6.1 Over zeeen en oceanen

Tijd van Regenten en Vorsten 
6.1 Over zeeen en oceanen 
1 / 18
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 18 slides, met tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

Tijd van Regenten en Vorsten 
6.1 Over zeeen en oceanen 

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoelen
1. Je kunt uitleggen dat de graanhandel het begin vormde van een uitgebreid handelssysteem met een stapelmarkt voor een steeds groter handelsnetwerk.

2. Je kunt de doelen en de werkwijze van de VOC en WIC beschrijven.

Slide 2 - Tekstslide

Theorie
Tijd van Regenten en Vorsten (1600-1700)

Slide 3 - Tekstslide

Theorie
In de vijftiende eeuw verslechterde in de kustgewesten de situatie in de landbouw: het water stond te hoog om graan te verbouwen. Ze konden nu alleen koeien houden die gingen grazen. 

Nederlandse boeren stapten over op rundveehouderij en verkochten luxe voedingsmiddelen als boter, kaas en slachtvee.

Slide 4 - Tekstslide

Theorie
Maar er moest toch ergens graan vandaan komen. Iemand enig idee waar dit vandaan kwam?  

Slide 5 - Tekstslide

Graan werd gehaald uit het Oostzeegebied. Deze meest winstgevende handel werd de Moedernegotie genoemd. Dus: Moedernegotie is de winstgevende graanhandel uit Oostzeegebied. 

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Video

Theorie
*Een groot deel van deze handel ging via Amsterdam. Dit kwam omdat Antwerpen werd veroverd door de Spanjaarden. Handelaren en bankiers gingen hierop naar Amsterdam. 

Deze stad kon zo uitgroeien tot het centrum van het handelskapitalisme en van de wereld. Handelaren brachten goederen - zoals graan, wijn en wol - naar Amsterdam om het tegen een hogere prijs te verkopen. 

Dit alles werd opgeslagen op de Amsterdamse zolders en in de pakhuizen. Amsterdam werd de stapelmarkt van Europa. 

Slide 8 - Tekstslide

Handelskapitalisme: Eerst investeren met als doel om winst te maken. 

Stapelmarkt: Stad of haven waar goederen worden opgeslagen in afwachting van tekorten en hogere prijzen elders. 

Slide 9 - Tekstslide

Slide 10 - Video

Theorie
Veel ondernemers investeerden hun winsten uit de moedernegotie in handelscompagnieen: onderneming van handelaren die investeringen, risico's en winsten met elkaar delen. 

Deze wilden ook reizen organiseren naar Azie. Hier had alleen Portugal echter een rechtstreekse zeeverbinding naar toe. Maar Portugal was inmiddels snel ingehaald door de Nederlandse schepen en innovatieve handelaren.. 

Slide 11 - Tekstslide

Theorie
Omdat de verschillende handelscompagnieën met elkaar de concurrentie aangingen greep de Staten Generaal in.  De belangrijkste handelscompagnieën zijn de VOC en de WIC.

Slide 12 - Tekstslide

VOC: Verenigd Oostindische Compagnie, opgericht in 1602. 
WIC: West-Indische Compagnie, opgericht in 1621. 

Slide 13 - Tekstslide

Theorie
De VOC kreeg van de Staten-Generaal, die over de Buitenlandse politiek gingen, het handelsmonopolie op Azie. 

De WIC kreeg dit voor de handel met Afrika en Amerika, de beruchte driehoekshandel waar slavenhandel te vinden was. 

Handelsmonopolie
Afspraak om als enige te mogen handelen in bepaald product, land of gebied. 

Slide 14 - Tekstslide

Theorie
Niet alleen mochten de handelscompagnieën handelen. Ze kregen ook het recht kolonies te stichten, handelsovereenkomsten te sluiten, oorlog te voeren, handelsposten op te richten, forten te bouwen en soldaten in dienst te nemen (een staat binnen een staat).

Slide 15 - Tekstslide

Slide 16 - Tekstslide

Er ontstond een wereldeconomie: systeem waarbij goederen uit verschillende werelddelen met elkaar worden verhandeld. 

Slide 17 - Tekstslide

Leerdoelen nabespreken
1. Je kunt uitleggen dat de graanhandel het begin vormde van een uitgebreid handelssysteem met een stapelmarkt voor een steeds groter handelsnetwerk.

2. Je kunt de doelen en de werkwijze van de VOC en WIC beschrijven.

Slide 18 - Tekstslide