Autisme bij meisjes

• Gezondheidskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Autisme (ASS) bij meisjes

Programma

• Het beeld van autisme

• Jongens vs. meisjes 
• Autisme herkennen bij meisjes
• Handelingsadviezen
• Tips voor de school
• Vragen + literatuurtips

Autisme -
waar denk je aan?

Meisjes met ASS

• Vermoedens bij leerlingen?

• Voelen dat ze anders zijn --> 2 opties: aanpassen of eigen weg
• Lijken sociaal, maar... observeren en imiteren
• Oogcontact, maar... erg onprettig en vermoeiend
• Overprikkeling
• Onderprikkeling

Herkennen in de klas (1)

• Buiten de groep: 1 goede vriendin of online vriendschappen
• Vaak grote problemen met wiskunde
• Problemen met zaakvakken (bronnen interpreteren - ToM)
• Problemen planning & overzicht
• Rigiditeit
• Moeite met hulp vragen OF juist veel vragen stellen

Herkennen in de klas (2)

• Extreem korte of veel te lange antwoorden op toetsen
• Vaak stiller dan jongens met ASS - uitbarsting komt thuis
• Meer kinderlijke interesses (niet: jongens, mode, uitgaan)
• Zich afzonderen in de pauzes
• Afwezig door overprikkeling (na verjaardag, schoolreis etc.)
• Keuzestress!

Positief

• Out of the box ideeën - kunnen erg creatief zijn!
• Betrouwbaar: afspraak = afspraak
• Goed geheugen
• Zien bijzondere details/patronen
• Doorzettingsvermogen
• Fieps

Opdracht

• 'Belevingsopdracht'

• Zo voelt een 'vage opdracht' voor een meisje met autisme

Handelingsadviezen (1)

Advies 1: Bij elke instructie/opdracht, geef ze de 5

• Wie?
• Wat? 
• Waar? 
• Wanneer?
• Hoe?
• (Waarom?)

Voorbeelden 5 W's

• Instructie: "Ga nu 5 minuten aan de slag met 1, 2 en 3."
• Wat vinden jullie hiervan? Duidelijk? Compleet?

• Ga nu 5 minuten zelfstandig aan de slag met het maken van opdracht 1, 2 en 3. Doe dat in de klas of op het leerplein. Als je klaar bent, lees je alvast opdracht 4.

Handelingsadviezen (2)

Advies 2: Extra aandacht (1-op-1) voor leren leren

• Waar moet je beginnen? / Waar ga je leren?
• Wanneer moet je beginnen?
• Hoe leer je?
• Waarom werkt deze manier van leren?
• Wat kun jij goed onthouden? (rijtjes? verhalen? tabellen?)
• Gebruik evt. weekplanningen (met kleur)

Handelingsadviezen (3)

Advies 3: Sluit aan bij de interesses

• Ken de fieps
• Als je een gesprek wilt beginnen, vraag eerst iets over de interesse
• Rekenen in dieren
• Als meiden niet praten, begin over haar fieps

Handelingsadviezen (4)

Advies 4: Wees duidelijk en consequent

• Kondig toetsen en de leerstof ruim van tevoren aan
• Zet huiswerk direct na de les in Magister (open eindjes = stress)
• Verplaats toetsen zo min mogelijk (schakelen kost energie!)
• Korte zinnen en duidelijke woorden
• Benadruk dat vragen stellen mag

Handelingsadviezen (5)

Advies 5: Let op of er geen misbruik van de leerling wordt gemaakt

• Naïviteit
• Perfectionistisch
• Meisje doet al het werk/de rotklusjes (bijv. laat lln taakverdeling inleveren)

Blijf alert...

• Overschatting: meisjes met ASS zijn verbaal vaak erg sterk, maar begrijpen niet altijd wat je zegt.
• Overprikkeling: geluiden, licht, geuren, aanraking, warmte/kou, proprioceptie (gym!) → geef ruimte om te ontprikkelen
• Onderprikkeling: vwo - brein heeft uitdaging nodig: lege tijd = piekertijd en leidt tot somberheid (vakanties/weekenden)

Tips voor de school

• Leerpleinen: soms ongeschikt → Stilteruimte?
• Een plek voor tussenuren (trajectruimte?)
• Vaste begeleider gedurende meerdere jaren
• Indien gewenst: extra uitdaging in vakken waar ze goed in zijn (bijles laten geven, mee laten denken over projecten/lessen)

Vragen

• Vragen??

• Literatuurtips:
• Niet ongevoelig (Henny Struik)
• Aspergirls (Rudy Simone)
• Maar je ziet er helemaal niet autistisch uit (Bianca Toeps)
• Zondagskind (Judith Visser)

Tot slot

Om over na te denken:

Meisjes met ASS op havo/vwo: 

hoogfunctionerend of hoogcamouflerend?