2.4 Chemische hoeveelheid

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

2.4 Chemische hoeveelheid

Deze les

• Uitleg mol en avogadro
• Lezen 2.5


• Opdrachten volgens de SW

Leerdoelen

• Je leert wat in de scheikunde wordt bedoeld met mol

• Je leert rekenen met massa, mol en aantal moleculen

Atomaire massa eenheid

• Molecuulmassa gegeven in u (unit)
• 1 u = 1,66*10^-27 kg (Binas 7A)
• Hiermee kun je uitrekenen hoeveel moleculen aanwezig zijn in een bepaalde massa.
• Moleculen zijn zo licht, dat je bij een experiment enorm veel moleculen gebruikt.
• Dit rekent niet handig, daarom is de chemische hoeveelheid, mol bedacht.

Begrippen van hoeveelheid

• Dozijn 
• Gros 

• Duo

Een dozijn eiereren, kippen, olifanten of wat dan ook, het is altijd een vaste hoeveelheid.

Begrippen van hoeveelheid

• De mol is ook zo'n vaste hoeveelheid.
• 1 mol = 6,02*1023 (moleculen)
• = Constante van Avogadro (NA), zie Binas 7A

Dus 1 mol water bestaat uit evenveel moleculen als 1 mol goud!

Rekenen van mol naar moleculen

N_A = constante van Avogadro in mol-1 (Binas 7A)

Voorbeeld 1

Bereken hoeveel moleculen aanwezig zijn in 3,0 mol goud.

Antwoord

3,0 mol *  6,02*1023 = 18*1023 moleculen

Denk aan de significantie!

Voorbeeld 2

Bereken hoeveel mol overeenkomt met 4,5*1024 moleculen.

Antwoord

4,5*1024 /  6,02*1023 = 7,5 mol 

Hoeveel moleculen zijn aanwezig in 2,00 mol zwaveldioxide?

1. 12,04*10^24
2. 1,20*10^24
3. 3,32*10^-24
4. 3,3*10^-24

Moleculen of mol afwegen?!

• Elk atoom heeft een eigen massa = atoommassa
• Elk molecuul heeft dus ook een eigen massa = molecuulmassa
• Molecuulmassa reken je uit door atoommassa's bij elkaar op te tellen.

Massa afwegen in u?!

• De molecuulmassa druk je uit in u (1 u = 1,66*10-27 kg)
• Niet echt handig rekenen...
• Dus gebruiken we de mol!
• Maar hoe dan?!

Molaire massa

• De molecuulmassa druk je uit in u (1 u = 1,66*10-27 kg)
• De molaire massa (M) druk je uit in gram per mol (g mol-1)
• Molecuulmassa en molaire massa zijn gelijk, maar met een andere eenheid. (Dankzij Avogadro)
• Molecuulmassa H2O = 18,016 u
• Molaire massa H2O = 18,016 g mol-1 (Zie ook Binas 98)

Blokschema chemisch rekenen

In het blokschema kun je de formules afleiden om van de ene grootheid naar de andere grootheid te rekenen. Leer dit blokschema/formules uit je hoofd!

Het symbool voor de molaire massa is officieel alleen de hoofdletter M. 

Voorbeeld 3

Bereken hoeveel mol overeenkomt met 25 gram water.

Antwoord

Molaire massa H2O = 18,015 g/mol

n = m / M

n = 25 g / 18,015 g/mol = 1,4 mol

Voorbeeld 4

Bereken hoeveel gram overeenkomt met 0,32 mol stikstof.

Antwoord

Molaire massa N2 = 14,01*2=28,02 g/mol

m = n * M

n = 0,32 mol * 28,02 g/mol = 9,0 g

Hoeveel mol komt overeen met 120 gram ijzer?

1. 7,22*10^25
2. 2,00*10^-22
3. 2,15 mol
4. 6,70*10^2 mol

Zelfstandig werk

opdrachten volgens de SW

Voorkennis

1. Bereken hoeveel mol overeen komt met 32,4g ammoniak.

2. Bereken massa van 1,3mol glucose.

3. Bereken hoeveel water moleculen aanwezig zijn in 12,54g water.

Aan de slag

• Uitleg mol en avogadro
• Lezen 3.2 (niet molair volume)


• Bestuderen VB opgaven 1 +3
• Maken 1C, 20C, 21, 22, 24, 28 t/m 30
• Optioneel: oefenblad chemisch rekenen
• Uitleg molair volume
• Lezen 3.2 molair volume
• Maken 23 + 27

Molair volume (Vm)

Gassen hebben een vast volume bij vaste temperatuur en druk.

Voorbeeldsom

Aan de slag

• Lezen 2.4 molair volume
• Maken opdrachten volgens de SW