4h3 herhaling paragraaf 10 t/m 12 (overstap naar papieren boek)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Spelling paragraaf 10-12                      Wat klopt hier niet ^

Spelling paragraaf 10-12    Monsterlijke herhalingslessen          

Inhoud van deze les:           

- toets verplaatsen naar dinsdag 20-12?

- Uitleg trema, apostrof, accentteken (paragraaf 10)

- Getallen (paragraaf 11)

- Sommige of sommigen (paragraaf 12)

Kom in de lessonUp
Tijdens de uitleg: dicht of draai (gesloten of omgedraaid)

Overzicht van de lessenreeks spelling § 4-13

Trema paragraaf 10 p. 293

• Het trema voorkomt uitspraakproblemen in woorden die geen samenstelling zijn.
• >>> Want wat gebruik je bij een samenstelling met uitspraakproblemen?
  
• Plaats het op de eerste letter van de volgende lettergreep: zee-en > zeeën
• >>> Waarom schrijf je zee-egel en niet zeeëgel?
  
• >>> Waarom schrijf je kopiëren met trema en gekopieerd zonder? 
• >>> Schrijf je
  a. Het geld is ge-
       ïnd?
  b. Het geld is ge-
      ind? 

Apostrof paragraaf 10 p. 293

• Als weglatingsteken voor letters 
  Des ochtends > 's Ochtends
  zijn > z'n 
  Bas' fiets
• om uitspraakproblemen te voorkomen bij bezitsvorm en meervoud
  papa's fiets (i.p.v. papas fiets)
  paraplu's (i.p.v. paraplus of parapluus)
  LET OP alleen bij uitspraakproblemen
• Meervoud en verkleinvorm  met letterwoorden en initiaalwoorden
  HEMA's (Letterwoord: Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam)
  sms'je (initiaalwoord)
  
  

accenttekens (é, è en ê) en cedille (ç)
paragraaf 10 p. 294

Veel in leenwoorden

Accent aigu
(streepje dat voorover leunt en verlengt)
café, rosé

Accent grave 
(streepje dat achterover leunt)
crème, scène

Accent circonflexe (dakje)
enquête, gêne en crème fraîche

accenttekens (é, è en ê) en cedille (ç)
paragraaf 10 p. 294

cedille:
zorgt ervoor dat een c voor een a, o, u klinkt als een
s  in plaats van een  k.

Ça va (geen cava >>>>)

Wat is de juiste schrijfwijze?

1. 's ochtends
2. s'ochtends

Wat is de juiste schrijfwijze?

1. max huis
2. maxs huis
3. max's huis
4. max' huis

Wat is de juiste schrijfwijze?

1. mbo-student
2. mbo'student
3. mbo student
4. mbostudent

Wat is de juiste schrijfwijze?

1. mbo- er
2. mbo'er
3. mboer
4. mboër

Getallen paragraaf 11, blz. 295

 - wanneer letters                                    (achthondertwintig of 820?)
 - wanneer cijfers

Getallen met woorden

We hebben het over getallen in formele tekst. Wat zijn de regels?

Uitschrijven met woorden: 

• één t/m twintig (zeven, ook rangen: achtste)
• tientallen tot honderd (twintig, dertigste)
• honderdtallen tot duizend
• duizendtallen tot twaalfduizend
• miljoen, miljard, biljoen (schrijf los: zeven biljoen)
  
  
• Bij grote getallen kan je cijfer en woord combineren (335 duizend)

Getallen in cijfers

We hebben het over getallen in formele tekst. Wat zijn de regels?

Schrijven in cijfers: 

• getallen boven de twintig, uitgezonderd tientallen en honderdtallen. (48, 67.589)
• exacte waardes (maten, gewichten, temperaturen, bedragen, telefoonnummers, data, adressen, jaartallen) (45 kilometer, 1988, Ooievaarlaan 2)
• Bij grote getallen kan je cijfer en woord combineren (335 duizend)

Getallen

We hebben het over getallen in formele tekst. Wat zijn de regels?

Let op:

• Schrijf breuken los, tenzij in een samenstelling
  twee derde (2/3)
  vijf drie vierde (5 3/4)
  driekwartsmaat (samenstelling)
  maar: achtenhalf, tweeënhalf 
• Als in een zin grote aantallen van iets in cijfers staan, gebruik je in die zin ook cijfers voor
  kleine aantallen. 

Hoe kan je deze tekst verbeteren? ^ 

nos.nl

Hoe kan je deze tekst verbeteren? ^

Regel: als in een zin grote aantallen van iets in cijfers staan, gebruik je in die zin ook cijfers voor kleine aantallen. 

play.kahoot.it

                                      

Paragraaf 12 Sommige of sommigen                            

                                                                                                

Wanneer met alleen -e

Zelfstandig gebruikte telwoorden en bijvoeglijk naamwoorden

• Is het een bijvoeglijk naamwoord? Dan alleen -e
  (sommige mensen, vele huizen, alle bedrijven, enkele
  leraren)
• Hebben ze betrekking op zaken of dieren (dus geen mensen?)
  Dan alleen -e
  (Achter de hekken in de dierentuin zien de meeste er verveeld uit in hun hok.)

Wanneer wel met -en?

Zelfstandig gebruikte telwoorden en bijvoeglijk naamwoorden

• Zijn ze zelfstandig gebruikt en hebben ze betrekking op personen? Dan met -en 
  Enkelen van ons komen met de trein.
  Sommigen zijn gezakt, de meesten zijn geslaagd.
• Uitzondering: heeft het woord betrekking op woorden die al eerder zijn genoemd? Kan je deze weer invullen achter het telwoord? Dan alleen -e

Uitzondering> wel personen, maar erachter opnieuw in te vullen

Voorbeeld:

Alle passagiers hebben de trein gehaald, maar enkele moesten hard rennen.

                                                            maar enkele (passagiers) moesten hard rennen.

Wanneer wel -en?

Zelfstandig gebruikte telwoorden en bijvoeglijk naamwoorden

• Duizenden, tientallen, miljoenen, miljarden schrijf je altijd met -en.
     Duizenden kregen te eten, maar het smaakte nergens naar.
     
     Miljarden hamburgers worden jaarlijks weggegooid.

Bijvoeglijk naamwoorden schrijf je met -e (vreemde regels)
tenzij zelfstandig gebruikt en verwijzend naar personen in het meervoud.

                   ouden van dagen, kreupelen, geliefden etc. 

Van (alle / allen) mensen die ik ken, vind ik jou de leukste.

1. alle
2. allen

Dat is voor ons (beide / beiden) het handigst.

1. beide
2. beiden

De (meeste / meesten) bezoekers van het festival vermaakten zich uitstekend.

1. meeste
2. meesten

Mijn auto moet zuiniger zijn dan (andere / anderen) en voorzien zijn van de nieuwste snufjes.

1. andere
2. anderen

(Vele / Velen) reisden afgelopen zondag gratis met het Boekenweekgeschenk als treinkaartje.

1. Vele
2. Velen

Onze vrienden waren (alle / allen) aanwezig op het feestje.

1. alle
2. allen

Mijn auto moet zuiniger zijn dan die van (andere / anderen).

1. andere
2. anderen

Oefenen (hier kan je morgen ook nog aan werken)

Maak uit je lesboek:

opdr. 2 blz. 292, opdr. 4 en 5 blz. 294,
opdr. 1 blz. 295 opdr. 1 t/m 3 blz. 297.