Hormonen V5

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Hoofdstuk 13 Hormonen

Introductie lessen

-> vandaag en morgen

Presentaties over hormonen

-> 

Lesplanning

Lesstart                                 5 min

Voorkennis                          5 min

Uitleg                                     20 min

Zelf aan de slag                 10 min

Lesafsluiting                       5 min

Rellen in het centrum van Brussel na WK-duel Marokko - België

Signaalstoffen die je lichaam via het bloed vervoert

Hormonen

Welke hormonen ken je allemaal?

Noem een voorbeeld van een proces dat beïnvloed wordt door hormonen.

Hormonen

Vertraagde werking

Lange(re) termijn

effecten

Zenuwen

Direct effect

Van korte duur

Hormoonklieren

Endocriene klier

Doelwitorgaan 

Exocriene       Hormoonklier

     klier

= een klier die hormonen afgeeft aan het inwendige milieu

Hormoonklieren

Hypofyse

Schildklier

Bijnieren

Geslachtsorganen

Alvleesklier

Aansturing door  de hypothalamus 

Neurohypofyse                     Adenohypofyse

Neurohypofyse

ADH                                                            Oxytocine

-> reabsorptie van water                   -> samentrekking van spieren

in je nieren                                                     bij de bevalling

                                                                       -> sociaal contact

                                                                       -> positieve terugkoppeling

Waar wordt ADH gemaakt?

1. Hypothalamus
2. Neurohypofyse
3. Adenohypofyse
4. Bijnierschors

Oxytocine zorgt ervoor dat de hypothalamus nog meer oxytocine gaat produceren

1. Juist
2. Onjuist
3. Geen flauw benul
4. Soms wel, soms niet

Neurohypofyse                     Adenohypofyse

Adenohypofyse

De hypothalamus maakt releasing-hormonen (RH's) en inhibiting-hormonen (IH's) 

RH -> stimulering hormoonproductie in de adenohypofyse

IH -> remming hormoonproductie in de adenohypofyse

Negatieve terugkoppeling ---> balans 

Voorbeeld adenohypofyse

GnRH 

-> LH en FSH 

-> oestrogeen en progesteron

Negatieve terugkoppeling

Leg uit wat er bedoelt wordt met de negatieve terugkoppeling van hormonen.

Adrenaline

Stressreactie

Hypofyse -> bijnieren -> doelorganen

snelle lichamelijke reactie

Opdrachten maken

Paragraaf 13.1

Hoofdstuk 13 Hormonen

Introductie lessen

-> gisteren en vandaag

Project over hormonen

Lesplanning

Uitleg                                     5 min

Herhaling                            10 min

Opdrachten maken         10 min

Examenvraag                     5 min

video crash course

Dagopening: hyperandrogenisme

https://nos.nl/artikel/2387758-atletieksensatie-mboma-mist-spelen-vanwege-te-hoog-testosterongehalte

Peptidehormonen (en adrenaline)

-> hydrofiel

-> binden aan een receptor in het celmembraan van de doelcel

-> second messenger + cascade

Steroïdhormonen (en de meeste tyrosinehormonen)

-> hydrofoob

-> kunnen door het celmembraan heen

-> activeert samen met een receptoreitwit het DNA

Bijvoorbeeld geslachtshormonen

Indirect

-> cascade

Direct

Wat zorgt voor een grotere cellulaire respons: één peptidehormoon of één steroïdhormoon?

Opdrachten maken

Ga verder met paragraaf 12.1 

Opdracht

5 Groepjes

Presentatie van 15-20 min over een hormoon

-> data staan vast