V5 Communicatie 22 drogredenen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom V5a!

Programma

1. 10 minuten lezen
2. Communicatie 22: drogredenen
3. Afsluiting en vooruitblik

10 minuten lezen

Drogreden =

het verkeerd of ten onrechte gebruik van een bepaald argumentatieschema

Twee groepen

Groep 1: onjuist beroep op argumentatieschema

Groep 2: overtreden discussieregel (ja ook in een tekst komen deze voor)

Argumentatieschema's

1. Autoriteit

2. Kenmerk of eigenschap

3. Voorbeelden

4. Voor- en nadelen

5. Vergelijking

6. Oorzaak en gevolg

Drogredenen

1. Onjuist beroep op autoriteit

2. Onjuist beroep op een kenmerk- of eigenschapsschema

3. Onjuist beroep op een voorbeeldschema: overhaaste generalisatie

4a. Onjuist beroep op een voor- en nadelenschema: overdrijven van voor- of nadelen

4b. Onjuist beroep op een voor- en nadelenschema: vals dilemma

5. Onjuist beroep op een vergelijkingsschema: verkeerde vergelijking

6. Onjuist beroep op een oorzaak-gevolgschema

Onjuist beroep op autoriteit

Het argumentatieschema op basis van autoriteit wordt onjuist gebruikt wanneer een beroep wordt gedaan op een bron die: 

- ondeskundig is:  Je moet je kinderen nooit laten inenten, dat heb ik op Facebook gelezen. / De Toppers maken prachtige muziek, zelfs Rutte gaat naar die concerten.

- belanghebbend is: Suiker is een waardevolle voedingsstof die snel veel energie levert. (In een MARSfolder) 

- zichzelf tegenspreekt: Trump verweet in een tweet dat Obama "al na 5 maanden" aan het golfen was. Zelf deed hij dat toen hij twee weken president was.

Onjuist beroep op een kenmerk- of eigenschapsschema

Het argumentatieschema op basis van een kenmerk of eigenschap wordt onjuist gebruikt als aan een bepaald kenmerk of eigenschap wel betekenis wordt toegekend, terwijl andere relevante kenmerken of eigenschappen worden genegeerd.

Onze conciërge kan prima met pubers omgaan, hij is dus de ideale leraar.

Onjuist beroep op een voorbeeldschema: overhaaste generalisatie

Het argumentatieschema op basis van voorbeelden wordt onjuist gebruikt als op basis van te weinig en/of niet-representatieve voorbeelden een standpunt wordt beargumenteerd.

Mijn opa is nu 86, heeft zijn hele leven een pakje per dag gerookt en hij heeft ook geen kanker. Roken is dus helemaal niet ongezond.

Onjuist beroep op een voor- en nadelenschema: overdrijven van voor- of nadelen

Het argumentatieschema op basis van voor- en nadelen wordt onjuist gebruikt als het gevolg of de gevolgen van een handeling schromelijk worden overdreven.

Als je voor Trump kiest, is heel Europa volgend jaar van Poetin.

Onjuist beroep op een voor- en nadelenschema: vals dilemma

Het argumentatieschema op basis van voor- en nadelen wordt onjuist gebruikt als wordt gesuggereerd of aangenomen dat we moeten kiezen uit twee mogelijkheden met beide even grote nadelige gevolgen, terwijl er nog andere mogelijkheden zijn.

Je moet wel voor abortus zijn, anders worden straks die ongewenste kinderen slachtoffer van mishandeling.

Onjuist beroep op een vergelijkingsschema: verkeerde vergelijking

Het argumentatieschema op basis van vergelijking wordt onjuist gebruikt wanneer de vergeleken situaties op relevante punten van elkaar verschillen.

Als je vindt dat alcohol vrij verkrijgbaar moet blijven, moet je ook de verkoop van heroïne legaliseren. Ze zijn beide verslavend.

Onjuist beroep op een oorzaak-gevolgschema

Het argumentatieschema op basis van oorzaak en gevolg wordt onjuist gebruikt als

- de in het argument genoemde oorzaken niet voldoende zijn voor het optreden van het voorspelde gevolg: Iemand die geen huiswerk maakt, zal nooit slagen.

- het in het argument genoemde gevolg andere oorzaken kan hebben dan de in het standpunt genoemde oorzaak: Geen stroom? Dan zul je je rekening wel niet betaald hebben.

- alleen op basis van het gelijktijdig of na elkaar optreden van twee verschijnselen geconcludeerd wordt tot een oorzaak-gevolgrelatie tussen die verschijnselen: Sinds ik elektrisch rijd, krijg ik geen bekeuringen meer.

