9.5 Erfelijke aandoeningen in de familie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Deze les

Herhalen 9.4 door 5 oefeningen te maken 

uitleg 9.5 Erfelijke aandoeningen in de familie met 5 oefeningen

Zelf verder met opdrachten en de practicumopgaven die ingeleverd moeten worden.

7e uur: KWTbi: Deze practicumopgaven samen maken.

Wat is het intermediaire genotype?

1. KwKw
2. KrKr
3. KwKr
4. Roze

Een man met bloedgroep A en een vrouw met bloedgroep 0 hebben een kind met bloedgroep 0. Hoe groot is de kans dat een tweede kind ook bloedgroep 0 heeft?

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

het kind heeft bloedgroep 0, dus ii. Van vader én moeder moet het dus allel i hebben gekregen, vader heeft dus genotype IAi. Moeder heeft ii (bloedgroep 0). De kans dat vader i doorgeeft is 0,5, de kans dat moeder i doorgeeft is 1. De kans op ii is dus 0,5 x 1 = 0,5. Het feit dat het eerste kind bloedgroep 0 heeft is niet van invloed op de bloedgroep-kans voor het tweede kind.

Men kruist AABB x aabb. De genen erven gekoppeld over. De ligging van de genen in de chromosomen is juist weergegeven bij: (De strepen stellen chromosomen voor.)

1. 
2. 
3. 
4. 

Letale allelen
Een recessief allel wordt letaal genoemd als een individu dat dit recessieve allel bezit en niet het dominante, normale allel, voor of bij de geboorte sterft. Een bepaald recessief allel bij fruitvliegjes is letaal en bovendien X-chromosomaal.
Kunnen er volwassen fruitvliegjes voorkomen die dit letale allel bezitten? Zo ja, welk geslacht hebben deze fruitvliegjes?

1. Nee, er kunnen in het geheel geen volwassen fruitvliegjes voorkomen die het letale allel bezitten.
2. Ja, alleen volwassen mannetjes kunnen het letale allel bezitten.
3. Ja, alleen volwassen vrouwtjes kunnen het letale allel bezitten.
4. Ja, zowel volwassen mannetjes als volwassen vrouwtjes kunnen het letale allel bezitten.

Joan en Claude vragen erfelijkheidsadvies. Zij hebben geen van beiden cystische fibrose, een autosomale recessief overervende aandoening. Maar Claude was eerder getrouwd en kreeg uit dat huwelijk een kind met deze ziekte. Een broer van Joan is overleden aan deze ziekte. Joan is zelf nooit getest op de aanwezigheid van het recessieve allel.

Hoe groot is de kans dat Joan en Claude een kind krijgen met cystische fibrose?

Erfelijkheids-advies

1. 1/12
2. 1/8
3. 1/6
4. 1/4

Gentherapie mbv virussen

CRISPR-CAS. Het goede DNA wordt op de juiste plaats ingebouwd en het DNA repareert zichzelf met het nieuwe DNA.

Embryoselectie mag alleen bij ernstige aandoeningen

Erfelijke aandoening in de familie

--> je moet ethische en biologische argumenten kunnen onderscheiden over het ingrijpen van de mens in de erfelijkheid van mens, dier en plant

Bij gentherapie

1. Wordt een fout allel hersteld
2. Wordt een fout allel vervangen
3. Worden nieuwe cellen met een juist allel ingebracht
4. Worden virussen bestreden

Waarom is een virus zo geschikt om gentherapie mee te doen?

1. Een virus is klein
2. Een virus is makkelijk zelf te maken
3. Een virus brengt automatisch zijn DNA in een cel
4. Een virus is makkelijk genetisch aan te passen

Embryoselectie mag alleen bij ernstige erfelijke ziektes. Welke techniek(en) is er nodig om embryoselectie te kunnen doen?

1. eerst KI en daarna is IVF nodig
2. alleen ICSI is geschikt, IVF niet
3. alleen IVF is geschikt, ICSI niet
4. ICSI of IVF zijn daarvoor geschikt

Wat is de verzamelnaam voor technieken waarbij organismen worden gebruikt om producten te maken voor de mens?

1. Gentherapie
2. CRISPR-Cas
3. biotechnologie
4. Genetische modificatie

Het is goed om uitgestorven dieren zoals de mammoet weer terug te halen omdat het zulke mooie dieren zijn en de biodiversiteit toeneemt.
Is dit een ethisch of biologisch argument?

1. ethisch
2. biologisch
3. zowel ethisch als biologisch