Spelling 4.9

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Aan het eind van de les kan ik...

 ...het voltooid deelwoord spellen

Terugblik vorige les...

Ik (besteden) geen aandacht aan de vele geïrriteerde mensen (v.t.).

Verleden tijd

 De ik-vorm + de(n) of te(n)

ik/jij/hij/zij                    werkte

wij/zij/jullie                  werkten

ik/jij/hij/zij                     belde

wij/zij/jullie                   belden

Ik (besteden) geen aandacht aan de vele geïrriteerde mensen. 

 

Ik-vorm = besteed 

+de = besteedde

Tegenwoordige tijd

ik word (ik-vorm)

jij wordt (ik-vorm + t)

hij/zij/het wordt (ik-vorm + t)

wij/jullie/zij worden (hele ww)

Vul 'lopen' in. Is het loop of loopt?

Verleden tijd

 De ik-vorm + de(n) of te(n)

't ex kofschip

ik/jij/hij/zij werkte

wij/zij/jullie werkten

ik/jij/hij/zij belde

wij/zij/jullie belden

Laten we beginnen!

Voltooid deelwoord

Voltooid deelwoord

Een voltooid deelwoord begint vaak met ge-: 

lopen – heeft gelopen

Als de infinitief (hele ww) begint met ge-, be-, ver-, ont, -er, of her-, komt er geen ge- voor.

• gebeuren – is gebeurd
• bedanken – heeft bedankt
• vertellen – heeft verteld
• ontdekken – is ontdekt
• erkennen – wordt erkend
• herhalen – wordt herhaald

Voltooid deelwoord

• heeft altijd een hulpwerkwoord (de persoonsvorm)

      (vorm van zijn, hebben, worden)

• de gebeurtenis is afgerond

Ik huil                       →      Ik ben aan het huilen.

Ik heb gehuild     →       Ik ben niet meer aan het huilen. Ik ben weer vrolijk.

Voltooid deelwoord

Voltooide deelwoorden van sterke werkwoorden eindigen meestal op -(e)n:

slapen – heeft geslapen;

zwemmen – is gezwommen;

staan – heeft gestaan.

Voltooide deelwoorden van zwakke werkwoorden eindigen op een t of een d.

't ex kofschip - voltooid deelwoord

Wanneer krijg je +t en wanneer +d?

1. Zoek de stam van het werkwoord.

2. Kijk of de laatste letter van de stam voorkomt in ’t ex kofschip.

3. Eindigt de stam op een letter uit ’t ex kofschip? 

JA

NEE

+T

+D

De politie heeft dat verbod (handhaven).

1. gehandhaaft
2. gehandhaafd

't ex kofschip - voltooid deelwoord

Wanneer krijg je +t en wanneer +d?

1. Zoek de stam van het werkwoord. handhaven

2. Kijk of de laatste letter van de stam voorkomt in ’t ex kofschip.

3. Eindigt de stam op een letter uit ’t ex kofschip? 

JA

NEE

+T

+D

Het vliegtuig is (landen)

1. geland
2. gelant

De bom is vorige week (ontploffen)

1. ontploft
2. ontplofd

De leerling herinnert zich alles.
De leerling heeft zich alles herinnerd.

Tegenwoordige tijd

ik word (ik-vorm)

jij wordt (ik-vorm + t)

hij/zij/het wordt (ik-vorm + t)

wij/jullie/zij worden (hele ww)

Vul 'lopen' in. Is het loop of loopt?

Verleden tijd

 De ik-vorm + de(n) of te(n)

't ex kofschip

ik/jij/hij/zij werkte

wij/zij/jullie werkten

ik/jij/hij/zij belde

wij/zij/jullie belden

Voltooid deelwoord

• begint vaak met ge-, be- of ver-
  
• heeft altijd een hulpwerkwoord (de persoonsvorm)                    (vorm van zijn, hebben, worden)
• de gebeurtenis is afgerond

Eindigt op -t of -d                 't ex kofschip

Ik heb gefietst

Let op!

1. Tegenwoordige tijd of verleden tijd?
2. Persoonsvorm of voltooid deelwoord?
3. Enkelvoud of meervoud? 

Ik heb me (vergissen).

De jongens (antwoorden) gisteren niet meteen op mijn vraag.

Hij (vertellen) nu tegen mij wat hij gaat doen.

De fietser werd (benaderen) door de auto.

Wat (vinden) je van deze kleur?

Ik heb je net nog (bellen), maar je nam niet op.

Aan de slag

Vragen stellen over: 3.9 (antwoorden in Classroom)

Zelf lezen: 4.9 leertekst verkleinwoorden

Maken: 4.9: 1, 6, 8, 9 en 11

Huiswerk dinsdag: 4.9: 1, 4, 6, 7 en 8

Aan de slag

Vragen stellen over: 3.9: 1, 4, 6, 7 en 10

Zelf lezen: 4.9 leertekst verkleinwoorden

Maken: 4.9: 1, 4, 6, 7 en 8

Huiswerk donderdag: 4.9: 1, 4, 6, 7 en 8