Hoofdstuk 4 Paragraaf 1 De opkomst van steden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De opkomst van steden

Doelen voor deze les: 

• Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘De opkomst van handel en ambacht die basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving.’

• Je kan uitleggen hoe en waardoor in Europa verstedelijking plaatsvond.

• Je kan uitleggen hoe handel en nijverheid elkaar stimuleerden.

• Je kan uitleggen hoe de geldeconomie zich ontwikkelde.

• Je kan 3 oorzaken geven van de urbanisatie tijdens de tijd van steden en staten.

• Je kan uitleggen welke producten in de tijd van steden en staten wel over grote afstanden werden verhandeld.

Je kan uitleggen welke regio’s in Europa rijk werden vanuit deze langeafstandshandel.

• Je kan uitleggen waarom waterwegen belangrijker waren dan in het Romeinse rijk.

• Je kan uitleggen wat hanzen waren.

• Je kan uitleggen wat de Hanze is.

• Je kan uitleggen hoe de eerste banken ontstonden.

Lesdoel: Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘De opkomst van handel en ambacht die basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving.’

Leg uit waarom Nederland de ideale locatie had/heeft voor een handelsland.

0

Verstedelijking

Oudste stad van Nederland. 

Profiteerde van de opkomende handel tussen Engeland en Duitsland. 

Ideale locatie aan de monding van 2 rivieren. 

0

Leg uit waarom rivieren belangrijker waren voor handel dan wegen.

De middeleeuwse stad

Rivieren werden belangrijk omdat wegen vaak onverhard of slecht onderhouden waren. 

Kenmerken middeleeuwse stad: 

1. Kerk. 
2. Stadsmuren. 

Leg in je eigen woorden uit wat urbanisatie is.

Urbanisatie: Het ontstaan en groei van steden

Wat was de belangrijkste reden voor het beginnen van het hofstelsel en veranderde in de late middeleeuwen?

Verstedelijking

Steden konden weer ontstaan door: 

1. Aanvallen door andere volken (Vooral Vikingen) namen af. 
2. Voedselproductie stijgt. 

0

Landbouwsamenleving

Tijdvak 1

Tijdvak 2

Tijdvak 4

Tijdvak 3

Landbouwsamenleving

Landbouwstedelijke samenleving

Landbouwstedelijke samenleving

Aan de slag: Huiswerk

Afmaken 3.3.

Opdracht: 1, 2, 5, 8, 13 en 15

Maken paragraaf 4.1. 

Opdracht 1, 3, 5 en 13

De opkomst van steden

Lesdoel: Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘De opkomst van handel en ambacht die basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving.’

Wat is een ander woord voor verstedelijking?

Geef een oorzaak voor het verdwijnen van het hofstelsel

Verstedelijking

Voedselproductie steeg door: 

1. Bossen werden gekapt. 
2. Moerassen drooggelegd. 
3. Polders werden gemaakt. 
4. Drieslagstelsel. 

0

Leg het verband tussen het ontstaan van de landbouwstedelijke samenleving in Egypte en in het Europa van de Middeleeuwen.

Verstedelijking

Oorzaak: Voedselproductie stijgt. 

Gevolg: Mensen kunnen zich weer specialiseren in het verbouwen van andere producten zoals wijn of vleeskoeien. 

Verstedelijking

Boeren verkochten hun overschotten op plaatsen bij rivieren. Deze groeiden vaak uit tot markten. 

Bij deze markten kwamen gespecialiseerde mensen wonen (Ambachten) die producten maakten voor boeren. 

Leg het verband tussen de Hanze en de opkomst van de landbouwstedelijke samenleving.

0

Handel en nijverheid

De Hanze: 

Internationale handel organisatie waarbij steden geen tol of invoerbelasting hief aan handelaren uit steden die aangesloten waren bij de Hanze. 

0

Met de terugkomst van de handel komt ook het (munt)geld weer terug, leg uit waarom dit met elkaar te maken heeft.

Geldeconomie

Oorzaak: Door de groei van de handel is er een geldeconomie ontstaan. 

Gevolg: Rijke handelaren gaan zich specialiseren in geldhandel (Eerste bankiers)

1. Gaan geld uitlenen tegen Rente. 
2. Gingen wisselbrieven uitgeven. 
3. Giro ontstond. 

Gouden Florijn

Dit zijn gouden munten die in 1347 in Florence geslagen zijn. Deze munten worden gebruikt om handelsproducten mee te kopen en te verkopen.

Elke stad had eigen munten en reizen met muntgeld was niet veilig en gedoe daarom ontstonden in Noord-Italië banken

Oplossing

In het noorden van Italië ontstonden banken. 

Transacties vonden nu plaats via wisselbrieven (=Een schriftelijke betalingsopdracht van de ene aan de andere persoon, met tussenkomst van een wisselkantoor of bank) 

Geldeconomie

Nieuwe betaaldmethoden: 

1. Wisselbrief: Brief waarmee je geld kon ophalen bij een bank in een andere stad. 
2. Giro: Geld overmaken op een andere rekening. 

Tijd van monniken en ridders

Tijd van steden en staten

Feodalisme

Hofstelsel

Kerstening

centralisatie

Westers schisma

gildes

kruistochten

Hanze

Landbouwsamenleving

Tijdvak 1

Tijdvak 2

Tijdvak 4

Tijdvak 3

Landbouwsamenleving

Landbouwstedelijke samenleving

Landbouwstedelijke samenleving

landbouwstedelijke samenleving

landbouwstedelijke samenleving

landbouwsamenleving

Tijd van Grieken en romeinen

Tijd van monniken en ridders

Tijd van steden en staten

Lesdoel: Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘De opkomst van handel en ambacht die basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving.’

Aan de slag: Huiswerk

Afmaken 3.3.
Opdracht: 1, 2, 5, 8, 13 en 15
Maken paragraaf 4.1.
Opdracht 1, 3, 5 en 13