De Tweede Wereldoorlog - een belangrijk onderwerp in de Nederlandse literatuur.
Dit zorgt ervoor dat boeken over WOII veel invloed hebben op ons beeld en onze kennis van deze oorlog.
Slide 2 - Tekstslide
Een belangrijk thema in de oorlogsliteratuur is het onderscheid tussen goed en fout. Dit wordt in een oorlogssituatie natuurlijk op scherp gesteld.
Maar kun je wel
zo zeker zeggen
wat goed is en
wat fout?
Slide 3 - Tekstslide
Nederland Leest
2012
De donkere kamer van Damokles
Andere boeken
van Hermans over WOII:
Tranen der acacia's
Het behouden huis
Slide 4 - Tekstslide
Een cel is maar twee meter lang
en nauw twee meter breed,
wel kleiner nog is het stuk grond,
dat ik nu nog niet weet,
maar waar ik naamloos rusten zal,
mijn makkers bovendien,
wij waren achttien in getal,
geen zal den avond zien. ...
Jan Campert
1902-1943
Slide 5 - Tekstslide
Dit was duidelijk anti-Duits en dus levensgevaarlijk om in je bezit te hebben! Toch verscheen het eerst al in de verzetskrant Vrij Nederland en circuleert al sinds 1943 als losse rijmprent.
...
Ik zie, hoe ’t eerste morgenlicht
door ’t hooge venster daalt –
Mijn God, maak mij het sterven licht,
en zoo ik heb gefaald,
gelijk een elk wel falen kan,
schenk mij dan Uw genâ,
opdat ik heenga als een man
als ’k voor de loopen sta.
Gedenksteen voor Jan Campert in Westerbork met daarop de eerste strofe van zijn gedicht.
Slide 6 - Tekstslide
www.dbnl.org
Slide 7 - Link
Na de oorlog verschenen ook veel dagboeken over de oorlogsjaren.
Het dagboek van Anne Frank werd wereldberoemd en is in meer dan 70 talen vertaald.
Slide 8 - Tekstslide
Ook verschenen er boeken geschreven door overlevers van de concentratiekampen.
Geen Nederlandse literatuur, maar wel twee boeken van holocaust-overlevers die erg veel indruk op me hebben gemaakt.
Slide 9 - Tekstslide
Lang na WOII is het nog steeds een belangrijk onderwerp. In 1982 verschijnt 'De aanslag' van Harry Mulisch.
Dit werd verfilmd in 1986.
Harry Mulisch zei over zichzelf:
“Ik heb de oorlog niet zo zeer ‘meegemaakt’, ik ‘ben’ de Tweede Wereldoorlog.”
Waarom?
Slide 10 - Tekstslide
Ook in de 21e eeuw wordt er nog steeds over de oorlog geschreven.
Er is een inhoudelijk verschil:
in literatuur vrij kort na WOII ligt de nadruk op goed-fout.
In literatuur die wat later verschijnt, is er hiernaast meer aandacht voor de gevolgen en de trauma's van de oorlog, ook bij overlevers van de holocaust en hun kinderen.
Lesduur is: 55 min
