01 De cel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

De cel

PdJ

Hoe zit je er aan het begin van deze les bij?

😒🙁😐🙂😃

Wat weet je nog van de vorige les?

Aan het eind van de les kun je vertellen:

• wat de bouw en werking van de cel is
• hoe de celcyclus en de celdeling verloopt
• hoe het transport en metabolisme verloopt
  
  
• Wat zijn je eigen leervragen over de cel?

Wat weet je al van de cellen in het menselijk lichaam?

De cel

De cel is de kleinste
bouwsteen van een
organisme, dus ook
van de mens.

Uit hoeveel cellen bestaat een volwassen mens ongeveer?

1. 60 duizend = 60.000
2. 60 miljoen = 60.000.000
3. 60 miljard = 60.000.000.000
4. 60 biljoen = 60.000.000.000.000

60 biljoen

0

Celmembraan

• Houdt de cel bij elkaar
  
• Grens tussen intracellulaire- en extracellulaire ruimte
  
• Regelt transport van stoffen (half doorlaatbaar)
  
• Bescherming tegen beschadiging en ziektekiemen
  
• Stevigheid en vorm.

Celkern en celvloeistof

• Celkern: bevat erfelijk materiaal: DNA
  
• Regelt celgroei en celdeling
  
  
• Celvloeistof = cytoplasma.

Mitochondriën

• Staafvormige organellen
  
• Produceren energie
  
• Actievere cellen hebben meer mitochondriën.

Wat heb je onthouden van de les over de cel vorige week?

Mitochondrion

Celkern

Celmembraan

Celvloeistof

In welk deel van de cel
bevindt zich het DNA,
het erfelijk materiaal?

1. Celkern
2. Celmembraan
3. Celvloeistof
4. Mitochondriën

Wat is de 'energiecentrale'
van de cel?

1. Celkern
2. Celmembraan
3. Celvloeistof
4. Mitochondrion

Eiwitsynthese = aanmaak van eiwitten

• DNA = desoxyribonucleïnezuur, genetisch celmateriaal
  
• Nucleotiden: bouwstenen van DNA
  
• Genen: stukjes DNA, soort ‘recepten’.

Chromosomen

• Chromosomen dragen erfelijke eigenschappen over
  
• Diploïd = cel met complete set chromosoomparen (2n)
  
• Haploïd = cel met enkel chromosoom (n) (geslachtcellen)
  
• Mens: 23 paren (=46) chromosomen.

De celcyclus

• Delingsfase: cel deelt in twee dochtercellen
  
• Groeifase: opname cytoplasma en water
  
• Functionele fase: eindfase.

Celdeling

Vanuit een bevruchte eicel: celdifferentiatie

• Mitose = celdeling van cellen met een kern:
• Ontwikkeling en groei
• Vervangen van cellen
• Reparatie
• Herstel.

Diffusie en osmose 

• Diffusie: transport van stoffen van hoge naar lage concentratie
  
• Osmose: diffusie van water door semipermeabele wand (van lage naar hoge concentratie).

Dissimilatie

• Dissimilatie = verbranding
• Aerobe dissimilatie: glucose + zuurstof → kooldioxide + water + energie
  
• Anaerobe dissimilatie: glucose zonder zuurstof (spieren) → energie + o.a. melkzuur.

Metabolisme

• Metabolisme = stofwisseling
  
• Chemische processen in levend wezen
  
• Enzymen versnellen metabole processen
  
• Werking enzymen afhankelijk van: 

1. Remmers/activators (bep. medicijnen)
2. Temperatuur
3. Zuurgraad (pH) omgeving.

Hoeveel paar chromosomen heeft een mens?

1. 21
2. 23
3. 42
4. 46

Osmose

Diffusie

Van lage naar hoge concentratie

Van hoge naar lage concentratie

Wat is een ander woord voor 'verbranding' in de cellen?

1. Diffusie
2. Dissimilatie
3. Metabolisme
4. Osmose

Wat heb je geleerd over de cellen in het menselijk lichaam?

Vertel in eigen woorden:

• wat de bouw en werking van de cel is
• hoe de celcyclus en de celdeling verloopt
• hoe het transport en metabolisme verloopt
  
  
• Wat zijn nu je leervragen over de cel?

Welk cijfer geef je deze les?

110