Woordenschat H2, les 2 -start H3 6e editie

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Onderstaande titel is ambigu (= dubbelzinnig)

Burgemeester Kerkrade wordt geen vrouw

Zie jij de twee betekenissen?

Programma

1) Bespreken huiswerk en klassikaal opdr. 5

2) Herhaling theorie vorig jaar en oefenen

3) Theorie Woordenschat H3 en oefenen

4) Huiswerkopdracht

Lesdoel

Je kent het verschil tussen een hyperbool, understatement, litotes en eufemisme en je begrijpt de betekenis van de moeilijke woorden uit de opdrachten.

Bespreken

Opdracht 2, opdracht 4.1 (en 4.2) van Woordenschat H2 (blz. 59) 

beeldspraak: vergelijking, metafoor en personificatie

Vergelijking: je vergelijkt het het object met een beeld

Joris (object) wordt zo rood als een kreeft (beeld).

Verbindingswoorden zijn: als, zo...als,lijkt wel, is net, een... van een...

Metafoor: het object wordt vervangen door het beeld.

Ruim je zwijnenstal nu eens op! (= vieze/onopgeruimde kamer)

Janneke worstelt (ww) met de stof van wiskunde. (= heeft moeite met)

Personificatie: een levenloos ding wordt als een levend persoon voorgesteld.

De klok vertelde mij dat het tijd was om te gaan. (Een klok kan niet praten!)

  metonymie

Metonymie is ook een vorm van beeldspraak. Hierbij benoem je een eigenschap of kenmerk van het object.

Voorbeelden zijn:

Hij kreeg geel.> een gele kaart (je noemt de kleur)

Er hangt een mooie Rembrandt. > een schilderij van Rembrandt (de maker)

Nederland heeft gewonnen.> Het Nederlandse damesvoetbalelftal (het land)

Ik draag altijd Adidas. > Kleding/schoenen van Adidas (het merk)

Hij won zilver.> Zilveren medaille (materiaal)

  metonymie

Vervolg voorbeelden:

Die lange had weer het hoogste woord.> een lang persoon (kenmerk)

(Bij een metafoor zou je bijvoorbeeld zeggen: Die praatjesmaker had weer het hoogste woord, want het beeld komt overeen met het object: de persoon met de praatjes).

Ik kreeg een bloemetje.> een bosje bloemen. (Je benoemt een deel van het geheel. Dit heet pars pro toto)

Welke vorm van beeldspraak zie je hieronder?

Mijn laptop weigerde vanochtend om aan te gaan.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Welke vorm van beeldspraak zie je hieronder?

Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Welke vorm van beeldspraak zie je hieronder?

Het slaat echt weer als een tang op een varken.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Onze badkamer genoot van de grote schoonmaakbeurt.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Jouw spreekbeurt rammelde aan alle kanten.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Ik stem links.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Ajax heeft verloren.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Die heks gaf mij duizend regels strafwerk.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

Theorie: beeldspraak

De asyndetische vergelijking

Dit is een vergelijking zonder een verbindingswoord tussen beeld en object.

Voorbeeld gewone vergelijking: Hij is zo rood als een kreeft.

Voorbeeld asyndetische vergelijking: 

Ik keek naar jouw hoofd, een tomaat.

De homerische vergelijking

Dit is een vergelijking waarbij het beeld nogal uitvoerig wordt beschreven. (De dichter Homerus is hierom bekend.)

De kolkende zee wilde ons verzwelgen, zoals een hongerige beer na een winterslaap van negen maanden zijn prooi met zijn machtige klauwen uit elkaar trekt.

synesthesie

Hierbij is sprake van een combinatie van twee zintuigelijke indrukken ( tast, smaak, gehoor, reuk en zicht)

Hij maakte haar bittere verwijten  met zijn koude stem.

Uit zijn mond vloeien zoete woorden, zodra hij Agnieska ziet.

1. asyndetische vergelijking
2. homerische vergelijking
3. synesthesie

Zoals een mobiele telefoon de stilte kan verstoren wanneer die plotseling luid begint te piepen in een volle zaal, zo was de kreet van de verwarde man tijdens de Dodenherdenking een ergerlijke verstoring van de stille plechtigheid.

1. asyndetische vergelijking
2. homerische vergelijking
3. synesthesie

Door de fraaie zomer heeft deze wijn een ronde smaak gekregen.

1. asyndetische vergelijking
2. homerische vergelijking
3. synesthesie

Helena sprong gracieus over het hekje en holde naar de ijscokar als een hinde die het voorjaar ruikt en de waterbron opzoekt om haar dorst te lessen.

1. asyndetische vergelijking
2. homerische vergelijking
3. synesthesie

Franka heeft haar vriendje Trevis, die trouwe hond, compleet in haar macht.

1. asyndetische vergelijking
2. homerische vergelijking
3. synesthesie

Maak opdracht 2 op blz. 91