Bouwstenen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Voeding: Bouwstoffen voor je lichaam

Planning

• Introductie

• Herhaling

• 7.2: Eiwitten, enzymen, vezels

• Werken aan 7.2

Leerdoelen

LD9: Je kent diverse bouwstoffen, hun bron en het belang voor je lichaam.

Je kunt:

- Uitleggen wat de belangrijkste bouwstoffen voor het lichaam zijn.

- Aangeven waaruit eiwitten zijn opgebouwd en waardoor de functie wordt bepaald.

- Uitleggen wat bedoeld wordt met essentiële aminozuren.

- Uitleggen wat de functie van enzymen is.

- De noodzaak en functie van Vitamines, vezels en mineralen uitleggen.

Koolhydraten

Vet

Eiwitten

Eiwitten

• Bouwstenen van je lichaam
• Vlees, melk, vis, ei, noten, peulvruchten (bonen & erwten), granen
• Opgebouwd uit aminozuren

Eiwitten

Eiwitten

• Bouwstenen van je lichaam
• Vlees, melk, vis, ei, noten, peulvruchten (bonen & erwten), granen
• Opgebouwd uit aminozuren

Eiwitten

Aminozuren:

• Bestaan uit C, O, H, N en soms S-atomen
• Er zijn 20 verschillende aminozuren
• 12 daarvan kan je lichaam zelf maken
• De andere 8 haal je uit voeding = essentiële aminozuren

glycine

cysteïne

Eiwitten

Aminozuren:

• Bestaan uit C, O, H, N en soms S-atomen
• Er zijn 20 verschillende aminozuren
• 12 daarvan kan je lichaam zelf maken
• De andere 8 haal je uit voeding = essentiële aminozuren

glycine

cysteïne

Eiwitten

Eiwitten

• Opgebouwd uit aminozuren
• Afbreken van eiwitten geeft weer aminozuren
• Je lichaam maakt heel veel verschillende eiwitten
• Welke aminozuren en de volgorde bepalen 
• Eiwitten hebben allemaal een functie

Enzymen

• Eiwitten die helpen chemische reacties in je lichaam sneller te laten verlopen
• Bio-katalysator
• Bijvoorbeeld het enzym dat zetmeel afbreekt tot glucose

h.h. Eiwitten

Let op de naam... Wat valt op?

glycine

cysteïne

Vezels

Vezels

• Goed voor spijsvertering en geeft "vol gevoel"
  
• Groente, fruit(schil), volkorenbrood, peulvruchten
• Koolhydraten die niet worden afgebroken in het lichaam = onverteerbaar
• Voorbeeld: cellulose lijkt op zetmeel, maar kan niet worden afgebroken

Vitamine

Het woord vitamine, komt van de vervoeging van vita(le) en amine. Vroeger dacht men dat alle vitaminen een amindegroep hadden (N-H₂). Later bleek dit onjuist te zijn, maar ze hebben de naam nooit aangepast :-O.

Vitaminen vallen onder 'essentiele nutrienten. Oftewel: belangrijke voedingsstoffen. van vitaminen heb je niet veel nodig, maar ze zijn wel van levensbelang.

Vitamine C                                                     Vitamine A

Mineralen

Mineralen zijn stoffen die je lichaam nodig heeft en 

afkomstig zijn uit de bodem (minera = mijn).

Je hebt er maar heel erg weinig van nodig. Ze worden daarom ook sporenelementen genoemd. 

Het belangrijkste mineraal is keukenzout (NaCl). De mineralen worden altijd bij hun belangrijkste element genoemd (Natrium, ijzer, calcium, fluor etc), zoals natriumarm dieet...  maar dit is scheikundig niet correct! 

Mineralen

Mineralen zijn stoffen die je lichaam nodig heeft en 

afkomstig zijn uit de bodem (minera = mijn).

Je hebt er maar heel erg weinig van nodig. Ze worden daarom ook sporenelementen genoemd. 

Het belangrijkste mineraal is keukenzout (NaCl). De mineralen worden altijd bij hun belangrijkste element genoemd (Natrium, ijzer, calcium, fluor etc), zoals natriumarm dieet...  maar dit is scheikundig niet correct! 

Vragen over eiwitten, aminozuren, enzymen en vezels?