3A-ErfelijkheidEvolutie-08012021-hk

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Erfelijkheid & Evolutie

Herhalen ES 11: Kruisingen

Behandelen BS 9: Biotechnologie

Oefenen kruisingsschema:

Bij labrador-honden is het allel voor bruine vachtkkleur (B) dominant over het allel voor gele vachtkleur (b). Een fokker wil alleen gele labradors fokken. Hij heeft een homozygoot bruinharig teefje en een geelharige reu.

Hoe groot is met deze ouders (P) de kans op puppy's met een gele vacht in de F1 ?

1. 50%
2. 0%
3. 25%
4. 75%

Hoe groot is de kans op puppy's met een gele vacht in de F2 ?

1. 0%
2. 50%
3. 25%
4. 75%

Hoe moet de fokker na de F2 verder kruisen om alleen nog maar gele labradorpuppy's te krijgen?

1. F2 Bb x F2 bb
2. F2 bb x F2 bb
3. F2 bb x F1 Bb
4. F2 bb x F2 BB

Vragen?

Nog vragen over kruisingen en kruisingsschema's ?

Basisstof 9: Biotechnologie

Biotechnologie = verzamelnaam voor technieken waarbij organismen worden gebruikt om producten te maken voor de mens.

klassieke biotechnologie

moderne biotechnologie

Moderne biotechnologie:

Vroeger:

Insuline voor diabetespatienten uit organen van varkens en paarden (slachtafval).

Nu:

bacterien genetisch gemodificeerd zodat die menselijk insuline-eiwit maken

Hoe keken jouw ge interviewden aan tegen de toepassing van moderne biotechnologie?

1. nooit doen, want ...
2. niet doen, tenzij ...
3. doen, mits ...
4. altijd doen waar mogelijk

Waarvoor gebruiken biotechnologen recombinant-DNA-technieken?

1. om insuline te maken
2. om gewenste erfelijke eigenschappen in organismen te 'bouwen'
3. om 'perfecte' mensen te creeeren
4. voor kunstmatige vermenging van diersoorten

Door biotechnologie kunnen mensen zoogdieren ongeslachtelijk vermeerderen

1. onzin, dieren kunnen alleen geslachtelijk voortplanten
2. nee, alleen planten kunnen ongeslachtelijk voortplanten
3. klopt, door 'cloning' of kloneren
4. dat kan ook zonder biotechnologie

Biotechnologie tegen Covid-19

- PCR-test

- RNA - vaccin

Genomics:

studie van alle genetische informatie van een organisme

bijv. bij kankeronderzoek ('oncogenen' )

of de selectie van kruisingsouders/fokstieren/etc.

DNA-testen

- verwantschapsonderzoek ( 'dochter Belgische ex-koning')

- opsporen erfelijke ziekten

- forensisch onderzoek ( 'zaak Nicky Verstappen')

- fraude met vlees (bijv. paard als rund)

Huiswerk:

maken: opdracht 25 en 26 bij Basisstof 9

Zain mag ook keuze-opdracht 27 doen ;-)