HH lezen, paragraaf 1t/m4

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Pak je leesboek.

Verder vandaag:

Herhalen belangrijkste dingen voor de toets.

Paragraaf 1

Woordraadstrategieën

Woordraadstrategie

Een woordraadstrategie is een handige manier om achter de betekenis van een woord te komen:

• synoniem
• omschrijving
• definitie
• voorbeeld
• tegenstelling
• bekend woorddeel
  
• afbeelding

Woordraadstrategie synoniem

Zoek naar een synoniem: een ander woord met dezelfde betekenis.

• Exact - Precies
• vreemde snuiter - rare snijboon - zonderling

Vaak vind je als je even verder leest in de tekst een synoniem voor een moeilijk woord dat je niet weet.

Woordraadstrategie omschrijving:

De schrijver geeft al een omschrijving  van het woord.

• Mijn oma is geholpen aan staar, een aandoening waarbij de lens is vertroebeld.
• Misofonie, mensen die zich ergeren aan bepaalde, op zich onschuldige, geluiden, zoals luid ademen en harde muziek uit oordopjes.

Woordraadstrategie definitie:

De schrijver geeft een hele precieze omschrijving:

• Een school is een instelling waarin onderwijs op een bepaald niveau gegeven wordt.
• Een meteoroloog is iemand die beroepsmatig het weer en het klimaat bestudeert.

Woordraadstrategie: een voorbeeld zoeken:

Soms staan er in een tekst voorbeelden om onbekende woorden uit te leggen. Je weet dan meteen wat de schrijver bedoelt.

• Bij een voorbeeld vind je vaak de volgende woorden: bijvoorbeeld, zo is er..., zoals, denk maar aan..., neem
• Ook een dubbele punt kan aangeven dat er voorbeelden volgen: 'zij houden van balsporten: voetbal, volleybal, korfbal.'
  

Woordraadstrategie tegenstelling vinden:

• Tegenstellingen zijn woorden die elkaars tegenovergestelde zijn.

• Als je een onbekend woord tegenkomt, kun je soms de betekenis begrijpen doordat er in de tekst een tegenstelling staat.

• Zoek je een tegenstelling? Let dan op de volgende woorden: maar, echter, toch, daarentegen.

Bijvoorbeeld:
Goedkoop - duur
begrijpelijk - onbegrijpelijk

Woordraadstrategie bekend woorddeel:

Soms kun je de betekenis van een onbekend woord begrijpen doordat je al een deel van het woord kent. Zulke woorden noemen je samenstellingen. 

Bijvoorbeeld:

• Robotisering
• Automatisme
• Internetverslaafde

Paragraaf 2

Onderwerp en hoofdgedachte

Het onderwerp van een tekst

• Iedere tekst gaat ergens over.
• Als je het onderwerp van een tekst wilt weten, stel je jezelf de vraag: Waar gaat deze tekst over?
• Het onderwerp schrijf je zo kort en precies mogelijk op. 
• Je antwoord bestaat uit één of enkele woorden (geen hele zin met werkwoorden)
  

De hoofdgedachte

Hoofdgedachte = het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp zegt.

Zo vind je een hoofdgedachte:

1. Onderwerp zoeken.
2. Wat is het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp zegt? 
3. Van deze twee dingen samen, maak je één zin.

Paragraaf 3

Tekstdoelen en tekstsoorten

Waarom een tekstdoel?

De schrijver van een tekst wil bij de lezer iets bereiken.

De tekst die geschreven wordt, heeft een doel.

Tekstdoel

De schrijver wil..

Voorbeeld tekstsoort

Informeren

Instrueren

Activeren

Overtuigen

Amuseren

dat je iets te weten komt

dat je weet hoe je iets moet doen of hoe iets werkt

je overhalen om iets te doen

dat je zijn mening overneemt

je vermaken

krantenbericht, verslag sportwedstrijd, artikel

recept, gebruiksaanwijzing

reclametekst, uitnodiging

bespreking van een film, ingezonden brief

verhaal, boek, strip

Paragraaf 4

Alinea's en kernzinnen

alinea

• Je leert over alinea's: een stuk tekst dat bij elkaar hoort

1.  Een alinea begint op een nieuwe regel
2. Soms is er een witregel tussen alinea's
3. Elke alinea gaat over een deel van het onderwerp
4. De belangrijkste informatie staat vaak in de eerste zin van de alinea

Geen alinea's

Wel alinea's

Kernzin

- Belangrijkste zin van een alinea.

- Kernzin is meestal de eerste of laatste zin van een alinea.

- In de zinnen voor of na de kernzin staat vaak een uitleg of voorbeeld uit iets van de kernzin.

Geen alinea's (dan is het ook lastig om de kernzin van en alinea te vinden)

kernzin van een alinea

Aan de slag

Ga voor jezelf leren voor de toets.

We werken eerst in stilte. Straks mag je elkaar overhoren.