Woordbenoemen - zww, kww en hww

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1,2

Lesprogramma

• Stil lezen
• Lesdoel
• Uitleg zww, hww en kww


• Zelf aan de slag

Lesdoel

Aan het eind van deze les én na het maken van de opdrachten van je weektaak:

- Ken je de kenmerken van het zelfstandig werkwoord (zww), hulpwerkwoord (hww) en koppelwerkwoord (kww, voor atheneum)

- Kun je de verschillende soorten werkwoorden in een zin benoemen.

Wie kent het verschil tussen een hww, zww (en kww)?

Ja

Nee

zww

Geeft aan wat er wordt gedaan --> Het onderwerp doet iets.

Er staat altijd 1 zelfstandig werkwoord in de zin.

Imme fietst elke dag naar school.

Imme is naar school gefietst.

Imme zal elke dan naar school moeten fietsen.

hww

Als een zin meerdere ww heeft, is het ww dat de handeling aangeeft altijd een voltooid deelwoord of een infinitief. 

De persoonsvorm en eventuele andere ww zijn dan een hulpwerkwoord.

Imme is elke dag naar school gefietst.

Imme zal elke dag naar school moeten fietsen.

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Zij

laten

hun

auto

morgen

repareren. 

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Kan

je

niet

beter

uitkijken!

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Max

zou

dat

gedaan

kunnen

hebben.

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Hij 

heeft

weer

niet

geluisterd.

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Hij 

kocht 

het

mooie

cadeau.

In hoeverre begrijp je nu het verschil tussen een hww en een zww?

😒🙁😐🙂😃

kww

Er zijn 9 koppelwerkwoorden:

zijn	blijken	heten
worden	lijken	dunken
blijven	schijnen	voorkomen
	(te zijn)

kww

Het koppelwerkwoord koppelt het onderwerp van de zin aan het deel waarin een bnw of znw staat. 

Het onderwerp doet niet iets, maar is iets.

Peter is een gezellige vriend. (is geeft geen handeling aan, het koppelt Peter aan een gezellige vriend.)

kww

In een zin kunnen ook een hww en een kww voorkomen. Het kww is dan een volt.dw of een infinitief.

Junior is twee weken ziek geweest.

Kww= geweest, Hww= is.

kww/hww/zww

Een kww en een zww kunnen nooit tegelijk in een zin voorkomen!

Dat komt omdat het onderwerp in een zin altijd iets doet óf iets is, het onderwerp kan dat niet tegelijkertijd.

Tip!

Twijfel je of een ww een kww is of een zww? Doe dan het volgende trucje:

 Kijk of je het werkwoord kunt vervangen voor 2 andere kww uit hetzelfde rijtje. 

zijn	blijken	heten
worden	lijken	dunken
blijven	schijnen	voorkomen
	(te zijn)

Bijvoorbeeld

Hij is nog nooit in Kuala Lumpur geweest.

geweest komt van 'zijn', dan zou je het moeten kunnen vervangen voor een vorm van 'blijven' en 'worden' als het een kww is.

Hij is in Kuala Lumpur gebleven. (klopt)

Hij is in Kuala Lumpur geworden. (klopt niet)

'geweest' is dus géén kww, maar een zww

Koppel

werkwoord

Geen koppel

werkwoord

Blijven

Worden

Verschijnen

Heten

Zijn

Fietsen

Lijken

Hebben

Willen

Later wordt mijn broer tandarts.

wordt: hww, zww of kww?

1. HWW
2. ZWW
3. KWW

Is het onderstreepte werkwoord een koppelwerkwoord of een zelfstandig werkwoord.

Koppelwerkwoord 

Zelfstandig werkwoord

Ze is dierenarts geweest.

Gister heb ik op school de hele dag geleerd.

Lisa is vorig jaar tandarts geworden.

Wij

Koppelwerkwoord

Hulpwerkwoord

Zelfstandig werkwoord

hadden

moeten 

kunnen

lopen

Hij wordt een aardige docent.

wordt: hww, zww of kww?

1. kww
2. hww
3. zww

Zij zou naar school komen vandaag.

zou: hww, zww of kww?

Tekst

1. hww
2. zww
3. kww

Die jongen blijkt een taaie.

blijkt: hww, zww of kww?

1. HWW
2. ZWW
3. KWW

In hoeverre kan jij een zww, hww en kww uit de zin halen?

0100

Zelf aan de slag

havo

maken hfdst. 3 grammatica - woordbenoemen - zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

vwo

maken hfdst. 4 grammatica - woordbenoemen - zelfstandig werkwoord, hulpwerkwoord en koppelwerkwoord