§16.2 Aangeboren afweer

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Afweer

Bescherming tegen schadelijke invloeden

ziekmakende (pathogene)

micro-organismen, virussen

Opruimen van beschadigde cellen, tumoren

niet specifieke barrière

BINAS 84 J2

(bio)chemische barrière

lage pH (zuren)

enzymen

lysozym

"autochtone" bacteriën

 commensalen

fysische barrière (mechanische afweer)

- dikte van de laag

- vloeistofstroom

- haren

- slijmlaag

Fagocytose

Door een fagocyt, meestal macrofaag  (een soort wiite bloedcel)

Niet-specifieke afweer:  

het maakt niet uit welke ziekteverwekker / toxine het is

antibiotica

Werken alleen tegen een bacteriële infectie!!!!

Verschillende soorten antibiotica, verschillende werkings mechanismen

Resistentie

Een bacterie kan door een mutatie (= spontane verandering in het DNA) resistent worden tegen een antibioticum.

(=> de bacterie gaat niet dood)

Multi-resistente bacterie: 

resistent tegen meerdere antibiotica!

(bijv. MR-stafylococcus Aureus = ziekenhuisbacterie)

§12.3 specifieke afweer: 3e barriere

Vaccinaties 

Dit schema niet leren!!

vaccinaties

Voorkomen dat je na infectie met de bewuste ziekteverwekker echt ziek wordt.

Je wordt niet ziek door de aanwezigheid van antistoffen (Immunoglobuline)

in het bloedserum.

Hoe kom je aan antistoffen (immunoglobuline)?

actief: je witte bloedcellen maken zelf antistoffen aan door vaccinatie of door gewoon ziek worden.

passief: je krijgt de antistoffen van een ander

moeder: placenta/moedermelk

proefdier: antiserum

Vaccins voorkomen ziekten

Antistoffen genezen ziekten

witte bloedcellen

macrofagen

lymfocyten

worden gevormd in het rode beenmerg (platte beenderen)

               B-lymfocyt: rijpt in het beenmerg

       T-lymfocyt rijpt in de Thymus

micro-organismen/toxinen

-worden herkend al lichaamsvreemde stof

-door eiwitten aan de buitenkant van de cel

- antigenen

(let op het verschil tussen antigenen en antistoffen)

stap 3

Antigeen presenterende cel gaat in de lymfeknopen op zoek naar de passende T-lymfocyten.

T-helpercel

- > activatie van cytotoxische T-cel, T-killer cel en T-geheugencel (cellulaire afweer)

- > activatie B-cel  (humorale afweer)

gactiveerde B-cel

geactiveerd door de T-helper cel of direct door het antigeen van de indringer

-> vorming plasmacellen -> antistoffen = humorale afweer

-> vorming B-geheugencel

https:

bloedtransfusie met "verkeerde" bloedgroep

Antistoffen breken de rode bloedcellen af en bloed gaat klonteren.

bloedgroepen     A     AB    B   nul

Op de celmembraan van de rode bloedcel zitten antigenen.

antigenenop rode bloedcel

geen

+ (gaat goed) of - (gaat fout)

+ (gaat goed) of - (gaat fout)

   +              -            -           +

   -              +            -           +

  +              +             +           +

    -             -              -           +

Naast A, AB, B en nul is er ook nog de rhesusfactor + of -

De antistoffen tegen Rhesus zitten normaal niet al in je bloed.

Pas na contact met Rhesus + ga je antistoffen maken

                            Rhesus baby

Rhesus antistoffen kunnen door de placenta

AB antistoffen niet

goedaardige, kwaadaardige tumor

verstoorde celcyclus - > kanker cel blijft delen

uitzaaiingen

(metastasen)

kanker

mutatie in gen dir de celcylcus remt of stimuleert

mutagene stoffen

straling