V&U H3 3.1 t/m 3.12

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Op tafel:

Laptop (ingelogd op LessonUp)

Stencil vorige week met twee hw-opdrachten

Lesbrief

Iets om mee te schrijven.

Ik kom nu hw checken bij: Déjan, Stijn, Haris, Steijn, Feline, Valerie, Sam, Olivier en Gijs.

Wat willen we bespreken
van het huiswerk?

Verdienen & Uitgeven

Hoofdstuk 3: De structuur

3.1 groeifactoren 

3.2 productiefactoren (kano)

3.3 Inkomensongelijkheid en structuur 

BBP

H3: De Structuur (p. 27)

• Structuur => de manier waarop iets in elkaar zit
• Structuur economie => AANBODKANT/productie
   de kwaliteit en kwantiteit van de productiefactoren (KANO)

Hoeveel KAN er geproduceerd worden

Bruto Binnenlands Product (BBP)

De hoogte van het BBP wordt bepaald door 2 factoren:

1- de productiecapaciteit (= aanbodzijde = structuur) bestaat uit de maximale productie van alle productiefactoren in een land
2- de bestedingen (= vraagzijde = conjunctuur) 
komen van de 4 sectoren in de economische 
kringloop (consumenten, bedrijven, overheid 
en buitenland:  Y = C + I + O + (E - M)

Bruto Binnenlands Product (BBP)

Productiecapaciteit (structuur)

De grootte van de productiecapaciteit (structuur)

wordt bepaald door de kwantiteit (omvang)

en de kwaliteit van de productiefactoren (KANO):

1. Kapitaal
   
2. Arbeid
   
3. Natuur
4. Ondernemerschap

3.2    Productiefactoren

1. De productiefactor Arbeid

De omvang (kwantiteit) van de productiefactor Arbeid wordt bepaald door:

1. de omvang van de bevolking (zoals geboortes, immigratie en emigratie)
2. de samenstelling van de bevolking (zoals vergrijzing)


3. de wetgeving (zoals leerplichtleeftijd en pensioenleeftijd)

De arbeidsproductiviteit (kwaliteit) wordt bepaald door:

1. de mate van scholing
2. de efficiëntie (doelmatigheid) van de organisatie
3. de mate van mechanisering, automatisering en digitalisering
4. maatschappelijke factoren ( zoals de arbeidsmentaliteit, rechtstaat, corruptie)

(= hoeveel wordt er PER WERKNEMER geproduceerd binnen een bepaalde tijd?)

--> Invloed op loonkosten per product

Een televisiefabriek produceert 180 tv's per maand. In de fabriek werken 12 werknemers die in totaal een €24.000 per maand krijgen. Berekende arbeidsproductiviteit en de loonkosten per werknemer per maand.

1. ABP = 15 tv´s Loonkosten = €133,33
2. ABP = 3,75 tv's Loonkosten = €2.000
3. ABP = 3,75 tv's Loonkosten = €133,33
4. ABP = 15 tv's Loonkosten = €2.000

Wat zijn de loonkosten per tv?
(Per maand worden 180 tv's geproduceerd, totale loonkosten bedragen €24.000)

1. €133,33
2. €150
3. €75
4. €125

Indexcijfer loonkosten per product

Indexcijfer loonkosten = indexcijfer loonkosten per werknemer  x 100

                                                   Indexcijfer arbeidsproductiviteit 

Stel de loonkosten per werknemer stijgen met 10% en de arbeidsproductiviteit blijft gelijk. Dan is het indexcijfer van de loonkosten per product --> 110 : 100 x 100% = 110 --> loonkosten per product stijgen met 10%

Indexcijfer loonkosten per product

Indexcijfer loonkosten = indexcijfer loonkosten per werknemer  x 100

                                                   Indexcijfer arbeidsproductiviteit 

Stel de loonkosten per werknemer stijgen met 9% en de arbeidsproductiviteit met 5%. Dan is het indexcijfer van de loonkosten per product --> 109 : 105 x 100% = 103,8

--> loonkosten per product stijgen met 3,8 %

Ga nu maken:

Opgave 3.2 t/m 3.4

2. De productiefactor Kapitaal

Kapitaal:   - Vaste kapitaalgoederen (bijv. machines)

                  - Geldkapitaal 

Dit komt samen bij Investeren: met geleend geld worden kapitaalgoederen gekocht

Meer & betere kapitaalgoederen  -->  meer produceren.

Nieuwe & betere productie (processen) --> innovaties

Door mechanisatie en automatisering --> hogere ABP (ArBeidsProductiviteit) --> loonkosten per product dalen --> verkoopprijs daalt -->  betere concurrentiepositie

Innovaties: arbeidsbesparend en/of  kapitaalbesparend en milieubesparend

Ga nu maken:

Opgave 3.7 + 3.8

Product- en procesinnovatie

Productinnovatie heeft te maken met de verbetering van het product dat mensen kopen. 

Procesinnovatie heeft te maken met de manier waarop een proces (bijvoorbeeld een productiemethode of een verwerkingsmethode) wordt verbeterd. 

Als voorbeeld de steeds verbeterde versie van de smartphones, elke nieuwe versie is een verbetering van de oude versie. 

Dit kan zijn vanwege een kostenbesparing, maar ook vanwege duurzaamheid of milieu. Meestal gaat het erom dat naarmate er meer geautomatiseerd wordt, de productie per stuk steeds goedkoper wordt. Maar het kan ook zijn dat er wordt gestreefd naar minder energieverbruik in het proces, of minder vervuiling bij de productie, etc. 

3.9

PROCESINNOVATIE

PRODUCTINNOVATIE

Betere camera op smartphone

Automatisch luchtvochtigheid bepaling kassen

IDEAL betalingen

Metselmachine

Klimaatneutrale woning

Hamburgersmaak kauwgum

3. De productiefactor Natuur

De omvang en kwaliteit van de productiefactor Natuur is moeilijker te beïnvloeden, maar heeft wel veel invloed op de productie.

(Spanje: sinaasappels, Koeweit: olie)

Ga nu maken:

Opgave 3.12

4. De productiefactor Ondernemerschap

De omvang (kwantiteit) en de kwaliteit van de productiefactor Ondernemerschap kun je beschouwen als een eigenschap van de productiefactor Arbeid, denk hierbij aan:

1. zorgen voor een efficiënte organisatie
   
2. maken van goede investeringskeuzes
   
3. vergroten van de productiecapaciteit o.b.v.                                                                                    de productiefactor waar een tekort aan is
4. de overheid kan ondernemerschap stimuleren

      door subsidies (zoals starters-, zelfstandigen-,

      MKB- en investeringsaftrek)

Aan het werk :)

Bijwerken t/m 3.12