Les 2: omgaan met dementie // Alzheimer Nederland

• Leren-leren
• Middelbare school
• MBO
• havo
• Leerjaar 1

Omgaan met dementie

Weet wat jij kunt betekenen

Aan het eind van deze les:

• Weet je wat je kunt betekenen voor iemand met dementie
• Kun je mensen met dementie verder helpen als je ze tegenkomt 
  

Jongeren komen overal mensen met dementie tegen, bijvoorbeeld in hun stage, familie of bijbaan / vrije tijd.

Het programma Samen dementievriendelijk van Alzheimer Nederland helpt om onderwijs te geven over dementie.

Welke signalen van dementie ken je nog van de vorige les?

Laat de studenten signalen van dementie toevoegen die ze hebben onthouden van de vorige les (of die ze gewoon denken te weten)

Op de slide is een overzicht van de signalen van dementie te zien. 

Welke behoeften hoor je
terug in dit filmpje?

Deze hartenkreten komen van mensen met dementie, en geven aan waar zij behoefte aan hebben in het contact en omgaan met dementie. 

Verder hoorde je in het filmpje dat het belangrijk is om de persoon normaal te behandelen en niet direct te verbeteren of aan te vullen als hij of zij iets niet meer weet.

In dit filmpje is te zien dat een man met dementie zijn pincode niet meer weet, de medewerkers helpen hem en passen de GOED methode toe. 

In de volgende sheet wordt de GOED methode nogmaals toegelicht

Het lijkt er op dat deze man niet weet hoe hij de boeken kan lenen, wat kun je het beste doen?

1. Rustig achter hem blijven staan totdat hij om hulp vraagt
2. Ik zou niets doen en wachten totdat er een bieb medewerker komt
3. Ik zou hem vriendelijk groeten en vragen of ik hem kan helpen
4. Ik zou de boeken voor hem scannen en laten zien hoe het moet

Door eerst vriendelijk contact te maken en vervolgens te vragen of je kan helpen, stel je de man gerust en laat je blijken dat je behulpzaam bent. Mensen met dementie hebben de behoefte om zelfstandig mee te blijven doen, dus een korte uitleg hoe hij de boeken kan inleveren is vaak al voldoende. Waarschijnlijk weet hij het dan zelf weer en is hulp van de medewerker niet nodig. Als hij het echt niet weet kun je hem natuurlijk voordoen hoe het moet of een medewerker vragen om hulp.

Misschien roept deze vraag discussie op omdat verschillende mensen hier verschillend mee om zouden gaan, alle manieren kunnen natuurlijk goed uitpakken

GOED omgaan met dementie

Er bestaat een ezelsbruggetje om GOED om te gaan met dementie, iedere letter van het woord goed staat voor een handeling

Er bestaat een ezelsbruggetje om GOED om te gaan met dementie, iedere letter van het woord goed staat voor een handeling

Geruststellen: Als iemand verward is, is het fijn als diegene gerustgesteld wordt, dit kun je doen door iemand vriendelijk te groeten, aan te geven 

GOED - Geruststellen

Als iemand verward is, is het fijn dat diegene eerst gerustgesteld wordt. Dit kun je doen door iemand vriendelijk te groeten, geduldig te zijn, even bij iemand te blijven, en een plekje in de buurt te zoeken waar je rustig kunt praten.

GOED - (Oog)contact maken

Helpen kan alleen als je contact maakt met de persoon met dementie. Bied daarom niet direct praktische hulp aan, want dat kan verwarrend of beangstigend zijn. Vraag bijvoorbeeld of je kunt helpen, of hoe het gaat met de persoon. Even oogcontact maken is soms al voldoende. 

GOED - Even meedenken

In veel gevallen zijn mensen met dementie niet alles vergeten en moeten ze alleen even op weg geholpen worden. Wat zou je zelf doen als je iets vergeten bent? Vaak zoek je naar aanknopingspunten om je iets te herinneren. Dit is ook een prima manier om even mee te denken.

GOED - Dankjewel!

Zorg dat je het contactmoment altijd goed en positief afsluit. Bedank de persoon dat je even hebt kunnen helpen en ga vervolgens je eigen weg.

Wat zou jij doen?

1. Stel deze man heeft tijdens het winkelen zijn koffiemelk per ongeluk in jouw mandje gestopt omdat hij denkt dat het zijn mandje is, wat zou je doen?
Denk hierbij aan de GOED methode

Casusopdracht

Joris (18) werkt in een lunchroom en heeft om 09.00 uur zijn eerste klant. De klant wijst naar de bierkaart en zegt ‘twee kopjes koffie alstublieft’. De dame zit met haar jas aan en kijkt gefascineerd naar alle details op het schilderij aan de muur en mompelt onverstaanbaar over de dingen die ze ziet. Ze kijkt regelmatig naar de deur en drinkt niets van haar koffie. Na 20 minuten in haar eentje aan tafel te hebben gezeten vraagt de vrouw aan Joris ‘hoe laat begint de avondvoorstelling?’.  

Laat de studenten in tweetallen deze casus lezen en stel ze hierna de drie vragen op de volgende sheet. wanneer zij de vragen beantwoorden kan het helpen om de casus weer even in beeld te brengen.

Vragen bij casusopdracht

- Welke signalen van dementie herken je?

- Op welk moment vermoed je dat er iets aan de hand is?

- Wat zou je doen in deze situatie als je Joris zou zijn?

Vraag 1:
Er komen in deze casus veel signalen van dementie terug (zie sheet 4)

Vergeetachtigheid
Verminderd besef van tijd en plaats
Moeite met taal
Moeite met de situatie beoordelen
Onrust
Moeite met waarnemen / zien.

Vraag 2: 
Dit is per persoon afhankelijk, de één vermoedt eerder iets dan de ander. Alleen naar het verkeerde bord wijzen hoeft nog niet te betekenen dat er iets aan de hand is, misschien is iemand gewoon zijn bril vergeten. Laat de studenten hierover in discussie gaan.

Vraag 3: 
Begin met geruststellen, je zou hier kunnen vragen of de vrouw nog iemand verwacht of dat ze alleen is. Je maakt contact door geïnteresseerd te zijn. Vervolgens kun je even meedenken en aangeven dat dit een lunchroom is en geen theater, misschien moet ze ergens anders zijn, of herinnert ze zich weer hoe het zit.

Wat is de grootste eye-opener
geweest van deze les?

Wat vond je van deze les?

😒🙁😐🙂😃

De poll (schaal)

Door middel van de schaal kun je leerlingen vragen een getal in te voeren. Geef zelf de minimum- en maximumgetallen in en laat de leerlingen de rest doen. Leerlingen beantwoorden deze vraag middels een zogenaamde slider, die ze zelf kunnen verplaatsen. 

Met de poll kun je leerlingen bevragen met stellingen tijdens de (klassikale of gedeelde) les. Deze stellingen hebben geen goede of foute antwoorden, maar kunnen juist gebruikt worden om discussies te starten en meningen uit te vragen.

Bedankt!