Bs 3 + 4

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

BS 3

Stofwisseling in planten

Waar vindt fotosynthese plaats?

Hoe komen de stoffen daar terecht?

verplaatsing stoffen

Kleine afstand: diffusie, osmose, actief transport

Grote afstand: stroming via de vaten.

Fotosynthese:

koolstofdioxide (CO₂) + water (H₂O) + zonlicht -> Glucose (C₆H₁₂O₆)+ zuurstof (O₂)

De energie uit zonlicht wordt gebruikt om ATP te vormen en om water te splitsen in waterstof (H) en zuurstof (O).

(ATP)+waterstof+koolstofdioxide -> glucose

Maken:

Opdracht 26 - 29

BS 4:Voortgezette assimilatie

De vorming van andere organische stoffen uit glucose

Dit kost energie.

Koolhydraten

Zie binas

monosachariden

disachariden

polysachariden

Lange suikerketens.

Zetmeel: rechte keten

cellulose: celwanden 

glycogeen: vertakt (dierlijke cellen)

Vetten (lipiden)

Verschillende soorten vet.

Vetten bestaan uit dezelfde atomen als glucose (C,H,O). Alle organismen kunnen glucose omzetten in vetten.

Eiwitten (proteïne)

Opgebouwd uit verschillende aminozuren.

20 verschillende aminozuren (Binas).

Bevat C,H,O en N (stikstof). Soms ook S (zwavel).

Eiwitten kunnen niet uit alleen glucose worden gevormd.

Planten kunnen aminozuren maken uit glucose en stikstofhoudende verbindingen, zoals nitraat (NO₃^-)

Aminozuren

Voor aminozuren met zwavel moet de plant sulfaat opnemen uit bodem (SO₄^2-).

Dieren kunnen geen aminozuren bouwen uit glucose, wel uit aminozuren uit voeding

Eiwit

Volgorde van aminozuren bepaald vorm van het eiwit.

Door verschillende vormen ook verschillende functies:

kanaaltje, enzym, transportenzym, bouwstof etc.

Maak

38, 40, 41, 42

Onderstaande dia's heb ik niet in de les besproken, maar passen wel bij deze basisstof:

Bastvaten/houtvaten

Ezelsbruggetje:

Bastvaten: naar beneden

Houtvaten: omhoog

Welke stoffen gaan door hout/bastvaten?

Watertransport

verdamping

capillaire werking

worteldruk door opname mineralen (osmotische waarde)

Wat doet de plant met glucose?

Wat doet de plant met zuurstof?

glucose

tijdelijk opgeslagen in blad zelf ->zetmeel.

's nachts weer omgezet in sacharose (vorm suiker), daarna via bastvaten vervoerd door plant heen.

Dan weer omgezet in glucose voor verbranding (dissimilatie) of in andere stoffen.

opslag

Cellen slaan kleine hoeveelheden assimilatieproducten op als reservestoffen in vacuoles of cytoplasma.