BK2 Blok3: Lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

LEZEN

Na deze les:

• kun je uitleggende teksten herkennen en lezen;
• kun je infographics lezen.

Tekstsoorten

tekstsoort	tekstdoel
informerende tekst	informeren: de lezer iets nieuws vertellen
amuserende tekst	amuseren: de lezer vermaken of plezier geven
aansporende tekst	overhalen: de lezer overhalen iets te doen
uitleggende tekst	uitleggen: de lezer uitleggen hoe iets zit of hoe je iets doet
overtuigende tekst	overtuigen: een mening geven en uitleggen waarom die mening waar is

Informerende teksten en uitleggende teksten

Informerende teksten en uitleggende teksten lijken op elkaar, maar zijn toch anders.

tekstdoel	informeren: de lezer iets nieuws vertellen
tekstsoort	informerende tekst
tekstvorm	nieuwsbericht, tijdschriftartikel, verslag, werkstuk, folder

tekstdoel	uitleggen: de lezer uitleggen hoe iets zit of hoe je iets doet
tekstsoort	uitleggende tekst
tekstvorm	schoolboektekst, recept, handleiding, gebruiksaanwijzing

Lees de tekst ‘Maak je eigen stop-motion’ verkennend.

Wat is de tekstsoort van de tekst?

1. informerende tekst
2. uitleggende tekst
3. aansporende tekst
4. amuserende tekst

Wat is de tekstvorm van de tekst?

1. handleiding
2. schoolboektekst
3. recept
4. brief

Wat is het onderwerp van de tekst?

Wat is het tekstdoel?

Uit hoeveel alinea's bestaat de tekst?

Instructies

Veel uitleggende teksten zijn instructies. Een instructie is een uitleg over hoe je iets moet doen, zoals een recept of een knutseluitleg.

Instructies hebben een of meer van deze kenmerken:

• uitleg in stappen, vaak met nummers, streepjes of bolletjes;
  
• in de stappen staan volgordewoorden: eerst, daarna, ten slotte;
  
• elke stap begint met een werkwoord;
  
• afbeeldingen maken de stappen duidelijk.
  

Tips voor het lezen van instructies:

• Lees een instructie aandachtig en stap voor stap.
  
• Probeer voor je te zien wat je leest. Zo ‘oefen’ je in je hoofd alvast wat je moet doen.
  
• Lees altijd eerst de hele instructie voordat je aan de slag gaat.
  
• Bij één stap of in één zin staan soms twee dingen die je moet doen. Let daar op, zodat je geen stap overslaat.
  

voorbeeld

Kies eerst het juiste wasprogramma en sluit daarna de deur van de wasmachine.

Kijk naar de tekst. 

Welke kenmerken van een instructie herken je wel in de tekst en welke niet?

1. uitleg in stappen
   
2. stappen met nummers, streepjes of bolletjes
   
3. in de stappen staan volgordewoorden
   
4. elke stap begint met een werkwoord 
   
5. afbeeldingen maken de stappen duidelijk
   

Lees de tekst nu grondig.

Lijkt deze uitleg jou interessant?

Leg uit waarom je dat vindt.

Denk na over je leesmanier

a.  Je hebt een vrij oude telefoon met een camera van 2 megapixels. Je wilt weten of je hiermee stop-motion kunt maken. Welke leesmanier kies je?

b. Waar in de tekst zou je het antwoord op deze vraag kunnen vinden?

c. Kun je met die telefoon aan de slag met stop-motion?

Lees de tekst ‘Maak je eigen stop-motion’ nu grondig.
Wat is het deelonderwerp in alinea 2?

Alinea 2 heeft geen tussenkopjes.
Bedenk voor deze alinea een passend tussenkopje.

Kijk naar de moeilijke woorden in de tekst.

Zeg in eigen woorden: blink jij niet uit in tekenen (regel 1).

Kijk naar de moeilijke woorden in de tekst.

Schrijf de betekenis op van niet-realistisch (regel 19).

Kijk naar de moeilijke woorden in de tekst.

Zeg in eigen woorden: de volgende positie (regel 29-30).

Stap 5 bestaat eigenlijk uit vier stappen. Zet deze stappen onder elkaar. Begin elke stap met een werkwoord.

Denk je dat jij deze uitleg kunt uitvoeren?

Hoe komt dat?

Infographic

Een tekstvorm waarin de afbeeldingen duidelijk opvallen, is de infographic of informatieve afbeelding. De afbeeldingen vormen één geheel met de tekst. Een deel van de informatie lees je in de tekst, een ander deel zie je in de afbeeldingen. Een informatieve afbeelding hoef je niet altijd van boven naar beneden te lezen.

Het doel van infographics is meestal informeren, maar soms ook uitleggen hoe iets werkt.

Check!

• herken je een aansporende tekst?

• kun je een tekst grondig lezen?

Wazzzuuuppp!?!

😒🙁😐🙂😃

Leesplan