Herhalen Gram Brug 2HV

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Herhaling grammatica: De Brug 

Zinsdelen

Persoonsvorm

Onderwerp

Werkwoordelijk gezegde 

Lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Bijwoordelijke bepaling

Wat is een zinsdeel?

Zinsdelen

Een zinsdeel is een groep woorden die bij elkaar horen.

Hoe bepaal je welke woorden er bij elkaar horen?

1. Maak verschillende zinnen met dezelfde woorden. Woorden die elke keer bij elkaar blijven, vormen een zinsdeel.

Probeer maar met je buurman/vrouw:

"Gisteren heb ik een lekker toetje gegeten na het diner."

Zinsdelen

2. Zoek de pv in de zin. Ga nu zinsdelen voor de pv plaatsen om te controleren of deze woorden inderdaad een zinsdeel vormen.

Probeer maar:

Gisteren heb ik een lekker toetje gegeten na het diner.

Na het diner / heb / ik  / gisteren / een lekker toetje / gegeten.

Ik / heb / gisteren ......

Een lekker toetje / heb / ik ...

Gegeten / heb / ik .....

Zet de zinsdeelstrepen op de juiste plek!

Tegenwoordig | kan | geen | mens | zonder | zijn | mobieltje.

1. Tegenwoordig / kan geen / mens/ zonder zijn mobieltje
2. Tegenwoordig / kan / geen mens/ zonder zijn mobieltje
3. Tegenwoordig / kan / geen mens / zonder / zijn mobieltje

Desondanks | hebben | veel | mensen | een | probleem | met | die | telefoons.

1. Desondanks / hebben / veel mensen / een probleem / met die telefoons
2. Desondanks / hebben / veel mensen / een probleem / met die / telefoons
3. Desondanks / hebben / veel mensen / een probleem met die telefoons

Ze | vinden | een | telefoongesprek | in | veel | situaties | ongepast.

1. Ze | vinden | een telefoongesprek | in veel situaties ongepast.
2. Ze vinden | een telefoongesprek | in veel situaties / ongepast.
3. Ze | vinden | een telefoongesprek | in veel situaties / ongepast.

Persoonsvorm (pv)

De persoonsvorm is altijd een 

 werkwoord.

De persoonsvorm in een zin vind je door: 

1. .....?......

2. ......?........ 

3. ........?.............

Zoek de pv:
Ik wil later graag in een boomhut gaan wonen.

1. wonen
2. gaan
3. wil
4. later

Zoek de pv:
We willen niet dat je met anderen gaat bellen tijdens de toespraak

1. bellen
2. toespraak
3. gaat
4. willen

Zoek de pv
Tegenwoordig kun je helemaal niets meer goed doen

1. kun
2. niets
3. meer
4. doen

Onderwerp (ow)

Een van de zinsdelen in een zin is het onderwerp (ow). Dat zegt wie of wat iets doet. Het ow en de pv horen bij elkaar; ze zijn allebei enkelvoud of meervoud.

Zo vind je het ow:

1. Zoek eerst de ...... 

2. Vraag dan wie of wat + pv. Het antwoord op die vraag is het ow. 

Zoek het ow:
In de brugklas moeten de leerlingen vier jeugdboeken lezen.

1. In de brugklas
2. de leerlingen
3. moeten
4. vier jeugdboeken

Zoek het ow:
De schoenen die ik gisteren heb gekocht schoenen zijn een maat te klein.

1. De schoenen
2. De schoenen die ik gisteren heb gekocht

Zoek het ow
Over Harry en Meghan verscheen een sappig artikel in de Telegraaf.

1. Harry en Meghan
2. Over harry en Meghan
3. de Telegraaf
4. een sappig artikel

Het werkwoordelijk gezegde (wg)

Zinnen bestaan uit zinsdelen. Het ow ken je al.

Een ander zinsdeel is het werkwoordelijk gezegde (wg) en bestaat uit alle werkwoorden in de zin; dus de pv en andere werkwoorden, als die er zijn.

Ook de woorden te en aan het horen bij het wg:

-Hij zit een film te kijken

-Zij is aan het fietsen

Wat is het wg?
Joris wil voor zijn verjaardag al zijn vrienden uitnodigen

1. wil
2. wil uitnodigen
3. wil zijn vrienden uitnodigen

De ingang van onze school schijnt binnenkort opgeknapt te worden.

