Hoofdstuk 5, paragraaf 1.

Hoofdstuk 5: Steden, Staten en de kerk
Paragraaf 1: Handel en de opkomst van steden

1 / 20
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 1

In deze les zitten 20 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

Hoofdstuk 5: Steden, Staten en de kerk
Paragraaf 1: Handel en de opkomst van steden

Slide 1 - Tekstslide

Wat gaan wij vandaag doen?
  • Introductie
  • Leerdoelen
  • Instructie
  • Verwerking
  • Aan de slag!
  • Afsluiting

Bron 1: Schilderij over de markt in Den Bosch, circa 1530. 

Slide 2 - Tekstslide

Studiewijzer
d
Week 5
Lesdoel
Opdracht
1 april t/m 5 april
A: Je kunt de oorzaken noemen van de opkomst van steden in de late middeleeuwen.

B: Je kunt uitleggen dat er weer een geldeconomie ontstond.

C: Je kunt aan de hand van een voorbeeld van een middeleeuws netwerk tussen handelssteden uitleggen waarom samenwerking voordelig was.

D: Je kunt uitleggen hoe de Europese cultuur zich in de late middeleeuwen ontwikkelde.
Lees: Paragraaf 1 van hoofdstuk 5.

Opdracht: Opdracht 1 + 4 t/m 17. 

Slide 3 - Tekstslide

A: Er komen weer steden
In de late middeleeuwen 
(1.000 - 1.500)
  • Continuïeit (!) & verandering

  • Continuïteit, meeste mensen wonen en werken op het platteland 
  • Verandering, handel en nijverheid bloeien op + steden ontstaan
Bron 2: Landbouw middeleeuwen. Ondanks dat er in de late middeleeuwen steden ontstaan blijven de meeste mensen op het platteland wonen. Landbouw was dus nog het belangrijkste middel van bestaan. 

Slide 4 - Tekstslide

A: Er komen weer steden
Verandering had twee oorzaken.
  1. Vergroten van landbouwopbrengsten
  2. ontginnen van landbouwgrond





Slide 5 - Tekstslide

A: Er komen weer steden
1. Vergroten van landbouwopbrengsten.
  • Halsjuk
  • Ijzeren ploeg
  • Grond efficiënt benutten middels drieslagstelsel (aantekening!)





Bron 3: Foto van paard met halsjuk. Het halsjuk vergroot de werkkracht van dieren om de grond makkelijker om te ploegen. 

Slide 6 - Tekstslide

A: Aantekening drieslagstelsel

Slide 7 - Tekstslide

A: Er komen weer steden
2. ontginngen van landbouwgrond

''Klaarmaken van grond voor de landbouw.''
  • Bossen kappen
  • Moerassen droogleggen
  • Akkers en weidegronden komen op deze plekken





Slide 8 - Tekstslide

A: Er komen weer steden
Gevolg hiervan,
  • Landbouwopbrengsten stijgen,
  • Bevolkingsgroei neemt toe,
  • Dorpen groeien uit tot steden
  • Boeren trekken naar die steden om een ambacht uit te kunnen voeren

Er ontstaan een agrarisch-stedelijke samenleving
Bron 4: Smeden aan het werk. In de steden konden mensen weer een ambacht uitvoeren. 

Slide 9 - Tekstslide

B: Aantekening ''Er komt meer geld in omloop''

Slide 10 - Tekstslide

Aan de slag!
Lees: Paragraaf 1, hoofdstuk 5.

Maak: Opgave 1 en 4 t/m 17.

Klaar?
Samenvatten paragraaf 1, hoofdstuk 5

Stiltetimer
timer
5:00

Slide 11 - Tekstslide

Afsluiting
  • Stiftenopdracht
  • Je krijgt met je klas 2 minuten de tijd om op het bord zo veel mogelijk op de schrijven over:
  • Wat heb je vandaag geleerd het Middeleeuws domein?

Je mag stiften doorgeven, maar niet gooien.
Als je klaar bent ga je zitten.
Op het einde bespreken we de opdracht. 

timer
2:00

Slide 12 - Tekstslide

Hoofdstuk 5: Steden, Staten en de kerk
Paragraaf 1: Handel en de opkomst van steden

Slide 13 - Tekstslide

Wat gaan wij vandaag doen?
  • Terugblik
  • Instructie
  • Verwerking
  • Aan de slag!
  • Afsluiting

Bron 1: Schilderij over de markt in Den Bosch, circa 1530. 

Slide 14 - Tekstslide

Studiewijzer
d
Week 5
Lesdoel
Opdracht
1 april t/m 5 april
A: Je kunt de oorzaken noemen van de opkomst van steden in de late middeleeuwen.

B: Je kunt uitleggen dat er weer een geldeconomie ontstond.

C: Je kunt aan de hand van een voorbeeld van een middeleeuws netwerk tussen handelssteden uitleggen waarom samenwerking voordelig was.

D: Je kunt uitleggen hoe de Europese cultuur zich in de late middeleeuwen ontwikkelde.
Lees: Paragraaf 1 van hoofdstuk 5.

Opdracht: Opdracht 1 + 4 t/m 17. 

Slide 15 - Tekstslide

C: Handelsnetwerken
In de late middeleeuwen
  • Toename in handel op lange afstand
  • Ontstaan handelssteden
  • Hanze 
Bron 2: Foto van een bekende Nederlandse hanzestad, Zwolle

Slide 16 - Tekstslide

C: Handelsnetwerken
Voordelen handelsnetwerk:
  • Bescherming tegen piraten
  • Minder tol betalen in andere hanzesteden
  • Afspraken met leveranciers

Naast de hanze waren er ook meerdere handelsnetwerken. 

Bron 3: Kaart van middeleeuwse handelroutes. Noord- en Zuid Europese handelaren ontmoeten elkaar in Brugge.

Slide 17 - Tekstslide

D: Kerken en stadhuizen
Late middeleeuwen niet alleen een economische, maar ook culturele verandering.
  • Romaanse stijl
  • Gotiek
  • Kunstvormen

In de onderstaande dia's een aantal voorbeelden.
Bron 4: 

Slide 18 - Tekstslide

Aan de slag!
Lees: Paragraaf 1, hoofdstuk 5.

Maak: Opgave 1 en 4 t/m 17.

Klaar?
Samenvatten paragraaf 1, hoofdstuk 5

Stiltetimer
timer
5:00

Slide 19 - Tekstslide

Afsluiting
  • Stiftenopdracht
  • Je krijgt met je klas 2 minuten de tijd om op het bord zo veel mogelijk op de schrijven over:
  • Wat heb je vandaag geleerd het Middeleeuws domein?

Je mag stiften doorgeven, maar niet gooien.
Als je klaar bent ga je zitten.
Op het einde bespreken we de opdracht. 

timer
2:00

Slide 20 - Tekstslide