MACHTENSCHEIDING EN CHECKS BALANCES

INLEIDING RECHTSSTAAT
LEGALITEITSBEGINSEL H2
MACHTENSCHEIDING H2
GRONDRECHTEN H2
RECHTERLIJKE CONTROLE H3, 4 en5
DEMOCRATIEBEGINSEL => DEMOCRATISCHE RECHTSSTAAT
(thema parlementaire democratie: periode 3)

1 / 31
volgende
Slide 1: Tekstslide
MaatschappijleerMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4,5

In deze les zitten 31 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

INLEIDING RECHTSSTAAT
LEGALITEITSBEGINSEL H2
MACHTENSCHEIDING H2
GRONDRECHTEN H2
RECHTERLIJKE CONTROLE H3, 4 en5
DEMOCRATIEBEGINSEL => DEMOCRATISCHE RECHTSSTAAT
(thema parlementaire democratie: periode 3)

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

LESDOELEN
Je kunt beschrijven hoe de 3 machten elkaar controleren

Je kunt beschrijven hoe de 3 machten samen werken

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 3 - Video

Deze slide heeft geen instructies

VERDIEPING?
TOETSEN VAN DE GRONDWET: wat zijn de voor- en nadelen van het toetsingsverbod? 
Wat vind jij van het toetsingsverbod?

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

WELKE STELLING IS JUIST / ONJUIST?

1) Het parlement is een deel van de uitvoerende macht en controleert de regering
2)De koning en de ministers zijn de uitvoerende macht en vormen het dagelijks bestuur van ons land
A
1 is juist, 2 is onjuist
B
1 is onjuist, 2 is juist
C
beide zijn juist
D
beide zijn onjuist

Slide 5 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

WELKE STELLING IS JUIST / ONJUIST?

1) Naast de scheiding der machten is 'checks and balances' nodig om te voorkomen dat er binnen 1 macht machtsmisbruik kan ontstaan
2) Met 'checks and balances' wordt uitgedrukt dat er tussen de verschillende machten onderling controle is én samenwerking plaatsvindt.
A
1 is juist, 2 is onjuist
B
1 is onjuist, 2 is juist
C
beide zijn juist
D
beide zijn onjuist

Slide 6 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

OPDRACHT: wie controleert wie?
* Je krijgt meerdere malen een deel van het controle mechanisme te zien
* Zoek in je boek op wat je kunt vinden over dit controle mechanisme
* Vergelijk dit met je buurman / buurvrouw
* Maak een tekening waar je dit invult obv slide checks and balances

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

gebruik deze als basis voor je tekening

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoe controleert parlement de regering?
Hoe werken ze samen?  zie pagina 92

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoe controleert parlement de regering?
Hoe werken ze samen?
CONTROLEREN
* Recht van motie
* Vragenrecht
* Recht van enquête
* 1e Kamer: toetsen aan regels en grondwet
SAMENWERKEN: 
* stemrecht, amendement, initiatief en budgetrecht

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoe controleert de rechterlijke macht de uitvoerende macht?
Correctie van de uitvoerende macht: door overheidsbesluiten terug te draaien als deze in strijd zijn met andere wetten

* controleert regelgeving van lagere overheden

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoe is de controle binnen de rechterlijke macht georganiseerd?  pagina 44 en 52

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoe is de controle binnen de rechterlijke macht georganiseerd? pagina 49 e.v.
* Hoger beroep (gerechtshof)
* in Cassatie (Hoge Raad)

* Verdachten kunnen ook worden vrijgesproken als het OM niet rechtmatig heeft gehandeld

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Trias politica
Scheiding der machten
Checks and balances
Interne controle

Slide 15 - Tekstslide

Het feit dat burgers parlementen kunnen kiezen is ook een soort controle. Immers als ze niet functioneren kun je iemand anders stemmen
ÉN
  1. Parlement toetst zelf wetgeving aan de grondwet (Eerste Kamer)
  2. Rechters corrigeren wetgevende macht: door te oordelen dat wetsartikelen in strijd zijn met een verdrag of andere wet
  3. Wetgevende macht kan ook rechterlijke macht controleren door wetten te wijzigen

DOOR ELKAAR TE CONTROLEREN HOUDEN ZE ELKAAR IN EVENWICHT

Slide 16 - Tekstslide

Er gaan stemmen op (Pieter Omtzigt) om zoals in o.a. Duitsland een apart Constitutioneel Hof alle wetten te laten toetsen aan de grondwet

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat is het hoofddoel van de scheiding der machten?
A
Voorkomen dat concentratie van de macht bij de staat komt te liggen
B
Voorkomen dat alle macht in 1 hand komt te liggen
C
Het voorkomen van machtsmisbruik
D
A, B en C

Slide 18 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wie buiten de 3 machten controleert het parlement?
A
De rechterlijke macht
B
Het volk
C
De uitvoerende macht
D
De wetgevende macht

Slide 19 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

PRINSJESDAG
WAT ZIJN DE 3 BELANGRIJKE DOCUMENTEN VAN PRINSJESDAG?

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 21 - Video

Deze slide heeft geen instructies

WAT ZIJN DE 3 BELANGRIJKE DOCUMENTEN VAN PRINSJESDAG?

Slide 22 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

TROONREDE
MILJOENENNOTA EN RIJKSBEGROTING

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

WAT KLOPTE ER NIET IN HET FILMPJE?
A
De Gouden Koets en de jurk van Maxima
B
De minister van Financiën is een vrouw
C
Ze reden niet naar de Ridderzaal maar naar de Schouwburg
D
A, B en C

Slide 24 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Welke 2 machten komen in het filmpje aan bod? En hoe zie je in het filmpje terug dat deze 2 gescheiden zijn?

Slide 25 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

De slimste mens: Zoek de 3 trefwoorden
Vertrouwen           Rapportcijfer          3e dinsdag
Hoedjes                  Akkoord        kleding
VVD                                               GAS         Prijsplafond
Inflatie        Jaaropening          Liberaal

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

3 trefwoorden
PRINSJESDAG: hoedjes, kleding, 3e dinsdag, jaaropening
ENERGIEREKENING: gas, akkoord, prijsplafond, inflatie
RUTTE: vertrouwen, VVD, rapportcijfer, liberaal

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

PARLEMENTAIRE ENQUÊTE p 92
manier van wetgevende macht de uitvoerende macht te controleren

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 29 - Video

Deze slide heeft geen instructies

LESDOELEN
Je kunt beschrijven hoe de 3 machten elkaar controleren

Je kunt beschrijven hoe de 3 machten samenwerken

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

lezen grondrechten
BOEK

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies