Klassikale examentrainingles 4 (tijdens excursie tekenen)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Op weg naar het eindexamen

Doel:

• Een betere lezer worden / wennen aan langere teksten
• Hoger scoren op je centraal examen

Klassikale examentraining 5H

Doelen van deze les:

- herhaling vaste tekststructuren (indeling van de tekst)

- Oefenen met examenvragen

Tekststructuren...
Vaste recepten voor een tekst: ingrediënten voor inleiding, middenstuk en slot

Welke zeven vaste tekststructuren ken je?

• 1. argumentatiestructuur
• 2. aspectenstructuur
• 3. probleem-oplossingstructuur
• 4. verklaringsstructuur
• 5. verleden-heden(-toekomst)structuur
• 6. voor- en nadelen structuur
• 7. vraag-antwoord structuur

Vaste tekststructuren

Waar vind je deze theorie?

Boek Nieuw Nederlands
Hoofdstuk Basis

Paragraaf: Middenstuk

Vaste tekststructuren

Tekst 'Ridder' blz. 9

Vraag: welke tekststructuur herken je in deze tekst?

Overleg in groepjes van 
3 of 4. Probeer het eens te 
worden!

1. argumentatiestructuur

2. aspectenstructuur

3. probleem-oplossingstructuur

4. verklaringsstructuur

5. verleden-heden(-toekomst)structuur

6. voor- en nadelen structuur

7. vraag-antwoord structuur

Vaste tekststructuren

Tekst 'Ridder' blz. 9

Welke tekststructuur herken je in deze tekst?

1. argumentatiestructuur

2. aspectenstructuur

3. probleem-oplossingstructuur

4. verklaringsstructuur

5. verleden-heden(-toekomst)structuur

6. voor- en nadelen structuur

7. vraag-antwoord structuur

Vaste tekststructuren

Tekst 'Ridder' blz. 9

Nog andere vragen bij deze tekst?
(opgave 36-41 gemaakt en nagekeken?)

Welke structuur zou je herkennen in deze tekst?

tekst 1

Inleiding: het probleem (bijv. klimaatverandering)

Middenstuk: waarom het een probleem is/oorzaken/oplossingen

Slot: de beste oplossing

• Voorbeeld:
  Een krantenbericht over het klimaat
  Doel: informeren

Welke structuur zou je herkennen in deze tekst?

1 Probleem-oplossingsstructuur

Inleiding: het probleem (bijv. klimaatverandering)

Middenstuk: waarom het een probleem is/oorzaken/oplossingen

Slot: de beste oplossing

• Voorbeeld:
  Een krantenbericht over het klimaat
  Doel: informeren

Welke structuur zou je herkennen in deze tekst?

tekst 2

Inleiding: onderwerp introduceren (bijv. mode)

Middenstuk: het onderwerp vroeger; hoe het nu is

Slot: conclusie of vooruitblik naar later

• Voorbeeld:
  Een artikel over mode, toen en nu
  Doel: informeren

Welke structuur zou je herkennen in deze tekst?

2. Verleden-heden(-toekomst)structuur

Inleiding: onderwerp introduceren (bijv. mode)

Middenstuk: het onderwerp vroeger; hoe het nu is

Slot: conclusie of vooruitblik naar later

• Voorbeeld:
  Een artikel over mode, toen en nu
  Doel: informeren

Welke structuur zou je herkennen in deze tekst?

tekst 3

Inleiding: een verschijnsel (bijv. neerslag in bergachtig gebied)

Middenstuk: voorbeelden/uitleg waarom dat zo is

Slot: samenvatting/conclusie

• Voorbeeld:
  Een hoofdstuk uit een schoolboek aardrijkskunde
  Doel: informeren

Welke structuur zou je herkennen in deze tekst?

3. Verklaringsstructuur

Inleiding: een verschijnsel (bijv. neerslag in bergachtig gebied)

Middenstuk: voorbeelden/uitleg waarom dat zo is

Slot: samenvatting/conclusie

• Voorbeeld:
  Een hoofdstuk uit een schoolboek aardrijkskunde
  Doel: informeren

Welke structuur zou je herkennen in deze tekst?

tekst 4

Inleiding: er wordt een vraag gesteld. 'Hoe kan jeugdcriminaliteit worden
                                  teruggedrongen?'

Middenstuk: een antwoord, of meerdere antwoorden

Slot: samenvatting/conclusie (antwoord op de vraag)

• Voorbeeld: achtergrondartikel in krant
  Doel: informeren

Welke structuur zou je herkennen in deze tekst?

4. vraag-antwoordstructuur

Inleiding: er wordt een vraag gesteld. 'Hoe kan jeugdcriminaliteit worden
                                  teruggedrongen?'

Middenstuk: een antwoord, of meerdere antwoorden

Slot: samenvatting/conclusie (antwoord op de vraag)

• Voorbeeld: achtergrondartikel in krant
  Doel: informeren

Welke structuur zou je herkennen in deze tekst?

tekst 5

Inleiding: onderwerp, bijvoorbeeld: verzuimprotocol

Middenstuk: diverse aspecten van het onderwerp: te laat komen, spijbelen,
                           preventie, consequenties, verantwoordelijkheid.

Slot: samenvatting (maar niet altijd)

• Voorbeeld: verzuimprotocol van een school
  Doel: informeren

Welke structuur zou je herkennen in deze tekst?

5. Aspectenstructuur

Inleiding: onderwerp, bijvoorbeeld: verzuimprotocol

Middenstuk: diverse aspecten van het onderwerp: te laat komen, spijbelen,
                           preventie, consequenties, verantwoordelijkheid.

Slot: samenvatting (maar niet altijd)

• Voorbeeld: verzuimprotocol van een school
  Doel: informeren

Welke structuur zou je herkennen in deze tekst?

tekst 6

Inleiding: standpunt, stelling. Iedereen van 16 jaar en ouder zou stemrecht 
                                                         moeten hebben.

Middenstuk: argumenten, tegenargumenten met weerleggingen.

Slot: herhaling stelling

• Voorbeeld: ingezonden brief of een betoog 
  Doel: overtuigen

Welke structuur zou je herkennen in deze tekst?

6. argumentatiestructuur

Inleiding: standpunt, stelling. Iedereen van 16 jaar en ouder zou stemrecht 
                                                         moeten hebben.

Middenstuk: argumenten en tegenargumenten met weerleggingen.

Slot: herhaling stelling

• Voorbeeld: ingezonden brief of een betoog 
  Doel: overtuigen

Welke structuur zou je herkennen in deze tekst?

tekst 7

Inleiding: onderwerp. Kan je beter wel of geen elektrische step kopen?

Middenstuk: voor- en andelen

Slot: afweging en conclusie

• Voorbeeld: tijdschriftartikel 
  Doel: opiniëren

Welke structuur zou je herkennen in deze tekst?

7. voor- en nadelenstructuur

Inleiding: onderwerp. Kan je beter wel of geen elektrische step kopen?

Middenstuk: voor- en andelen

Slot: afweging en conclusie

• Voorbeeld: tijdschriftartikel 
  Doel: opiniëren

tekststructuren

Verschillende recepten voor een goed
opgebouwde tekst

passend bij
- tekstdoel
- de hoofdgedachte

1. vraag-antwoord S.
2. argumentatie S. 
3. Aspecten S.
4. probleem-oplossing S.
5. Verleden, heden, (toekomst) S.
6. Verklarings S.
7. Voor- en nadelen S.

Verder oefenen met examenvragen

Maak opgave 1-6 (blz. 19 en 20) bij tekst 1 (blz. 16-18)
'Leve de vleesetende vegetariër - Wantrouw de rechtlijnigen'

Deze tekst komt uit het havo-examen van 2021 - I

Antwoorden opgave 1-6 (examen 2021 I, tekst 1)

1 maximumscore 1

“Diervriendelijk vlees bestaat niet” (regels 1-2) (Beoordeel de spelling.)

2 maximumscore 1

(alinea) 5

3 maximumscore 1

(alinea) 10

4 D 1

5 maximumscore 1

De kern van een goed antwoord is:

consequent (zijn) / consequentie (Beoordeel de spelling.)

6 B 1