1. schijnt
2. schijnt te worden
3. schijnt opgeknapt te worden

Ik zou dit weekend best wel graag Amsterdam willen gaan bezoeken.

1. zou willen
2. zou willen bezoeken
3. zou willen gaan bezoeken

Lijdend voorwerp (lv)

Dit is de zin een persoon of voorwerp die iets ondergaat.

Ik eet een toetje.

Ik geef een cadeautje.

Lars is zijn spullen vergeten

Zo vind je het lv:  wie of wat +ow+wg? 

Wat is Lars vergeten?

zijn spullen

Zoek het LV

De docent wiskunde heeft de opdracht in het boek duidelijk uitgelegd.

1. De docent wiskunde
2. de opdracht
3. de opdracht in het boek

Het meewerkend voorwerp (mv)

Het meewerkend voorwerp geeft aan voor wie iets bestemd is. Vaak staat er 'voor' of 'aan' voor of je kunt het ervoor zetten.

De docent legt de opdracht uit aan de klas.

De buurman heeft ons een cadeau gegeven.

Zoek het LV en MV

Daniëlle / mag / deze bos bloemen / overhandigen / aan de koningin.

1. LV = aan de koningin MV = deze bos bloemen
2. LV = deze bos bloemen MV = aan de koningin

Bijwoordelijke bepaling (bwb)

Een bijwoordelijke bepaling (bwb) geeft antwoord op vragen als: Hoe? Hoelang? Hoever? Waar? Waardoor? Waarheen? Waarom? Waarover? Waarvandaan? Waar…? Wanneer?

– Mijn vader gaat elke dag met de auto naar zijn werk. (Wanneer? Hoe? Waarheen?)

Bijwoordelijke bepaling

Ook de vraagwoorden waarmee je bijwoordelijke bepalingen zoekt (hoe, waar, waardoor, waarheen, waarom, wanneer enzovoort), zijn in een zin bijwoordelijke bepaling. 

Let op: niet alle bijwoordelijke bepalingen geven antwoord op een vraag. Ook woorden als niet, wel, zeker, absoluut, eigenlijk, allicht, natuurlijk, misschien, vermoedelijk en waarschijnlijk zijn bijwoordelijke bepaling.

Zoek de BWB

Ik / zal / in de nabije toekomst / ongetwijfeld / een tijdje / in een woonboot /gaan wonen.

1. In de nabije toekomst
2. In de nabije toekomst / een tijdje
3. In de nabije toekomst/ een tijdje/ in een woonboot
4. In de nabije toekomst / een tijdje / in een woonboot /ongetwijfeld

Ga dit nog een keer oefenen!

De brug grammatica zinsdelen:

PV en zinsdelen

Opdracht 1 t/m 6

Zoek de pv
Hoe hebben jullie ouders dit in godsnaam kunnen toetaan?

1. hoe
2. hebben
3. kunnen
4. toestaan

Zinsdelen

Zinnen bestaan uit zinsdelen: een woord of een groepje woorden die bij elkaar horen.

Er zijn twee manieren om te zien welke woorden bij elkaar horen: (zoek op in je boek De Brug blz 246)

1. ...........................

2. ................................

Pas op! ..............................

Ik wil dit weekend met een paar vrienden Amsterdam gaan bezoeken.

1. wil
2. Wil gaan
3. wil gaan bezoeken

Welke zin is op een juiste manier verdeeld in zinsdelen?

1. De kok heeft / vandaag / een lekker toetje/ gemaakt
2. De kok / heeft / vandaag / een lekker toetje / gemaakt.
3. De kok / heeft / vandaag / een lekker / toetje / gemaakt.

Welke zin is op een juiste manier verdeeld in zinsdelen?

1. Merel en haar zus / gaan / morgen / fietsend / naar Amsterdam
2. Merel / en haar zus / gaan / morgen / fietsend / naar Amsterdam
3. Merel / en haar zus / gaan / morgen / fietsend / naar /Amsterdam
4. Merel en haar zus / gaan / morgen / fietsend / naar / Amsterdam

Welke zin is op een juiste manier verdeeld in zinsdelen?

1. In | Duitsland | lette | een | boer | laatst | onvoldoende | op.
2. In Duitsland | lette | een boer | laatst | onvoldoende | op.
3. In Duitsland | lette | een | boer | laatst | onvoldoende op.
4. In Duitsland lette | een boer | laatst | onvoldoende | op.