Persoonlijke aanval

Van een persoonlijke aanval is sprake wanneer een discussiant niet ingaat op de argumentatie van zijn tegenstander, maar hem beschuldigt van onkunde, onbetrouwbaarheid of slechte persoonlijke eigenschappen. De discussiant neemt zijn tegenstander daarmee niet serieus als gesprekspartner

Jij bent een modepopje, jouw mening over de vluchtelingencrisis kan ik onmogelijk serieus nemen.

Ontduiken van bewijslast

Van het ontduiken van de bewijslast is sprake wanneer een discussiant geen argumenten wil geven voor het ingenomen standpunt.

Zo'n fijne leraar als u begrijpt wel dat ...

Ieder weldenkend mens snapt ...

Een goede moslim vindt natuurlijk dat ...

Natuurlijk is het zo dat ...

Ik hoef een intelligent publiek als u niet te vertellen dat.... 

Cirkelredenering

Van een cirkelredenering is sprake wanneer een discussiant een standpunt onderbouwt door het in andere woorden weer te geven. Als de discussiant geen andere argumenten geeft, is het tegelijkertijd het ontduiken van de bewijslast.

Ik lust heel graag pizza, omdat dat zo lekker is.

Vertekenen van een standpunt

Van het vertekenen van een standpunt is sprake wanneer een discussiant het standpunt of een argument van een tegenstander onjuist weergeeft of deze een standpunt of argument in de mond legt dat niet is ingenomen.

"Mam, ik ga niet mee naar oma, ik wil de kampioenswedstrijd niet missen.” “Dus jij vindt sport belangrijker dan je familie.”

Bespelen van publiek

Van het bespelen van publiek is sprake wanneer een discussiant een beroep doet op de emoties van het publiek om het te winnen voor een standpunt.

We gruwen er allemaal van hoe bankiers hun zakken vullen, hoe ze geld verdienen door gewone burgers in armoe te storten, en daarom moet de belasting voor grootverdieners omhoog. 

Geschiedenislessen zijn helemaal niet belangrijk. Oude kleren gooi je toch ook gewoon weg?

1. onjuist beroep op autoriteit
2. vals dilemma
3. overhaaste generalisatie
4. verkeerde vergelijking

Ik vind vrijheid van meningsuiting erg belangrijk, want iedereen moet kunnen zeggen wat hij of zij denkt.

1. de persoonlijke aanval
2. het ontduiken bewijslast
3. de cirkelredenering
4. het vertekenen van het standpunt

De wetenschap kan het ontstaan van graancirkels niet goed verklaren, dus graancirkels zijn het werk van aliens.

1. onjuist beroep op autoriteit
2. vals dilemma
3. overhaaste generalisatie
4. verkeerde vergelijking

Als je me niet gelooft, bewijs dan maar eens dat het niet zo is!

1. de persoonlijke aanval
2. het ontduiken bewijslast
3. de cirkelredenering
4. het vertekenen van het standpunt

Die wiskundetoets was veel te moeilijk, dat zei de docent Nederlands ook.

1. onjuist beroep op autoriteit
2. vals dilemma
3. overhaaste generalisatie
4. verkeerde vergelijking

Jij weet helemaal niks over gezond en gevarieerd eten, je bent zelf veel te zwaar!

1. de persoonlijke aanval
2. het ontduiken bewijslast
3. de cirkelredenering
4. het vertekenen van het standpunt

Als jij niet naar Spanje op vakantie wil, dan gaan we gewoon helemaal niet op vakantie.

1. onjuist beroep op autoriteit
2. vals dilemma
3. overhaaste generalisatie
4. verkeerde vergelijking

Man: Ik vind vrouwen soms erg snel geïrriteerd.
Vrouw: Dus jij vindt dat ik een kort lontje heb?

1. de persoonlijke aanval
2. het ontduiken bewijslast
3. de cirkelredenering
4. het vertekenen van het standpunt

Het is de afgelopen drie jaar erg warm geweest, dus het klimaat verandert.

1. onjuist beroep op autoriteit
2. vals dilemma
3. overhaaste generalisatie
4. verkeerde vergelijking

Van welke drogreden
is hier sprake?

1. onjuist beroep op autoriteit
2. vals dilemma
3. verkeerde vergelijking
4. de cirkelredenering

Afsluiting en vooruitblik

Voorbereiding leestekst - nadruk op argumentatie

• Huiswerk: leren theorie Communicatie 2 t/m 7 en 19 t/m 22 (p. 56-67 en p.102-109)

Neem de LessonUps door

Oefen in de vakantie de teksten uit je bundel en / of van de prints