ADL - voeding en vocht

• Verzorging
• maatscha
• MBO
• Studiejaar 1

Begeleiden bij ADL

Periode 2, les 1

Voeding en vocht

• Vragen over de voorbereiding deze les?
• Andere mededelingen of vragen?
• Kennistoetsen?

Leerdoelen deze les:

• Je kunt de functie van voeding en vocht benoemen
• je kunt uitleggen hoe een gezond voedingspatroon eruit zien voor verschillende levensfasen
• je kunt de voedingstoestand van de zorgvrager in kaart brengen en acties ondernemen als de voedingstoestand uit balans dreigt te raken
• je kunt oorzaken en gevolgen van ondervoeding benoemen
• Je legt een vochtbalans aan en onderneemt actie als deze uit balans dreigt te raken

Deze les:

• Uitleg toetsing deze periode
• Digibib opdrachten
• onderwerpen deze periode
• Voorkennis toetsen
• Theorie en opdrachten
• afsluiting

Toetsing periode 2: Zie learning matters, periode 2.

inleveren van de kennistoetsen uiterlijk in lesweek 9

MZ: levert in lesweek 9 oefenopdracht BPV regie bij wonen en huishouden in

Deze periode:

• voeding en vocht
• geldzaken en maaltijden
• uitscheiding
• slapen en waken
• complicaties van bedrust
• vitale functies
• lichaamstemperatuur

Wat is geen teken van een gezonde mond?

1. speeksel vloeit vrij en is waterig
2. tandvlees is roze
3. slechte adem
4. tong is roze en vochtig

Hoe reinig je een gebitsprothese?

Wat is geen kenmerk bij gingivitis?

1. pijnlijk
2. bloedend tandvlees
3. gezwollen tandvlees
4. vieze smaak

Op welke manier reinig je een tandloze mond?

1. met een vochtig gaasje
2. een vochtig gaasje en wat tandpasta
3. met een vochtig gaasje en spoelen met water
4. een tandloze mond heeft geen mondverzorging nodig

Wat kun je zien als een oudere pijnklachten heeft in de mond?(meerdere antwoorden mogelijk)

1. gewichtsverlies
2. vingers in de mond
3. vergeten zijn medicijnen in te nemen
4. meer dan gewoonlijk praten

Als je cliënt last heeft van een droge mond, wat adviseer je dan?

1. Lemon swaps om de mond te bevochtigen
2. een mondspoelmiddel met glycerine
3. een mondspoelmiddel met alcohol
4. kauwen op suikervrije kauwgom of groente

Hoe vaak vervang je een
(prothese) tandenborstel?

1. minimaal elke 6 weken
2. minimaal elke 3 maanden
3. minimaal elke 6 maanden
4. minimaal 1 x per jaar

Noem 3 oorzaken van cariës (gaatjes)?

Opdracht: vul in het organogram de functies van voeding, vocht en voedingstoffen in (10 min)

Functie van voeding

Opbouw en herstel van het lichaam (eiwitten, mineralen, water)

Spieren/ skelet/ weefsel > Cellen worden afgebroken.

Levert energie (koolhydraten, eiwitten, vetten)

BM: basaal metabolisme; energie die wordt verbruikt om lichaam in stand te houden (kloppen hart/ ademhaling, spijsvertering, hersenen)

- Kilojoule (kJ) per gram

Regelt lichaamsprocessen (eiwitten, mineralen, vitaminen)

Opbouw hormonen, enzymen en afweerstoffen

functie van vocht

• Het is een bouwstof
• Het is een oplosmiddel en transportmiddel
• Het reguleert warmte van het lichaam

Behoefte aan energie is afhankelijk van:

Leeftijd en geslacht

Lichaamslengte, Lichaamssamenstelling en gewicht

Algehele gezondheidstoestand

Klimaat en lichamelijke prestaties

 Jonge mensen hebben een grotere energiebehoefte dan oudere mensen

Verschillende energiebehoeften

• leeftijd en geslacht
• lichaamslengte, lichaamssamenstelling en gewicht
•  algehele gezondheidstoestand
• klimaat en lichamelijke prestaties

> jonge mensen hebben een grotere energiebehoefte dan oudere mensen.

Opdracht: Beschrijf een gezond ontbijt en een gezonde lunch voor jongen van 4 jaar en man van 81 jaar . 

Maak gebruik van de schijf van vijf.

Ontbijt jongen van 4 jaar: bruinbrood/volkorenbrood (2-4) met pindakaas, 30+ kaas, ei, groente of fruit. Halvarine/margrine. Muesli/ havermout. Daarnaast halfvolle melk, water of thee zonder suiker. 

Man 81 jaar: 4- 6 volkoren/bruin brood met halvarine/ margarine, 20 of 30+ kaas, smeerkaas, notenpasta, pindakaas. Met karnemelk, halfvolle melk.

in verpleeghuizen 20-25%

in de thuiszorg 15-25%

Ondervoeding is een gebrek aan voedingsstoffen. Dit kan partieel zijn (enkele voedingsstoffen als ijzer) of totaal (gebrek aan meerdere voedingsstoffen). 

Meer info: www.zorgvoorbeter.nl

Ondervoeding

Voedingsproblemen bij mensen met een beperking

• eetprobleem ontwikkeld (selectief eten, slikangst, braken of complete weigering van voedsel)
  
• lichamelijke beperkingen als stoornis in bewegen of zintuigen, geen pijn voelen
• motorische beperking in houding en bewegen (minder kracht, spasticiteit, verlamming)
• onvoldoende inzicht in gezonde voeding
• aanleg voor voedingsproblemen (allergieën of schildklierproblemen)

Hoe kun je de voedingstoestand van een cliënt beoordelen?

Een goed oordeel over de voedingstoestand van een cliënt krijg je als je hem observeert.
Beschrijf 2 observaties. Beschrijf wat je ziet bij een goede voedingstoestand en wat bij een slechte voedingstoestand.

Filmpje ondervoeding bij ouderen  

(3 minuten)

Gevolgen van ondervoeding

De vochtbalans

Vochtbalans is de verhouding tussen vochtinname en vochtuitscheiding

Per dag 2,5 liter vocht. Via voedsel 600-900ml , via vocht 1,5 liter en 400 ml via oxidatie (verbranding van eiwitten, koolhydraten en vetten)

Volgens welke 4 manieren verlaat vocht het lichaam?

vochtbalans

Negatieve vochtbalans: uitdroging van het lichaam.

Verschijnselen: verminderde huidturgor, droge slijmvliezen en mond.

Dehydratie of uitdroging. Zo nodig natrium en kalium toevoegen.

Positieve vochtbalans: vocht vasthouden.

Verschijnselen: oedeem/ dikke voeten en handen, kortademigheid, verhoogde huidturgor.

Vochtbalans invullen

• Per 24 uur
• voldoende vochtinname (stimuleren drinken)
• niet te veel vochtuitscheiding (opvangen 24-uurs urine)

Opdracht: de vochtbalans in van Mw. de Koning.

Wat was de uitkomst?

Leerdoelen deze les behaald?

😒🙁😐🙂😃

Wat wil je nog leren over voeding en vocht?

Voorbereiding volgende les: Maaltijden en geld

Lezen:

VIG: Thema 2: Hulp bieden bij opname van voeding en vocht

• Spijsvertering
• zorg voor voeding
• Voeding bij ziekte
• dieetleer

MZ:  Thema: hulp bieden bij eten en drinken

• spijsvertering
• dieetleer
• eten en drinken bij gezondheidsproblemen

Opdrachten maken: