Verzorgingsstaat 5.5

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Verzorgingsstaat

Leerdoel

Aan het einde van de les weet je..

- de begrippen automatisering, flexibilisering en globalisering te onderscheiden.

- of deze begrippen een positief of negatief effect hebben op de arbeidsmarkt

Wat is ook alweer het verschil tussen een sociale verzekering en een sociale voorziening?

Arbeidsmarkt

• De arbeidsmarkt is de plaats waar vraag en aanbod van arbeidskrachten elkaar ontmoeten. 
• Het aanbod wordt bepaald door de beroepsbevolking, alle personen die geheel of gedeeltelijk beschikbaar zijn voor werk. 
• De vraag naar arbeidskrachten noemen we werkgelegenheid.

Noem twee nadelen van krapte op de arbeidsmarkt

Vergrijzing

• De vergrijzing begint op het moment dat het aandeel van de gepensioneerden in de totale bevolking toeneemt. 
• Kijk maar naar het volkgende plaatje.

Werkloosheid

• Iemand is officieel werkloos als de persoon:
  
• tussen de 15 en 75 jaar is;
• niet werkt of minder dan 12 uur per week werkt;
• actief op zoek is naar een baan van 12 uur per week of meer;
• ingeschreven staat als werkzoekende bij het UWV.

Noem 2 maatregelen die het doel hebben werkloosheid te voorkomen

Arbeidsmarkt in ontwikkeling..

Op dit moment hebben we vier ontwikkelingen in de arbeidsmarkt:

1. Automatisering 
2. Opkomst en verdwijnen van bedrijfstakken
3. Flexibilisering
4. Globalisering

Automatisering

• ICT komt op in bijna alle sectoren van de arbeidsmarkt
• Er zijn grote voordelen door efficiënter te werken
• Gevolg: verlies van banen door overname ICT maar opkomst banen in de ICT.

Oude en nieuwe bedrijfstakken

• Veel arbeidsintensief en laaggeschoold werk is verdwenen en verplaatst naar lagelonenlanden.
• In veel bedrijfstakken is het antal banen voor hooggeschoolde medewerkers toegenomen. Denk aan de chemische industrie, ontwikkeling van nieuwe producten en machinebouw.

Flexibilisering

• Vroeger kozen mensen een baan voor het leven. Tegenwoordig veranderen werknemers sneller van baan.
• Hierdoor stijgt de vraag naar flexibele arbeidsrelaties: alle werksituaties met een variabele inzetbaarheid. 
• 2 miljoen werknemers hebben een tijdelijk contract en meer dan 1 miljoen mensen werken als zzp'er.

Globalisering

De globalisering heeft geleid tot een toename van: 

• wereldwijde handel en multinationals
• grotere internationale kapitaalstromen 
• arbeidsmigranten

Hoe ontstaat structurele werkloosheid?

1. moderne technieken met minder personeel
2. economische crisis

Welke werkloosheid is niet tijdelijk?

1. seizoenswerkloosheid
2. structurele werkloosheid
3. regionale werkloosheid
4. frictie werkloosheid

Wat gebeurt er bij conjuncturele werkloosheid?

1. een bedrijf gaat anders produceren
2. de bedrijfscultuur verandert
3. een bedrijf ontslaat zomaar medewerkers
4. er is geen vraag meer naar het product

Structurele werkloosheid is tijdelijk

1. Juist
2. Onjuist

Wat betekent regionale werkloosheid?

1. werkloosheid dat niet bekend is bij UWV
2. Dat er in een bepaald seizoen meer werkloosheid is
3. Dat er in een bepaalde provincie meer werkloosheid is
4. Dat er geen werk is voor bepaalde opleidingen

Een strandtent gaat failliet. Wat voor werkloosheid is dat

1. Conjuncturele werkloosheid
2. Structurele werkloosheid
3. Seizoen werkloosheid

Bij een groeiende economie stijgt de werkloosheid.

1. juist
2. onjuist

Automatisering leidt tot structurele werkloosheid.

1. Waar
2. Niet waar

Welke werkloosheid is niet tijdelijk?

1. seizoenswerkloosheid
2. structurele werkloosheid
3. conjuncturele werkloosheid

Tijdelijke werkloosheid is ..

1. bijvoorbeeld frictiewerkloosheid
2. bijvoorbeeld structurele werkloosheid
3. seizoenswerkloosheid
4. werkloosheid korter dan 3 maanden

Wanneer is iemand werkloos?

1. Als een persoon in deeltijd werkt.
2. Als een persoon een 0-uur contract heeft.
3. Als een persoon een geen betaalde baan heeft.
4. Als een persoon opzoek is naar een baan.

Conjuncturele werkloosheid is blijvend

1. Waar
2. Niet waar

waar worden werkloosheid uitkeringen van betaald?

1. premie's
2. loon
3. belastinggeld

hoe ontstaat structurele werkloosheid nog meer?

1. moderne technieken met minder personeel
2. economische crisis
3. minder productie in Nederland

Wat is Peters bron van inkomen nu dat hij werkloos is?

1. Een pensioen.
2. Een uitkering.
3. Een gift.
4. Een spaarpot

Is er hier sprake van conjuncturele werkloosheid?

1. ja
2. nee

Oost-Europeanen die in Nederland een bouwbedrijf beginnen zijn een voorbeeld van

1. Automatisering
2. Flexibilisering
3. Verdwijnen nieuwe arbeidstakken
4. Globalisering

Een robot die voor een leraar praktische opdrachten nakijkt, dat is een voorbeeld van

1. Globalisering
2. Automatisering
3. Flexibilisering
4. Verdwijnen bedrijfstakken