BLOK 4 Over taal

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Over taal

leerdoelen

aan het einde van deze les:

- begrijp je betekenissen van een aantal verschillende examenwoorden en woorden uit teksten.

- kun je gebruik maken van het stappenplan  "moeilijke woorden'.

- kun je m.b.v. grondwoorden betekenissen van woorden vinden in een woordenboek.

- weet je wanneer je op woorden een trema moet plaatsen.

stappenplan moeilijke woorden...

aan het einde van deze les:

- begrijp je betekenissen van een aantal verschillende examenwoorden en woorden uit teksten.

- kun je gebruik maken van het stappenplan  "moeilijke woorden'.

- kun je m.b.v. grondwoorden betekenissen van woorden vinden in een woordenboek.

- weet je wanneer je op woorden een trema moet plaatsen.

Als je een woord niet begrijpt...

stap 1:     lees een stukje terug of lees een stukje verder. 

 Vaak zie je:

vaak zie je ....

een uitleg of een omschrijving van het woord.

Ik ga heel graag naar een musical. Dat is een voorstelling waarin zowel geacteerd als gezongen wordt.

vaak zie je.....

een woord dat ongeveer hetzelfde betekent.

De juf zei: ik moet de toetsen nog corrigeren, ik hoop dat ik ze morgen heb nagekeken.

vaak zie je ....

een woord dat het tegenovergestelde betekent.

Vroeger was mijn opa altijd sterk en fit, nu is zijn gezondheid broos.

grondwoorden

Zo staat het in het woordenboek.

Bij zelfstandige naamwoorden: je zoekt het enkelvoud en géén verkleinwoord.

jasje --> jas

piano's --> piano

kastjes --> kast

tafeltje --> tafel

grondwoorden

Zo staat het woord in het woordenboek:

Bij werkwoorden zoek je naar het hele werkwoord.

gelopen --> lopen

zwommen --> zwemmen

gezongen --> zingen

toverde --> toveren

grondwoorden

Zo staat het in het woordenboek

Soms zoek je de korste vorm.

goedkope --> goedkoop

zieke --> ziek

moeilijke --> moeilijk 

het grondwoord van computertje is:

het grondwoord van gewinkeld is

het grondwoord van veranderden is

het grondwoord van viooltje is

Huiswerk voor de leerlingen BASIS

Let op: de leerlingen BASIS gaan nu aan de slag met het maken van hoofdstuk 4 over taal de opdrachten 1 t/m 4


KADER gaat verder met de uitleg over het trema. 

wanneer gebruik je een trema?

Trema

Een trema zijn twee puntjes op een klinker.

Een trema is bedoeld om duidelijk te maken 

hoe je een woord uitspreekt.

Trema

Let op: de leerlingen BASIS gaan nu aan de slag met het maken van hoofdstuk 4 over taal de opdrachten 1 t/m 4
Je kunt t/m 6 april tot 23.59 uur het huiswerk inleveren via Teams.

KADER gaat verder met de uitleg over het trema. 

Trema

Door een trema te zetten op de letter ná de breuk in de klank, spreek je het woord goed uit.

geïllustreerd

ge - illustreerd: vóór de i moet de klank worden gebroken.

Trema

Kijk naar het verschil in uitspraak:

ideeen  <ideen>

ideëen <idejeen>

ideeën <ideejen>

Trema?
financieel

1. ja
2. nee

Trema?
tatoeage

1. ja
2. nee

Trema?
poeziealbum

1. ja
2. nee

Trema
Wanneer gebruik je een trema?

1. Als binnen een woord klinkers botsen
2. Gewoon omdat het leuk staat.
3. als het een samenstelling is
4. als je denkt dat het moet, er is geen regel voor

Waarom heeft het woord een trema?
geïnteresseerd

1. Het woord is een aardrijkskundige aanduiding of afleiding hiervan
2. Het woord is een samenstelling die je anders verkeerd zou uitspreken
3. Het woord is een samenstelling waarin een cijfer, symbool of afkorting voorkomt
4. Het woord is geen samenstelling en anders zou je het verkeerd uitspreken

Huiswerk voor kader

KADER: maken hoofdstuk 4 spelling de opdrachten 7 en 8 
+ maken hoofdstuk 4 over taal de opdrachten 1 t/m 3