5.2 Het huishoudboekje van de overheid

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

4 TL

Hoofdstuk 5 Kan de overheid dat regelen 

5.2 Het huishoudboekje van de overheid

Lesdoelen 5.2  

• hoe komt de overheid aan geld
  
• waar geeft de overheid geld aan uit
  
• welke inkomstenbronnen heeft een gemeente
  

Begrotingstekort & -overschot

• Begrotingstekort = uitgaven > inkomsten
• Geld lenen
• Bezuinigen
• Belastingen verhogen
• Begrotingsoverschot = inkomsten > uitgaven
• Schuld aflossen
• Meer uitgeven

begrotingstekort of begrotingsoverschot?

Begrotingstekort

Als de inkomsten van de overheid lager zijn dan de uitgaven, is er een begrotingstekort

 

Wat kan de overheid doen om een begrotingstekort te voorkomen?

• Bezuinigen
• zorgen voor extra inkomsten
• Lenen. Daardoor stijgt de staatsschuld

Gevolg stijging staatsschuld:  hogere rentelast door hogere staatsschuld

0

Inkomsten en uitgaven van de overheid

De overheid ontvangt premies voor de sociale zekerheid en geld van niet-belastingontvangsten, zoals aardgasbaten, winst uit staatsbedrijven, paspoort/ID-kaart en boetes.

1 Indirecte-                           

2 directe belasting

1. Belastingen die verwerkt zitten in de prijs van een product.

2. Belastingen die je direct aan de overheid betaald.

Directe belastingen

Inkomen

Vermogen

Winst

Indirecte belastingen

Btw

Accijns

&

Milieuheffingen

Directe belastingen

Worden direct aan de belastingdienst betaald.

Het gaat om de belasting over inkomen, winst en vermogen.

-Loon en inkomstenbelasting

-Dividendbelasting

-Vennootschapsbelasting

-Successierechten

-Kansspelbelasting

Indirecte belastingen

Zitten verwerkt in de prijs van producten en diensten. Ze worden betaald aan de verkoper, deze draagt ze af aan de belastingdienst.

Het gaat om btw en accijns. Je noemt deze ook wel kostprijsverhogende belastingen. Ander voorbeelden zijn; Invoerrechten, Milieuheffingen,

Motorvoertuigenbelasting en BPM

Inkomsten van de gemeente

• Een groot deel van de inkomsten van de gemeente komt van het Rijk. 
  
• Daarnaast betalen burgers en bedrijven gemeentelijke belastingen en heffingen zoals OZB (onroerendezaakbelasting), rioolheffing, afvalstoffenheffing, parkeerbelasting, toeristenbelasting en hondenbelasting.
  

Aan het werk!

Lees de theorie en begrippen op bladzijde 14 t/m 17

Maak de opdrachten 17 t/m 28

 Vul de samenvatting op blz 17 in

 Oefenopgaven 10 t/m 20 blz 29

maken opdrachten

Lees de theorie en begrippen van 5.2

Kies uit de volgende opdrachten:

• opdrachten 5.2 witte blz. (blz. 144 t/m 147) kies van iedere paragraaf 8 opdrachten
• oefenopgaven 5.2 alle opdrachten (159)
• alle rekenopdrachten (groen blz. 162 en 163)
• maak een eigen samenvatting.

Wat heb je geleerd?

Loonbelasting is een ... belasting.

1. directe
2. indirecte
3. niet verplichte
4. onzin

Wat doet de overheid niet om een begrotingstekort op te vangen?

1. Bezuinigen
2. Belastingen verhogen
3. Lenen
4. Staatsschuld aflossen

Wat is OZB?
Kies de 2 juiste antwoorden

1. Onroerende Zaak Belasting
2. Huurtoeslag
3. Gemeentebelasting
4. Huurverhoging

Belasting die je betaalt wanneer je een product koopt is een voorbeeld van .....

1. directe belasting.
2. indirecte belasting.
3. niet verplichte
4. onzin

Direct of indirect?

Over een prijs in de postcodeloterij betaal je kansspelbelasting.

1. directe belasting
2. indirecte belasting

Loonbelasting

BTW

Belasting op alcohol

Directe belastingen

Indirecte belastingen