5.2 Ontwikkeling van de verzorgingsstaat

H5.2: Ontwikkeling van de verzorgingsstaat
Lessonup.app/code
1 / 17
volgende
Slide 1: Tekstslide
MaatschappijleerMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 17 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

Onderdelen in deze les

H5.2: Ontwikkeling van de verzorgingsstaat
Lessonup.app/code

Slide 1 - Tekstslide

wat hoort er niet bij het maatschappelijke middenveld?
A
greenpeace
B
overheid
C
consumentenbond
D
vakbonden

Slide 2 - Quizvraag

Voorbeelden van sociale grondrechten zijn:
A
Recht op gelijke behandeling en recht op onderwijs.
B
Recht om te zeggen wat je wilt en recht op werkgelegenheid.
C
Recht op privacy en recht op gelijke behandeling.
D
Recht op onderwijs en recht op werkgelegenheid.

Slide 3 - Quizvraag

Begin van de verzorgingsstaat
1e helft 19e eeuw: vrijemarktprincipe
(de overheid bemoeit zich niet met de economie)

Zwakkeren werden geholpen door de kerk, liefdadigheid of rijken

Nachtwakerstaat:
Een staat waarin de overheid zich beperkt tot het zorgen voor veiligheid en bescherming van de burgers en het handhaven van de rechtsorde

Slide 4 - Tekstslide

In een nachtwakersstaat.....
A
.... doet de overheid niet veel meer dan handhaving van de rechtsorde
B
... beperkt de overheid zich tot het sturen van de vrije markt economie
C
... is de overheid zeer alert op misstanden in de samenleving
D
... hebben alleen rijke mensen wettelijk recht op zorg

Slide 5 - Quizvraag

Keerzijden vrijemarkteconomie
  • De lonen waren ontzettend laag: diepe armoede
  • Mensen moesten vaak 16 uur per dag werken, ook op zaterdag.
  • Arbeiders woonden dicht op elkaar, in slechte huizen: zonder schoon drinkwater en riolering.
  • Kinderen werkten vanaf jonge leeftijd al mee.

Slide 6 - Tekstslide

Overgangsperiode
Werknemers gingen zich verenigen in vakbonden
=> Organisaties die de gezamenlijke en individuele belangen van werknemers behartigen. 

  • Hogere lonen
  • kortere werkdagen
  • Betere arbeidsomstandigheden
  • Verbod op kinderarbeid

Slide 7 - Tekstslide

Eerste sociale wetten
(overgangsperiode)
  • De Armenwet (1854)
  • De wet tegen kinderarbeid (1874): het Kinderwetje van Van Houten 
  • De Veiligheidswet (1895)
  • De Leerplicht, Ongevallenwet en Woningwet (1901)
  • De Invaliditeitswet (1913)
  • De Arbeidswet (1919)
  • Ziektewet (1930)
  • Kinderbijslagwet (1941)

Slide 8 - Tekstslide

Opbouw verzorgingsstaat
20e eeuw: groeiende behoefte aan collectieve goederen & diensten:
  • goede scholing
  • wegennet
  • waterleidingen en een elektriciteitsnetwerk
  • riolering en vuilnisophaaldiensten

Na de Tweede Wereldoorlog ontstaan gemengde markteconomie
(AOW) 

Slide 9 - Tekstslide

Slide 10 - Video

Verzorgingsstaat steeds duurder

Slide 11 - Tekstslide

Verzorgingsstaat steeds duurder
Na de jaren 90 kwamen er meer aanpassingen
 1. Mensen kregen minder snel een uitkering
2. meer controle op fraude
3. plichten bij sociale zekerheid

--> Participatiesamenleving (Mark Rutte 2013) --> samenleving waarin mensen meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leven en omgeving
 participatiewet: zoveel mogelijk mensen aan een baan helpen

Slide 12 - Tekstslide

Verschillende visies op verzorgingsstaat
  • Liberale visie: een terughoudende rol van de overheid. Meer verantwoordelijkheid voor de burger. (VVD)

  • Sociaaldemocratische visie: sturende rol van de overheid: uitgebreid stelsel van zorg en uitkeringen. Verminderen sociale ongelijkheid dmv progressief belastingstelsel (D66)

  • Christendemocraten: aanvullende rol van de overheid. Nadruk op werknemers/gevers organisaties, sportclubs en vrijwilligers. Bijv. mantelzorg

Slide 13 - Tekstslide

wat is de chronologische volgorde van ons sociaal zekerheidsstelsel?
A
participatiestaat-nachtwakerstaat-verzorgingsstaat
B
verzorgingsstaat-participatiestaat-nachtwakerstaat
C
nachtwakerstaat-participatiestaat-verzorgingsstaat
D
nachtwakerstaat-verzorgingsstaat-participatiestaat

Slide 14 - Quizvraag

Direct na de Tweede Wereldoorlog hadden we in NL...
A
... een nachtwakersstaat
B
... een gemengde markteconomie
C
... sociale grondrechten in de Grondwet
D
... een participatie-samenleving

Slide 15 - Quizvraag

Nu
maken opdr. 8 (p.151)
Daarna de andere opdrachten ook

Slide 16 - Tekstslide


Uitwerking

Slide 17 - Tekstslide