H2 De Grondwet

• Juridisch
• MBO
• Studiejaar 1

H2 De Grondwet

Staatsrecht - Grondwet

• Staatsrecht: beschrijft hoe de Nederlandse staat is georganiseerd 
• Grondwet bevat basisregels van het staatsrecht in Nederland. Gemaakt in 1815
• Grondwet is het fundament van het Koninkrijk der Nederlanden

Grondrechten / actualiteit

In 2022 en 2023 zijn de volgende Grondwetswijzigingen van kracht geworden (2010 gestart!)

Verbod op discriminatie wegens handicap en seksuele geaardheid

Het nieuwe, aangepaste artikel ... van de Grondwet luidt nu:

“Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, handicap, seksuele gerichtheid of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.”

Wat zijn de 3 uitgangspunten van een democratisch stelsel (3 goed)?

1. Macht is verdeeld
2. De burger heeft invloed op het bestuur
3. Burger wordt beschermd door de overheid
4. Grondrechten worden nageleefd

Zijn de rechters in Nederland onafhankelijk (1 goed)?

1. Nee, de rechter heeft zelf ook mening
2. Ja, niemand kan de rechter ter verantwoording roepen
3. Ja, maar niet allemaal hoor..
4. Nee joh, de rechters worden aangesteld door Wilders

Wat is een andere naam voor volksvertegenwoordiging (2 goed)?

1. Eerste kamer
2. Tweede kamer
3. Parlement
4. Staten-Generaal

Staatsvorm en regeringsvorm

Drie kenmerken van een staat:

1. Grondgebied
2. Inwoners
3. Overheidsgezag

Staatsvorm 

Staatsvorm: Naam van type bestuur

Hoe zijn de bevoegdheden verdeeld tussen de landelijke en de lagere overheid?

• Nederland is een gedecentraliseerde eenheidsstaat
  
• Nederland is een democratische rechtsstaat  

    1. legaliteitsbeginsel              2. onafhankelijke rechter
    3. scheiding der machten   4. grondrechten voor de burgers

Opdracht: Werk onderstaande kenmerken van een rechtstaat uit:

1. Wat is het legaliteitsbeginsel?
2. Wat betekent een onafhankelijke rechter?
3. Wat is de scheiding van de machten?
4. Wat zijn de grondrechten voor de burgers?

4 kenmerken rechtstaat

Legaliteitsbeginsel: Handelen van de overheid is gebaseerd op wetten.

Onafhankelijke rechter: deze wordt voor het leven benoemd. Overheid kan rechter niet ontslaan, als deze het niet eens is.

Scheiding der machten: Taken verdeeld van de overheid verdeeld over verschillende overheidsinstellingen

Grondrechten: basisrechten van de burgers (staan in H1 GW)

Wat is een democratie?

De inwoners van Nederland kiezen volksvertegenwoordigers die namens de inwoners wetten maken en de overheid controleren

Regeringsvorm in Nederland

• 2 vormen: Monarchie (erfopvolging) of republiek (geen erfopvolging)
• Nederland is een constitutionele monarchie. D.w.z. dat de monarchie gebaseerd is op de Grondwet.
• Het landelijk bestuur wordt gevormd door de regering
• De regering bestaat uit de koning en de ministers
  (art. 42 GW)
• De regering vormt het bestuur van het land, maakt wetgeving en legt verantwoording af aan de volksvertegenwoordiging --> parlementair stelsel

Staats- en regeringsvorm

Opdrachten

Maak opdracht 2, 3 en 4 (boek BOOM)

Twee soorten grondrechten

1. Klassieke grondrechten

2. Sociale grondrechten

Wat is het verschil?

Klassieke grondrechten

In artikel 1 t/m 17 GW

Vrijheidsrechten van de burger

Beschermen burgers tegen immenging van de overheid

• art 1. GW Gelijke behandeling
• art 4. GW Kiesrecht
• art 6. GW Vrijheid van godsdienst

Sociale grondrechten

In artikel 18 t/m 23 GW

Geven opdracht aan overheid om zaken te regelen

• Zorgen voor werkgelegenheid, art 19 GW
• Zorgen voor welvaart en sociale zekerheid, art 20 GW
• Zorgen voor goede volksgezondheid en woongelegenheid, art 22 GW

Huiswerk hoofdstuk 2

Maak opdracht 7 en 8