Taalverzorging les 9 t/m 11 (5.9, wat leren, opdrachten afronden)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Les 9

Planning

• Uitleg theorie 5.9
• Huiswerkcontrole
• Aan de slag / extra opdracht < 7,0
  
• Afsluiting van de les

Tussenletters basiskennis

Je kent het:

• zelfstandig naamwoord
• bijvoeglijk naamwoord
• meervoud van zelfstandige naamwoorden
• begrip samenstelling
• begrip afleiding

Samenstelling

Twee losse woorden aan elkaar geplakt.

fiets        en        bel             => fietsbel

auto       en       rijden               => autorijden

Afleiding

Woord met voorvoegsel of achtervoegsel

contra       en        spionage     => contraspionage

geel        en     achtig        => geelachtig 

5.9 Tussenletters p. 166

1. Je hoort de s => dorp & plein: dorpsplein 
2. Je hoort de s niet goed => station & chef: stationschef
3. Eerste deel alleen meervoud op -en => en

pan en koek => pannen (pans bestaat niet)

pannenkoek

kat en bak => katten (kats bestaat niet)

kattenbak

5.9 Tussenletters => uitzonderingen

Regel 4: uitzonderingen dan een E als eerste deel...

• geen zn is
• geen meervoud heeft
• alleen meervoud op s heeft
• zowel meervoud op s als en heeft
• aangeeft hoe leuk iets is als bn: reuzeleuke vakantie
• uniek is: zonneschijn

Werkmoment

Ga bezig met je weektaak.

Ik roep ieder stuk voor stuk bij me

om te kijken hoe ver je bent met de opdrachten.

Laatste les van deze week heb je alles af. Volgende week gaan we verder met fictie.

Denk aan beter spellen

opdrachten!

Afsluiting

Wat heb je gedaan?

Wat ga je thuis doen?

Welke vragen heb je?

Les 10

Planning

• Wat kennen/kunnen voor de toets
• Welke vragen heb je?
• Aan de slag / extra opdracht < 7,0
  
• Afsluiting van de les

Welke vragen heb je
over de stof voor de toets?

Werkmoment

Ga bezig met je weektaak.

Laatste les van deze week heb je alles af. Volgende week gaan we verder met fictie.

Denk aan beter spellen

opdrachten!

Afsluiting

Wat heb je gedaan?

Wat ga je thuis doen?

Welke vragen heb je?

Les 11

Planning

• Antwoorden op de gestelde vragen
• Aan de slag / extra opdracht < 7,0
  
• Afsluiting van de les, alles af?

Vragen over:

• puntkomma
  
• weglatingsstreepje
• koppelteken

Puntkomma (p. 80/a-boek)

Een puntkomma geeft een scheiding aan binnen een zin. 

Je zou hem kunnen vervangen door een punt.

Van de zomer gaan we naar Zuid-Frankrijk; daar is het altijd lekker warm.

In een opsomming:

• leren voor Nederlands;
• trainen voor de wedstrijd.

Weglatingsstreepje (p.75/b-boek)

Soms staan in een zin twee samenstellingen naast elkaar met daarin hetzelfde woord.

Een iPad heeft voordelen en nadelen.

Een iPad heeft voor- en nadelen.

Ik ga op maandagavond of woensdagavond volleyballen.

Ik ga op maandag- of woensdagavond volleyballen.

Koppelteken in samenstelling

• vanwege de uitspraak: radio-omroep, na-apen
• met cijfers, letters of andere tekens: 70-jarige, €-teken
• als delen van de samenstelling gelijkwaardig zijn

woon-werkverkeer  <=>   werk-woonverkeer

Geen samenstelling? Dan trema => hygiëne, ruïne, skiën

Koppelteken ook bij...

- Landen/steden met extra plaatsinformatie  Noord-Brabant, Zuid-Amerika

- Bij dubbele achternamen              Edith Visser-de Vries

- Bij een functie, rang of titel          assistent-bedrijfsleider, minister-president

- Bij niet, non, oud en ex met zn        niet-roker, oud-klasgenoot, ex-collega

- Bij vaste woordgroep                            jip-en-janneketaal

Werkmoment

Ga bezig met je weektaak.

Ik kijk of alles af is.

Laatste les van deze week heb je alles af. Volgende week gaan we verder met fictie. Beter spellen opdracht gaat door.

Denk aan beter spellen

opdrachten!

Ik weet alles van leestekens (1.9)

ja

bijna

nee

Ik weet alles van meervouds-n. (2.9)

ja

bijna

nee

Ik weet alles van hoofdletters. (3.9)

ja

bijna

nee

Ik weet alles van accent, trema, apostrof, weglatingsstreepje en koppelteken. (4.9)

ja

bijna

nee

Ik weet alles van tussenletter bij samenstellingen. (5.9)

ja

bijna

nee

Welk cijfer denk je te halen
op de toets taalverzorging?

010

Afsluiting

Evalueer voor jezelf:

* Wat heb ik gedaan in deze lessen?

* Wat ga ik nog doen ter voorbereiding op de toets?