen in het rouwproces volgens Kubler-Ross

1. Ontkenning
2. Boosheid
3. Het gevecht aangaan
4. Depressie
5. Aanvaarding
   

Fase 1 Ontkennen
Welk gedrag vertoont een zorgvrager?

Fase 1: ontkennen

• Ongeloof: Niet waar, dat kan niet, ik wil een second opinion
• Bagatelliseren: Het komt allemaal goed
• Boos: Hoe durf je?

Omgaan

• Geef ruimte om te ontkennen;
• Spreek niet tegen;

Wat doe je als
iemand boos is?

Fase 2: woede

• Zich slachtoffer voelen:  Waarom moet dit mij overkomen?  Waarom heeft hij zoveel gerookt?
• Prikkelbaar: Is snel boos, zelfs om kleine dingen.

Begeleiden

• Begrip tonen (U kunt weinig hebben he?)
• Vat het niet persoonlijk op
• Rustige omgeving, laten
• Omgeving informeren en beschermen

Fase 3: Onderhandelen/Marchanderen

• De cliënt is gemotiveerd om dingen te veranderen die bij zijn levensstijl horen
• De cliënt gaat met zichzelf onderhandelen. Hij stelt voor zichzelf een doel, dat hij kan halen als hij bepaalde dingen doet of juist laat.

Omgaan en begeleiden

• Respecteer de keuzes van de cliënt om bepaalde dingen te doen of juist te laten om zijn doelen te bereiken;
• Stimuleer indien mogelijk lotgenotencontact;
• Begrip tonen, luisterend oor aanbieden, niet tegen spreken

Fase 4: Verdriet en depressie

• De cliënt wordt stil en praat niet meer over zijn gevoelens, of hij wordt juist heel emotioneel
• De cliënt blijft het liefst hele dag in bed liggen
• De cliënt heeft geen eetlust meer (of eet juist heel veel)
• De cliënt verzorgt zichzelf niet meer goed.

Begeleiden en omgaan

• Iedereen reageert anders
• Let op overbelasting van de sociale omgeving. Neem eventueel taken van hen over en stimuleer hen om ondersteuning te zoeken. het is belangrijk dat de sociale omgeving af en toe afstand kan nemen
• Benoem de gevoelens van de cliënt die je waarneemt (Reflectief luisteren)

Fase 5: Aanvaarding

• De cliënt praat rustig over zijn situatie
• De cliënt praat over zijn wensen rondom het sterven en de uitvaart.

Omgaan en  begeleiding:

• Praat in deze fase met de cliënt over wat hij belangrijk vindt in de zorg tijdens de laatste levensfase. Dit is een goed moment, omdat de cliënt er nu voor openstaat om hierover na te denken

Vragen

vragen?

verhalen?

opmerkingen?

Iets anders?