Les 2: De stedelijke burgerij

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De tijd van steden en staten

Les 2: De stedelijke burgerij

We gaan terug naar de late Middeleeuwen ...

De leerdoelen

1. Je kunt beschrijven hoe de zelfstandigheid van steden toenam.

2. Je kunt beschrijven welke groepen in de steden leefden.

3. Je kunt beschrijven hoe de vrijheid van Europeanen toenam.

KA: de opkomst van stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden

Wat weet jij al van stadsrechten?

Privileges en stadsrechten

Met allerlei voorrechten gekregen van hun heer waren mensen in de steden in principe vrij (van herendiensten). Steden konden (stads)rechten krijgen, zoals het recht zichzelf te besturen.

Huurlegers

Rechten kreeg je niet zomaar. Daar wilde een edelman/vorst iets voor terug. Via de baljuw/schout had de vorst  invloed. Koningen waren afhankelijk van machtige steden en hun huursoldaten.

Burgerrechten

Na ruim een jaar in de stad kon je burgerrechten kopen. Dit gold  niet voor iedereen! Rijke kooplieden vormden de elite die macht over de stad verdeelden en bestuurden vanuit het raadhuis.

Stadsbestuur

De raad van schepenen (stadsbestuur) was tevens de stedelijke rechtbank . Vaak kreeg een burgemeester leiding over het dagelijks bestuur die werd gecontroleerd door een vroedschap.

Taken stadsbestuur

Het stadsbestuur legde belastingen op en zorgde voor openbare werken zoals grachten/bruggen. Maar deze ging bv. ook over straffen. De kerk deed de armenzorg en ziekenhuizen.

Schutterijen en gildes

Er waren in de stad verschillende schutterijen (vrijwillige burgerwachten) voor de algemene veiligheid. Dit waren vaak ambachtslieden die elk verplicht lid waren van hun eigen gilde.

Minder horigen

De macht van de lagere edelen nam steeds meer af door de toenemende macht van de steden. De vrijheid in de steden trok mensen aan. De horigheid en hofstelsel verdwenen langzaam.