3.1 Leven in een broeikas

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H3 Klimaat en landschapszones

P1. Leven in een broeikas. 

Planning

- Studiewijzer periode 3

- Leerdoelen

- Uitleg H3.1

- Maken van de opdrachten (zie studiewijzer)

- Checken van de leerdoelen. 

Leerdoelen par 3.1

- Je weet op welke manier de atmosfeer verwarmd wordt.

- Je begrijpt het effect van het broeikaseffect op de aarde.

- Je kunt uitleggen wat de stralingsbalans is.

- Je weet wat de inkomende energie van de zon verdeeld wordt over de aarde. 

Voorkennis

De dunne laag om de aarde heen heet ...

1. Ozonlaag
2. de atmosfeer
3. Het heelal
4. de troposfeer

Het broeikaseffect wordt veroorzaakt door de mens.

1. Waar
2. Niet waar

Leg uit hoe het natuurlijk broeikaseffect werkt.

Instructie H3.1

Leven in een broeikas 

De aarde is een systeem, wat is een systeem + bedenk een voorbeeld van een systeem

Atmosfeer

• Troposfeer 9-12km, 80% van alle gassen
  
• Stratosfeer +- 30 km dik, ozonlaag. 
• mesosfeer +- 40km dik. Meteorieten verbranden hier. 
• thermosfeer 120km dik. 1 % van de gassen.

Tip:

1. Kijk eens naar de temperatuur per laag. 

2. Exosfeer hoort niet bij de dampkring. 

Atmosfeer/dampkring = een dunne laag met lucht om de aarde. 

• 
  
• 
  

Ontstaan atmosfeer in 3 fases. 

Fase 1, 4.8 miljard jaar geleden. 

Fase 1

De aarde was een bol lava (heet en kleiner dan nu). kon daardoor niet zijn atmosfeer  van  helium en waterstof vasthouden. (Het verdween in de ruimte)

Ontstaan atmosfeer 

Fase 2, 3.8miljard jaar geleden. 

Fase 1

Aarde koelt af --> er ontstaat een vaste korst met vulkanen. 

Deze vulkanen stoten allerlei  gassen uit (o.a. kooldioxide (CO2), stikstof (N2),  ammoniak (NH3),) Er ontstaat atmosfeer nummer 2, bestaat uit waterdamp en CO2. 

De aarde is een systeem. Welke rol heeft vulkanisme hier?

Ontstaan atmosfeer 

fase 3, 3 miljard jaar geleden. 

Er vallen (ijs)kometen op aarde ,  hierdoor komt er enorm veel water op aarde. Grote hoeveel CO2 wordt opgenomen door dit water.  Er ontstaat primitief leven (zuurstofproducerende cyanobacteriën) die zuurstof in de atmosfeer brengen. --> Atmosfeer 3.

Verdieping

https://www.youtube.com/watch?v=uCjmwcKeNaQ

Welke sferen werken samen voor het ontstaan van zuurstof op aarde?

Belangrijkste gassen opwarming aarde door absorbtie

- CO2: koolstofdioxide

- H2O: waterdamp

- CH4: Methaan

-N2O: Lachgas

- cfk's: chloorfluorkoolwaterstoffen

O3: Ozon.

Albedo

weerkaatsing van zonlicht verschilt per gebied.

Wit versus zwart shirt: wie heeft het warmer in de zomer?

Stralingsbalans

De hoeveelheid straling op een gebied is afhankelijk van:

- breedteligging

- albedo

- verschil land/zee

Leg uit hoe het smelten van de IJskappen een versterkend effect heeft op de klimaatverandering

Warmte verdelen

De warmte van de evenaar wordt via wind en water getransporteerd. 

Checken van de leerdoelen

Zelf lezen par 4.2